HAKSÖZ-HABER
Haksöz Dergisi yazarlarından Oktay Altın, gündemi birkaç gündür meşgul eden erken yaşlarda nikah akdinin yapılması üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Nikah akdinin yapılabilmesi için nikahı yapılacak tarafların büluğ çağına ermesi, akıl sahibi ve reşit olması olması gerektiğinin altını çizen Altın, vekil ya da vasi yoluyla yapılan evliliklerin tarafların onayıyla mümkün olabileceğini vurguladı.
Altın, baliğ ve reşit olmayan çocukların evlendirilmesinin açıkça bir suç olduğunu ve suça karışanların cezalandırılması gerektiğini ifade etti.
Altın'ın değerlendirmesi:
Türkiye’de yaygın bir tarikata bağlı bir vakfın başındaki şahsın kızını çocuk yaşta evlendirdiği ve sonraki gelişmelerle ilgili yapılan bir haber, Türkiye’nin en büyük gündemi haline geldi. Doğal olarak her kesim kendi bakış açısıyla kendi durduğu yerden taraf oldu ve olayı yorumladı ve yorumlamaya devam ediyor.
Her ne kadar vakiliğiyle ilgili deliller her geçen gün artsa da olay şimdilik bir iddiadan ibarettir ve netleşinceye kadar kesin yargıdan kaçınmak gerekir. Yaşananlarla ilgili olarak:
- Ortada bir iddia vardır ve iddianın taraflarının mutlaka dinlenmesi gerekir.
- İddialar sabit olursa baliğ ve reşit olmamış çocuğu yetişkinle evlendirmek suçtur ve suçun taraflarının, ayrıca suçun örtülmesi, üzerinin kapatılması için çalışanların da yargılanması ve tecziyesi gerekir.
- Aynı tarikattan, aynı görüşleri paylaşıyor diye faillerin olaya karışmamış yakınlarının cezalandırılmasını istemek suçun şahsiliği ilkesine aykırıdır.
- Fıkhi kaynaklarda yaşananları tecviz edecek “deliller” mevcuttur. Ancak fıkhın beşeri bir çaba olduğu gözetilmeden İslam’ın benzeri olayları onayladığı sonucuna varılamaz. Klasik kullanımda “İslam fıkhı” tabiri yoktur. “Hanefi fıkhı", "Şafi fıkhı", "Maliki fıkhı", "Hanbeli fıkhı” gibi kullanımlar vardır ve bunlarda da beşeri yoruma ve hata barındırma ihtimaline işaret edilir.
- Evlilik bir akittir. En basit akitte bile taraflarının âkil, bâliğ ve reşit olması şarttır. Kararı akitin tarafları verirler. Vasi veya vekil ancak istisnai şartlarda akitin tarafı olur, bu da ancak müvekkilin rıza ve onayıyla mümkündür. Anne, baba, veli; evlenecek kız-erkek adına evlilik akdi icra edemez, çünkü bunlar meta değil, Allah katında sorumlu birer kuldur.
- Fizyolojik bulüğ tespit edilebilir ve yaşı cinsiyete, kişiden kişiye, bölgeden bölgeye göre değişebilir. Âkil ve reşit olmak ise mümeyyiz olmak, sorumluluk almakla ilgilidir. Burada ancak genel bir yaş sınırı konabilir bu da zamana, bölgeye, ülkeye ve kişiden kişiye göre değişebilir. erken yaşlarından itibaren sorumluluk alarak 16 yaşına geldiğinde bir evi sevk ve idare edebilecek olgunluğa gelen bir genç ile üniversite bitirdiği halde hayatında hiçbir sorumluluk almamış, hiçbir hayat tecrübesi olmayan 25 yaşındaki bir gencin “rüşt” hali kıyaslandığında sonuç birincinin lehinedir. Hali “ölçü” alarak buna uymayan örnekleri yanlış kabul etmek, kendi özelini genelleştirmek doğru bir yaklaşım değildir.
- Şu ana kadar hiç kimse yaşananları onaylamadığı halde özelde mezkûr tarikat çevresi genelde ise tüm İslami kesimlerin benzeri olayları onaylıyor ve yaygın bir şekilde uyguluyormuş gibi lanse etmek hakikati saptırmaktır ve kötü niyetin yansımasıdır.
- Örnek olay üzerinden genellemeci bir yaklaşımla tüm fıkıh külliyatının bu tür sapkın yorumlarla dolu olduğunu iddia etmek, hepsinin reddedilmesi gerektiğini savunmak da ayrı modern bir hastalıktır.
- Hayatlarında hiçbir ahlaki kriteri olmayıp ahlaksızlıklarıyla övünenlerin mezkûr olay üzerinden hak hakikat savunuculuğu yapmaları ise kendileri dâhil kimseyi ikna etmemektedir. Sadece her fırsatı kullanarak kin ve düşmanlıklarını izhar ettiklerine göstermektedir.
- Namaz kılıp Kur’an’a iman ettiğini söyleyenlerin LGBT gibi Allah’ın açıkça haram kıldığı münkerleri bireysel özgürlük adına savunmalarının hiçbir İslami tutarlılığı yoktur.