Bağdat hükümetinin şehirde IŞİD'e karşı zaferini ilan etmesinin üzerinden 7 ay geçmesine rağmen bombardımanda yıkılmış binaların enkazında halen arama çalışmaları devam ediyor. Bu 7 aylık süreçte toplam 3 bin ceset bulundu ve halen yapılması gereken oldukça fazla iş var. Kurtarma çalışmalarına katılanların arasında hükümet görevlilerinin yanı sıra çok sayıda da gönüllü bulunuyor.
Eski Şehir harabeye döndü
Bölgeden gelen birçok görüntüde Musul şehrinin birçok mahallesinin çatışmalar ve gelişigüzel yoğun bombardıman nedeniyle tamamen enkaza döndüğü görülüyor. Şehrin en fazla zarar gören bölgesi, yüzyıllardır ayakta kalmayı başaran Eski Musul. Bilindiği gibi şehirde çatışmalar bitmeye yaklaştığında IŞİD'in son varlığı Eski Musul'daydı ve küçük bir alanda bulunan bu bölge oldukça ağır biçimde bombalanmıştı.
Enkazlar halen ceset dolu
Bölgeye giden ve enkaz kaldırma çalışmalarını kayda alan Al Jazeera'nın görüntüleri oldukça sarsıcı. Başta Eski Musul olmak üzere şehrin birçok bölgesinde iş makineleri devamlı olarak enkaz kaldırmaya çalışıyor. Bölgede milyonlarca ton enkaz bulunduğu ifade ediliyor. Bu enkazlardan, bölgede hayatını kaybeden sivillerin ve IŞİD mensuplarının, bazıları tamamen çürümüş, bazıları da parçalara ayrılmış cesetleri çıkmaya devam ediyor.
Salgın hastalık tehlikesi
Bölgede enkaz kaldırma ve ceset çıkarma çalışmalarını sürdüren görevliler ve gönüllüler, kendi çabalarının bu işi bitirmeye yetmeyeceğini belirterek uluslararası toplumun yardıma çağırıyor. Görevliler, bölgedeki cesetlerin bir an önce tamamen bulunarak gömülmesi gerektiğini, zira bunu vaktinde başaramazlarsa bölgede cesetler nedeniyle salgın hastalıkların yayılabileceğini ifade ediyor. Her ne kadar görevliler bölgede enkaz kaldırma çalışmalarının bitirilmesi, sivil halkın yeniden böyle geri dönebilmesi için yeniden imar faaliyetlerinin başlaması gerektiğini ifade ediyor olsa da, yakın vadede böyle bir şeyin mümkün olamayacağı düşünülüyor.
3 bin ceset çıkarıldı
Bölgede şimdiye kadar yüzlerce IŞİD mensubunun ve binlerce sivilin cesedi bulunmuş durumda. Şu ana kadar 3 bin ceset enkazlardan çıkarılmışken, enkaz altında halen çok sayıda cesedin bulunduğu ifade ediliyor. Enkazdan çıkarılan cesetler, bir kısmı ailelerine verilebilmesi için DNA testine tabi tutulmak üzere yetkililere teslim edilse de, çoğu tanınmayacak halde ve sahipsiz olduğu için toplu mezarlara gömülüyor.
Ölen sivil sayısı en az 10 bin
Musul'da hayatını kaybeden siviller için net bir rakam bulunmasa da, zikredilen en düşük sayının 10 bin olması şehirde yaşanan duruma dair bir özet niteliğinde. Bazı kaynaklar Musul'da 40 bine yakın sivilin öldürüldüğünü ifade ediyor. Musul İran destekli Şii milisler, Bağdat hükümeti ve ABD tarafından yoğun bir saldırıya maruz kalmıştı. Şehirde yaklaşık 10 ay süren savaş neticesinde, şehrin özellikle batı bölümü neredeyse tamamen tahrip olmuştu. ABD-İran işbirliği neticesinde Musul'da yaşanan sivil kayıpları, şehrin IŞİD elinde olması nedeniyle hiçbir zaman uluslararası toplumun gündemine gelmedi.
Savaş suçları cezasız kaldı
Musul'da yaşanan savaş suçları yakın tarihte eşine az rastlanır nitelikte. Bu savaş suçları arasında yağma, işkence, sistematik tecavüz, toplu katliamlar, sivilleri hedef alan hava ve kara bombardımanları ve fosfor bombası, napalm bombası gibi yasaklanmış silahların kullanımı da bulunuyor. Söz konusu savaş suçları için herhangi bir tepkinin gelmemiş oluşu, Irak ve Suriye başta olmak üzere bölgenin her noktasının benzer bir akıbeti yaşayabileceği ihtimalini kuvvetlendiriyor.
Kaynak: Mepa News