İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, İran ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere ile Almanya'dan oluşan 5+1 ülkeleri arasında devam eden nükleer müzakerelere ilişkin, gazetecilere yaptığı açıklamada, önemli gelişmeler kaydettiklerini ancak henüz nihai bir sonuca varamadıklarını bildirdi.
Zarif, "Bugün bir anlaşma imzalanmayacak. Her şey yolunda giderse resmi bir açıklama yapılacak" dedi.
ABD tarafı da İsviçre'nin Lozan kentinde sürdürülen müzakerelerde ilerleme kaydedildiği ve toplantılar verimli geçtiği sürece görüşmelerin birden bire sonlandırılmasının doğru olmayacağını belirtmişti.
Taraflar her ne kadar "Bitiş çizgisine yaklaştık", "Oyunun sonuna geldik", "Önemli gelişmeler kaydettik" gibi ifadeler kullansa da hala kritik konular üzerinde görüş ayrılıkları yaşadıklarını vurguluyor.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve heyetinin, görüşmelerde varılması hedeflenen ABD'nin deyimiyle "çerçeve anlaşma", İran'ın deyimiyle "mutabakat" konusunda ABD Kongresi'ni ikna etmek için İran'ın uranyum zenginleştirmede kullanılan kaç tane santrifüjü çalışır tutabileceği, nükleer çalışmalarını ne kadar süre ile durduracağı, nükleer stokunun geleceği gibi konulara cevap vermesi gerekiyor.
İran ile müzakere eden 5+1 ülkeleri, varılması hedeflenen anlaşma için İran'ın nükleer çalışmalarını öncelikle 10 yıl durdurmasını, sonraki 5 yıl için ise İran'ın nükleer çalışmaları üzerindeki kısıtlamaların aşamalı olarak kaldırılmasını istiyor. Ancak İran 10 yılın tartışılabileceğini, sonrasında nükleer program üzerindeki bütün kısıtlamaların kaldırılmasını talep ediyor.
Görüşmelerdeki diğer görüş ayrılığı ise Batı'nın İran'a yönelik yaptırımları kaldırmak yerine askıya almak istemesi. Batı, İran'ın varılacak anlaşmaya uymaması ihtimali gerekçesiyle BM yaptırımlarının kaldırılmasını değil, askıya alınması gerektiğini savunuyor. İran ise uygulanan tüm yaptırımların kaldırılması gerektiğini belirtiyor.
Varılması hedeflenen ortak anlaşma ile tarafların üç ay daha görüşmelere yeni bir aşamada devam etmesi bekleniyor. İran'ın nükleer kapasitesiyle ilgili nihai anlaşma için belirlenen takvimde son tarih ise 1 Temmuz.
AA