Cihat Arpacık / Yeni Şafak
1987-2002 yılları arasında Doğu ve Güneydoğu bölgelerinin mülki idaresinden sorumlu olan Olağanüstü Hal Bölge Valilikleri döneminde işlenen suçlarla ilgili bölge valiliklerinin sorumluluğunu araştırmak için yargı harekete geçti. 1993 yılında 'terörle mücadelede etkin operasyon' adı altında görev yaptığı dönemde onlarca faili meçhul cinayet işlettirdiği iddia edilen Bolu 2. Dağ ve Komando Tugay Komutanı emekli Tuğgeneral Yavuz Ertürk'ün 'OHAL valiliğinden emir' aldım ifadesi üzerine inceleme başlatan TMK'nın 10. Maddesiyle Görevli Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı dönemin OHAL görevlilerinin işlenen hukuksuzlardaki payını araştıracak.
OHAL'CİLERİ GENERAL YAKTI
'Terörle Mücadele' döneminde işlenen çok sayıda faili meçhul cinayet, köy yakma, işkence ve yargısız infaz olaylarıyla ilgili soruşturmaları yürüten savcılık bu suçlarda OHAL Bölge Valileri ile valilik yetkililerinin dahlini araştırmak için inceleme başlattı. Konuyla ilgili soruşturması yürütülen dosyaları inceleyen savcılar incelemeyi derinleştirdi. İhbar mektupları, ifadeler, resmi kurum yazışmalarını inceleyen savcılığın OHAL valiliklerinin arşivlerinde de inceleme yaparak hayatta olan valileri ifadeye çağırması gündemde. 11 müebbetle yargılanan Tuğgeneral Yavuz Ertürk'ün 'Operasyon emrini OHAL valiliğinden aldım' açıklaması üzerine inceleme 2002'de kaldırılan bu kurumlara kaydı.
JİTEM ARAŞTIRILACAK
Emniyet, köy korucuları ve operasyonel komando tugaylarının OHAL Güvenlikten Sorumlu Vali Yardımcılığı makamından emir aldığının ortaya çıkmasıyla başlatılan incelemede, OHAL ile JİTEM arasındaki bağlantı da araştırılacak. İnceleme sonucunda 'karanlık dönem' olarak bilinen yıllarda işlenen çok sayıda suçun aydınlatılması bekleniyor. Konuyla ilgili bir talep Musa Anter cinayeti davasına bakan Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi'ne de iletilmişti. Avukatlar konuyla ilgili OHAL arşivlerinde inceleme yapılmasını istemiş ancak mahkeme OHAL Bölge Valiliği arşivinin çok geniş olmasını gerekçe göstererek talebi reddetmişti.
15 yıl sonra kaldırıldı
19 Temmuz 1987 günü göreve başlayan Olağanüstü Hal Bölge Valiliği kurulmasıyla askeri birliklerin terörle mücadelesine yasal dayanak oluşturuldu. Jandarma Asayiş Komutanlıkları da OHAL Kanunu çerçevesinde teşkil edilmişti. OHAL valiliği 30 Temmuz 2002'de Bakanlar Kurulu'nun kabul ettiği kanun hükmünde kararnameyle lağvedildi. OHAL valilikleri bir dönem gündemde olan faili meçhul cinayetler, köy yakma, işkence, tehdit, bombalama gibi olaylarla birlikte hala anılıyor.