Middle East Eye sitesinde yer alan bir habere göre, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın (MBS) en büyük rakibi amcası Prens Ahmed bin Abdulaziz'i tutuklatmasının ve kraliyet ailesi üyelerine karşı tasfiye hareketi başlatmasının sebebi, G20 Zirvesi'nden önce taht yolunu temizlemek istemesi.
MBS kendisine meşruiyet sağlaması nedeniyle babası Kral Selman bin Abdulaziz’in ölümünü beklemeyecek ve kasımdaki zirveyi tahta çıkma sahnesi olarak kullanacak.
Kaynaklar MBS’nin, büyük kuzeni Prens Muhammed bin Nayef’i veliaht prens konumundan devirmesiyle başlayan işi bitireceğini ifade etti.
Babası hayattayken kral olmak istiyor
Kaynaklar, MBS'nin babası hayattayken kral olmak istediğini ve bu nedenle babasını tahttan çekilmeye zorlayacağını dile getirdi.
Kral Selman'ın kardeşi Ahmed bin Abdulaziz'e (Prens Ahmed) tutuklanmadan önce MBS projesine destek vermesi için son bir şans verildiğini ancak Prens Ahmed'in bunu reddettiğini belirten kaynaklar, "Prens Ahmed, Kral Selman'a kendisinin kral olmaya istekli olmadığını, başkalarının öne çıkmasını isteyeceğini söyledi." ifadesini kullandı.
Kaynaklar, Prens Ahmed'in tutuklanmadan önce darbe planlamadığını, kendisinde bu tür harekete kalkışacak bir güç bulunmadığını ifade etti. Prens Ahmed'in sembolik olarak kralın tahta çıkışına onay veren Bağlılık Konseyinin üyesi olduğunu hatırlatan kaynaklar, Ahmed'in, Kral Selman'ın ölmesi durumunda MBS'nin tahta çıkmasına kesinlikle karşı olacağını söyledi.
Prens Ahmed, Kral Selman ile buluşmaya gitti ve tutuklandı
Kral Selman ile cuma sabahı görüşmek için saraya giden Prens Ahmed, orada tutuklanmıştı.
Prens Ahmed, Kral Selman'ın cuma sabahı kendisini görmek istediğini, konunun bir diğer tutuklu prens Faysal bin Abdulrahman ile ilgili olduğunu belirtmişti.
Kaynak, konuya ilişkin, "Prens Ahmed kralı görmedi. Bu tam olarak ihanetti." yorumunda bulundu.
Tasfiyenin iç ve dış sebepleri
Kaynaklar, tasfiyenin başlatılmasının nedeninin dış ve iç etkenler olduğunu vurguluyor.
MBS'nin ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci kez seçilmeme ihtimalinden endişe duyduğunu dile getiren kaynaklar, demokratların başkanlık yarışındaki adaylarının MBS'yi açık şekilde Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesini emrettiği iddiasıyla eleştirdiklerinin altını çizdi.
Trump ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, MBS'yi Kaşıkçı cinayetinden sorumlu tutmayı sürekli olarak reddetmiş, FBI veya Birleşmiş Milletlerin (BM) cezai soruşturma yapması için yapılan çağrıları engellemişti.
Trump, geçen temmuz ayında yaptığı röportajda, İran'ın daha fazla insan öldürdüğüne, Suudi Arabistan'ın ABD'nin silahları ve diğer ürünleri için yaptığı harcamalara işaret etmişti. ABD Başkanı, Suudilerin kendileriyle iş yapmaması durumunda Rusya veya Çin ile iş yapacağını ifade etmişti.
BAE Veliaht Prensi de olayın içerisinde
Habere göre, bir kaynak, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed El Nahyan'ın (MBZ) da bu entrikanın içerisinde yer aldığını belirtti.
MBZ'nin MBS'nin her hareketinde etkili olduğunu belirten kaynak, Suudi Veliaht Prens ne kadar çok hata yapar ve sebep olduğu istikrarsızlıklar ne kadar fazla olursa, BAE Veliaht Prensi'nin Suudi Arabistan'ın işleri üzerinde o kadar büyük etkisi olacağı değerlendirmesinde bulundu.
Ekonomik durum
Öte yandan bin Selman'ın reform planları da iyi gitmiyor.
Petrol fiyatının hızlı düşüşü sonucu devlet bütçesinin ihtiyaç duyduğu gelirin altında kalması ve MBS'nin İslam dünyasında hızla azalan popülaritesi, reform planlarını olumsuz etkiledi.
Suudi ekonomisi, 2019'da sadece yüzde 0,3 büyüdü.
MBS'nin ekonomik sıkıntıları, Kasım 2017'den bu yana en düşük kapanışını gerçekleştiren Suudi borsasının yüzde 8,3 değer kaybetmesiyle dün daha da derinleşti.
Suudi Aramco hisseleri ilk kez 32 riyal (8,5 dolar) olan halka arz fiyatlarının altına inerek 30 riyale düştü.
Bu tasfiye daha öncekinden farklı
Bu tasfiyenin 3 yıl öncekinden farklı olduğunu ifade eden kaynaklar, MBS’nin o zaman genç ve cesur bir reformcu olarak popülaritesinin zirvesinde olduğunu dile getirdi.
Kaynaklar, o zamanki tasfiyeyi yolsuzluk karşıtı bir kampanya olarak duyuran MBS'nin, Kaşıkçı gibi gazeteciler arasında bile popüler olduğunu iddia etti.
Şimdiki tasfiyenin ise bir dizi skandalın ardından geldiğini kaydeden kaynaklar, MBS'nin daha büyük bir skandala geçerek bir diğerinden kaçınmaya çalıştığını söyledi.
Tutuklamaları meşru gören Washington'daki bir Suudi yorumcu ve rejimin sadık destekçisi Ali Şihabi, Twitter'dan yaptığı açıklamada, bu durumun nesiller arası verasetle ilgili olduğunu belirtti.
Kraliyetin nesilden nesle geçmesi nedeniyle herkesi memnun etmenin mümkün olmadığını ifade eden Şihabi, Kral Selman’ın seçimini netleştirmesinin, doğal olarak, çok sayıda haklarından mahrum edilen memnuniyetsiz kraliyet ailesi üyesi oluşturacağı değerlendirmesinde bulundu.
Prensler tutuklanmıştı
Middle East Eye, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz'in kardeşi Ahmed bin Abdulaziz'in (Prens Ahmed) tutuklanmasının ardından kraliyet ailesinden en az 20 kişinin daha veliaht prens Muhammed bin Selman'a ''darbe girişiminde'' bulunduğu iddiaları üzerine tutuklandığını yazmıştı.
Wall Street Journal gazetesi, dün, Kral Selman bin Abdülaziz'in kardeşi Ahmed bin Abdulaziz (Prens Ahmed) ile ev hapsinde tutulan eski veliaht prens Muhammed bin Nayif’in, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın emri ile tutuklandıklarını duyurmuştu.