Nijerya'da polis şiddetine karşı gösteriler nasıl başladı, neden büyüdü?

Nijerya'nın en büyük şehri Lagos'ta polis şiddetine karşı gösterilerde en az 12 kişinin askerlerin açtığı ateşte öldürüldüğü, çok sayıda kişinin yaralandığı bildirildi.

BBC, Nijerya'da Ekim başından bu yana devam eden ve insan hakları ihlalleri yaptığı gerekçesiyle Özel Hırsızlıkla Mücadele Birimi'nin (SARS) kapanmasının yolunu açan gösterilerin neden ve nasıl başladığını derledi.

BBC’nin konuyla alakalı dosya haberini kısaltarak aşağıda ilginize sunuyoruz:

Son durum ne?

Lagos'ta devam eden gösterilerde 20 Ekim Salı gecesi ordunun protesto göstericilerine ateş açtığı bildirildi. Görgü tanıkları en az 12 protestocunun öldürüldüğünü, onlarca kişinin de yaralandığını söyledi.

Uluslararası Af Örgütü de çok sayıda göstericinin "öldüğüne dair güvenilir bilgiler olduğunu" ifade etti.

Ordu ise askerlerin göstericilere ateş açtığı haberlerinin 'yalan haber' olduğunu söylüyor. Nijerya Devlet Başkanı Muhammadu Buhari de halka "itidal" çağrısında bulundu.

Lagos'ta ve çevre bölgelerde 24 saatlik sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

BBC'nin Nijerya muhabirlerinden Nduka Orjinmo, Çarşamba günü küçük bir grup protestocunun sokağa çıkma yasağını ihlal edip askerin ateş açtığı söylenen Lekki Meydanı'nda toplandığını aktardı.

Salı günü yaşanan şiddet olayları uluslararası toplum tarafından da tepki çekti.

İngiltere Premier Ligi'nde Manchester United'ta forma giyen Nijeryalı futbolcu Odion Jude Ighalo da Nijerya hükümetini "kendi vatandaşlarını öldürmekle" suçladı. Ighalo, Twitter'da paylaştığı video mesajında "Bu hükümetten utanıyorum" dedi.

Lagos'ta yaşananlarla ilgili neler biliniyor?

Görgü tanıkları, salı akşamı Lagos'un zengin Lekki bölgesinde üniformalı kişilerin göstericilere ateş açtığını belirtiyor.

BBC Nijerya Muhabiri Nayeni Jones da ateş açılmadan önce silahlı askerlerin protesto alanını kordon altına alırken görüldüğünü bildirdi.

Sosyal medyada paylaşılan canlı video yayınlarında da protestocuların yaralananlara yardım etmeye çalıştığı görülüyor.

BBC'ye konuşan bir görgü tanığı, "19.00'dan önce askerler geldi ve bize, barışçıl göstericilere ateş etmeye başladı. Doğrudan bize doğru geliyorlardı. Büyük bir kaos vardı. Yanımdaki biri vuruldu ve o an orada öldü. Büyük bir kargaşa vardı, bize durmadan ateş ettiler. Yaklaşık 1-1,5 saat sürdü. Sonunda askerler gelip cesetleri topladı" dedi.

Görgü tanığı askerlerin oluşturduğu barikat nedeniyle ambulansların bölgeye ulaşamadığını da ekledi.

Reuters haber ajansına konuşan dört görgü tanığı da askerlerin göstericilere ateş açtığın söyledi. 55 yaşındaki görgü tanığı Alfred Ononugbo, "Kalabalığa doğru mühimmatlarıyla ateş açmaya başladılar. Kalabalığa ateş ediyorlardı. Kurşunların bir ya da iki kişiye isabet ettiğini gördüm" dedi.

Yetkililer, sadece birkaç kişinin yaralandığını teyit etti. The Premium Times gazetesi ise görgü tanıklarının en az 12 kişinin öldüğünü söylediklerini aktardı.

Olay yerinde bulunan göstericiler, ateş açılması öncesi bölgedeki güvenlik kameraları ve sokak ışıklarının da söküldüğünü aktardı.

Uluslararası Af Örgütü Nijerya ofisi Twitter'dan yaptığı açıklamada "protestocuların ölümüne neden olan aşırı güç kullanımına dair güvenilir ancak rahatsız edici kanıtlara ulaştıklarını" ifade etti.

Lagos Valiliği Sözcüsü Gboyega Akosile ise "Protestoların arkasına sığınarak kargaşa yaratmaya çalışan suçluları durdurmaya yönelik 24 saatlik sokağa çıkma yasağı ilanı sonrasında, Lekki Toll Plaza yakınında ateş açıldığı haberleri geliyor" açıklamasını yaptı.

Yetkililer nasıl tepki gösterdi?

Nijerya Devlet Başkanı Buhari, Çarşamba günü yayımladığı yazılı açıklamasında ateş açılmasına doğrudan atıf yapmadı ama halka, polis birimlerinde "reform hız kazanırken" sabırlı olmaları çağrısında bulundu.

Ordu, Lekki'de yaşananlarla ilgili yazılı bir açıklama yapmadı ama Twitter'daki paylaşımlarında medyada yer alan haberlerin "yalan haber olduğunu" söyledi.

Lagos Valisi Babajide Sanwo-Olu, "ateş açılmasıyla yaşanan talihsiz olay" olarak tanımladığı olaylarda 25 kişinin yaralandığını ifade etti.

Twitter'da yaralıların kaldırıldığı bir hastanede çekilen fotoğrafını paylaşan Sanwo-Olu, "Kontrolümüz dışındaki güçler tarihimizde kara lekeler oluşturdu" dedi ve olayla ilgili soruşturma açılması talimatı verdiğini söyledi.

Gösteriler nasıl başladı?

Protestolar Ekim başında, polis bünyesindeki SARS biriminin hukuksuz tutuklama, saldırı ve ateş açma gibi eylemleri nedeniyle feshedilmesi çağrılarıyla başladı.

Nijerya Devlet Başkanı Muhammadu Buhari, 11 Ekim'de SARS birimini kapattı.

Ancak göstericiler güvenlik güçlerinde başka değişiklikler ve ülke yönetiminde reformlar yapılması talebiyle sokakları terk etmedi.

Lagos Valisi Sanwo-Olu, "suçluların protestoları gasp ettiklerini" söyledi.

Nijerya Haberleri

Nijerya'da Lassa ateşi bu yıl 190 can aldı
Nijerya'da şiddetli yağış ve sellerde 321 kişi öldü
Nijerya'da şiddetli yağışlar sele yol açtı: 179 ölü
Nijerya'da aşırı yağışların neden olduğu seller 170 can aldı
Nijerya'da seller 28 can aldı