Yılmaz Bilgen / Al Jazeera
Milyonlarca insanın evlerini, vatanlarını terk etmek zorunda kaldığı Suriye’de, bir de iç savaşın iki tarafı arasında parçalanmış aileler var. Esed’in kalesi Lazkiye kentinin kırsalında yaşayan Yüzbaşı ailesi de buna örnek. Muhaliflerin tarafında savaşan Ali Yüzbaşı'nın küçük oğlu Muhammed, birkaç hafta öncesine kadar 5 yıl boyunca Esed'in ordusunda görev yapıyordu.
Hikâyesini Al Jazeera’ye anlatan Ali Yüzbaşı, yaptığı telefon konuşmalarında oğluna defalarca “Karşıma çıkarsan seni zerre kadar tereddüt etmeden öldürürüm” dediğini göz yaşları içerisinde anlatıyor.
Oğul Muhammed, başkent Şam’da yer alan 10. Tümen’e bağlı 167. Tanksavar Birliği’nde askerlik yaptı. Muhammed Yüzbaşı, geçtiğimiz günlerde nişanlanma bahanesi ile izin alarak geldiği Lazkiye’den, babasının yoğun çabaları ile kaçak yollardan muhalif bölgeye geçti.
'Oğlum Esed saflarında ölse kahrolurdum'
Bayırbucak Türkmenlerinden 48 yaşındaki Ali Yüzbaşı, “Şayet oğlum Esed askeri olarak ölseydi bu beni kahrederdi, bu acıyla yaşayamazdım” diyor. Ali Yüzbaşı, 5 yılda yaşadıklarını şu cümlelerle özetliyor:
“Biz zorunlu askerlik için çocuğumuzu askere gönderdik ancak birkaç ay sonra iç savaş başladı. Oğlum Muhammed’i kaçıp gelmesi için defalarca aradım. Savaşın fazla sürmeyeceğini söyleyerek gelmek istemedi. Sonra kendisine yönelik telkinlerin etkisinde kalarak savaşı Esed’in mutlaka kazanacağına inandığını gördüm. Evi çok seyrek arıyor ve durmadan 'Rejime karşı savaşmayın, çok yakında askerler tüm bölgeyi ele geçirecek' diyordu. Buna inandırılmıştı ve kendisine söylenenler yalandı.”
'Karşıma çıkarsa kendisini öldüreceğimi söyledim'
Daha ilk günlerde büyük inançla muhaliflere katıldığını ifade eden Ali Yüzbaşı, fikir ayrılıklarından dolayı artık daha az konuşmaya başladığı oğluyla tartışmalar yaşadığını anlattı:
“Muhammed’le artık sık görüşmüyorduk. Ancak annesini gizlice arayarak ‘Babam vazgeçsin, eve rejim bayrağı asın, çok yakında askerler gelip bölgede asi olanları tutuklayacak’ diyordu. Ben ise karşıma çıkması durumunda kendisini tereddüt etmeden öldüreceğimi söylüyordum.”
‘Öldürdüğümüz askerler arasında oğlum da var mıdır?’
“Muhammed, operasyonlara gitmediğini, Tugay komutanının makam şoförlüğünü yaptığını söylüyordu. Ancak bize yalan söylediğini düşünerek endişeleniyorduk. Ben sahil bölgesinde birçok operasyona katıldım. Rejim ordusu saflarında öldürdüğümüz askerler arasında kendi oğlum da var mıdır diye merak ediyordum. Esed amacına ulaşmış, en yakınlarımızı öldürecek şartları hazırlamıştı. Onun saltanat hırsı bitmediği içinde aynı şartlar maalesef devam ediyor.”
'800 askerden sadece 3'ü kaldı'
Suriyeli Yüzbaşı ailesinin 25 yaşındaki oğlu Muhammed ise geride kalan 5 yılın çok zor geçtiğini, aynı birlikten yüzlerce arkadaşını kaybettiğini ve en sonunda ordudan ayrılmaya karar verdiğini anlattı:
“Çatışmalar başladığında birkaç aylık askerdim. Bize her şeyin birkaç hafta içerisinde biteceği söyleniyordu. Ben şoförlük eğitimi aldım ve tugay komutanının şoförlüğünü yapmaya başladım. Çok fazla ne olup bittiğini takip edemiyorduk ama her şeyin ordunun kontrolünde olduğu, yeniden tüm ülkede de kontrolün sağlanacağı söyleniyordu. Ancak zaman geçtikçe sahada olanların anlatıldığı gibi olmadığını anlamaya başladık. Biz savaş başladığında 800 kişilik bir birliktik. En son, kaçan ve ölenler çıktığında o kadrodan sadece 3 kişi kalmıştık. Suriye ordusundan ayrılan Sünniler Hür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) denetimindeki bölgelere kaçarken Şii ve Nusayriler ise daha çok Lübnan’a geçiyorlardı.”
'Şam’da kontrol Hizbullah ve İranlılarda'
5 yıl boyunca Şam ve çevresinde görev yaptığını belirten Muhammed Yüzbaşı, artık Şam’da kontrolün tamamen Hizbullah ve İranlı milislerde olduğunu anlatıyor:
“Hizbullah milisleri iki yıldır Şam bölgesinde bulunuyor. Ancak son 6 ayda bölge, tamamen onlar tarafından kontrol ve idare edilmeye başladı. Şii askerler Şam’da istediği evi kendisine tahsis edebiliyordu. Ev sahibi, evde yaşasa dahi evi boşalttırıp kendileri o eve taşınıyorlar. Birçok komutanımızın bu durumdan rahatsız olduğunu gördüm. Ancak çareleri yoktu. ‘Hizbullah ve diğer Şiiler destek vermez ise teröristler hiç birimize hayat hakkı tanımaz’ diyerek sustuklarını biliyorum. Son dönemde Şiiler sivil halka çok fazla baskı yapmaya ve bir çok insanın araç ve paralarına el koymaya başladı. Bilhassa Sünnilere karşı potansiyel suçlu muamelesi yapmaya başladılar.”
‘Yağma olayları arttı’
Ordunun kendilerine yaklaşık 100 dolara tekabül eden 30 bin Suriye lirası maaş verdiği söyleyen Muhammed Yüzbaşı, sivil milis kuvvetlerinin (Şebbihalar), ordu mensuplarına göre daha fazla maaş aldığını anlattı. Rejim yanlısı Şebbihaların çatı örgütü ve İran tarafından kurumsallaştırıldıktan sonra Ulusal Savunma Ordusu (USO) adını alan bu yapının mensupları, yaklaşık 150 dolar civarında maaş alıyor. Muhammed, USO mensuplarının Şii milislerle birlikte çok sayıda yağma olayına karıştığını anlattı. Yüzbaşı, maaş farkı ve diğer ikramiyelerden dolayı birçok askerin de ordudan ayrılıp bu milislere katıldığını belirtti. Muhammed Yüzbaşı, bu bölgelerde güven ve emniyet bulunmadığını, herhangi bir şikâyet merciinin de kalmadığını, insanların çaresizlik içerisinde yaşamaya çalıştığını, imkân bulanların ise farklı yerlere göç ettiğini anlattı.
‘Ruslar son umut olarak görülüyor’
“Rejimin silah depoları boşaldı, akaryakıt sıkıntısı had safhada, birçok yeri kaybetti, askerler yorgun ve moralsiz” diyen Muhammed Yüzbaşı, "Komutanlarımız Rusların son şans olduğunu düşünüyorlar. Şayet her şey planlandığı gibi giderse 2016 yılında savaşın kendi lehlerine sona ereceğine inanıyorlar” ifadesini kullandı.
‘Rus General idaresinde 6. Tümen kuruldu’
Muhammed Yüzbaşı, komutanlarından duyduğu bilgilere göre, geçtiğimiz Eylül ayı içerisinde Hama kırsalında yer alan Gab Ovaları ve yanındaki Curin bölgelerinde savaşmak için, 6. Tümen'in kurulduğunu öne sürdü.
Tümene bir Rus generalin komuta ettiğini ifade eden Yüzbaşı, bu Tümen içerisinde 400 Rus askerinin de yer aldığını belirtti.
Lazkiye kırsalındaki Türkmen Dağı cephesine de Rus askerlerin sevk edildiğini ifade eden Türkmen genç, sahil kentleri Lazkiye ve Tartus dâhil Suriye’de toplam 3 bin Rus askerinin bulunduğunu savundu.