HAKSÖZ HABER
TKP’nin kurucularından Mustafa Suphi, Türkiye’nin en fazla tartışılan cinayetlerinden biri sonucu 28 Ocak 1921 tarihinde öldürüldü. Yıllardır Mustafa Suphi ismini ‘devrimin ilk şehidi’ olarak lanse eden başta TKP olmak üzere Türkiye’deki sol yapılar aynı zamanda Mustafa Suphi’yi kimin öldürttüğünü ise görmezden geliyor.
Mustafa Suphi kimdir?
TKP’nin ilk Merkez Komitesi Başkanı olan Mustafa Suphi 1882’de Giresun’da doğdu. Babası Ali Rıza Bey, valilik görevleri üstlenmiş üst düzey bir Osmanlı bürokratıydı. Yüksek öğrenim için gittiği Fransa’da Jön Türkler ile tanıştı ve onların fikirlerinden etkilendi. Bu süreçte milliyetçi görüşleri varken ilerleyen zaman diliminde sol-sosyalist çizgiye evrilen bir ideolojik serencama sahiptir.
1917 devriminin ardından Moskova’ya gitti. 10 Eylül 1920’de çeşitli bölgelerden gelen 75 delegenin katılımıyla Bakü’de Türkiye Komünist Fırkası’nın 1’nci kongresi toplandı ve TKP kuruldu. Türkiye’de komünist yapılanmayı hızlandırmak adına Mustafa Kemal ile mektuplaşarak Anadolu’ya geldi. Ölümüyle sonuçlanan bu ziyaret Mustafa Kemal’in daveti üzerine Anadolu’ya ayak basmasının neticesinde gerçekleşmiştir.
Kars’ta Kazım Karabekir’in komutasındaki birlikler tarafından uzun süre bekletilen Mustafa Suphi ve arkadaşları en sonunda Trabzon’a ulaştı. Ardından tutuklanarak Batum’a gönderilen bir takaya bindirildikleri iddia edildi. Denizde veyahut deniz yolculuğuna çıkmadan öldürülen Mustafa Suphi cinayeti, Türkiye’de yeni kurulan rejim tarafından gerçekleştirilen ilk siyasi cinayetlerden birisidir.
Mustafa Suphi’nin öldürülmesi olayı içinde Mustafa Kemal’in emireri Topal Osman’ın da bulunduğu karışık bir durumu ortaya çıkartmaktadır. Ancak kesin olan konu Mustafa Kemal'in daveti sonucu Türkiye’ye gelen Mustafa Suphi’nin yine onun emri veya göz yumması sonucu öldürüldüğüdür. Kazım Karabekir’in o süreçte Mustafa Kemal ile Mustafa Suphi ve arkadaşlarının akıbeti hakkında telgraflaştığı ve Mustafa Kemal’in “Ankara’ya gelmelerini istemiyoruz. Ondan sonrası senin. Nasıl yaparsan yap!” dediği biliniyor.
Tarihi gerçekler böyleyken Türk solu Mustafa Suphi’nin ölümünden Enver Paşa’yı sorumlu tutarak cinayette Mustafa Kemal’in payını gizlemeye çalışmaktadır. Murat Bardakçı’nın ulaştığı mektuplar sonucunda kesin olarak biliyoruz ki Enver Paşa’nın Mustafa Suphi suikastı ile alakası yoktur. Enver Paşa’nın mektubunda Mustafa Suphi ile alakası kısım:
Netice olarak Türkiye’deki ilk komünistlerden Mustafa Suphi, Mustafa Kemal’in sözüne güvenerek geldiği Türkiye’de yeni kurulan sistem tarafından Batı ile ilişkilerimizi zedeler gerekçesi veya başka bir gerekçeyle öldürüldü. Kemalizm ile ontolojik bağa sahip olan Türk solu ise meselede Mustafa Kemal’in etkisini göz ardı ederek her sene ölüm yıldönümünde Mustafa Suphi’yi anmaya devam ediyor. Tıpkı Sabahattin Ali'nin ölümü ve Nazım Hikmet'in yıllarca hapiste tutulmasının sebebi olan aktörleri görmezden gelmeye devam ettikleri gibi...
Yalanlar üzerine kurgulanmış, tutarsızlıklarla dolu tarih algısına sahip olmak önemli bir kafa rahatlığı sağlıyor olmalı ki ‘yoldaşların’ katillerini bile gizlemekten geri durmuyorlar!