Ceran Kenar / Türkiye
Foreign Policy dergisinde Sabah gazetesinin Washington muhabiri Ragıp Soylu ile kaleme aldığımız makalenin başlığı buydu. ( http://foreignpolicy.com/2016/02/09/why-are-russian-engineers-working-at-an-islamic-state-controlled-gas-plant-in-syria/ )
Aslında bu haber Genel Yayın Yönetmenliğini Yıldıray Oğur'un yaptığı Habertürk'te yayınlanan "Şimdi ve Burada" programında hazırladığımız bir dosyanın genişletilmiş versiyonuydu.
Suriye'de DAEŞ'e karşı savaştığını iddia eden Rusya'nın rejim ve DAEŞ ile ortak gaz işi yapması elbette mevcut Rusya yönetiminin Suriye konusundaki tavrı konusunda önemli soru işaretleri oluşturuyor.
Haberimiz Suriye'de DAEŞ'e karşı operasyon yürüttüğünü iddia eden Rusya'nın Tuveynan bölgesinde teröristlerle iş birliği içinde olduğunu gösteriyor.
Rakka'nın 90 kilometre güneyinde Tuveynan. Ve Suriye'nin en büyük gaz refinerisi burada.
2014 yılının başında DAEŞ'in ele geçirdiği doğalgaz tesisinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e yakınlığıyla bilinen Gennady Timçenko'nun sahibi olduğu Stroytransgaz'ın, taşeron Hesco şirketi aracılığıyla yeniden inşaat faaliyetlerine başladığını ve Rus mühendislerin tesise döndüğünü DAEŞ'ten önce Rakka'yı ele geçiren muhalif grubun üyesi açıklıyor. Türk yetkililer de bu durumu teyit ediyor.
Tesis Esad rejiminin Stroytransgaz ile 2007 yılında yaptığı bir sözleşme sonrasında, 2010 yılında inşaata başlıyor. Bölge 2013 yılında Suriyeli muhalifler tarafından ele geçirilene kadar Tuveynan'da inşa çalışmaları devam ediyor.
Muhaliflerin bölgeye ele geçirmesi ile Rus mühendisler bölgeden kaçıyor.
Ancak DAEŞ'in bölgeyi ele geçirmesi ile bu mühendisler geri dönüyor. ABD Hazine Bakanlığı tarafından terör desteği nedeniyle yaptırım listesine alınan Hesco şirketinin sahibi George Haswani rejim, DAEŞ ve Rusya arasındaki bir gaz anlaşmasına aracılık ediyor.
Bu anlaşmaya göre tesiste üretilen gazı hem DAEŞ, hem de Esad rejimi ve Rusya kullanıyor. Bu tesiste işlenen gaz yine DAEŞ’in kontrolündeki elektrik santraline gönderiliyor.
Üretilen gazı ve elektriği Esad rejimi ve DAEŞ paylaşıyor.
Ankara'daki üst düzey Türk yetkililerine göre bu iş için Rus Stroytransgaz şirketi, Haswani’nin sahip olduğu HESCO şirketi üzerinden DAEŞ’e her ay 15 milyon Suriye lirası ödeme yapıyor.
Rafineriyi ise DAEŞ koruyor.
DAEŞ'e karşı savaşma gerekçesi ile Suriye'yi bombalayan Rusya'nın DAEŞ'le bağlantısı konusunda bugüne kadar çıkan en somut bulgulardan biri oldu bu haber.
Buna benzer işbirliklerinin ortaya çıkacağını öngörmek ise zor değil...