Mehmet Garip Tanyıldızı / Akşam
Demokrasi helvası
Cahiliye döneminde müşrikler helvadan putlar yapıp acıkınca onları yerdi.
Bu mesel, insanların kutsal saydıkları değerleri ihtiyaç duyduklarında nasıl değersizleştirerek kullandıklarını anlatan bir metafora dönüşmüştür.
Kutsal görülen şeye pragmatik bir gereksinim uğruna yapılan ihanet için genellikle tevil yolu tercih edilir.
Tanımındaki muğlaklık dolayısıyla bu ihanete en müsait kavram demokrasidir.
***Demokrasi birçok açıdan "aşırı yoruma" açıktır.
Bünyesinde bir çiftanlamlılık barındırır.
Hem siyasal yönetimin kuruluş biçimi hem de işleyiş biçimi kastedilir.
Ancak halkın iktidarının ne şekilde hayata geçeceği noktasında birçok konu muallaktır.
Siyasal aygıtların nasıl örgütlenmesi gerektiği asılı kalmış durumdadır.
Gücün nasıl paylaşılacağı sürüncemede bırakılmıştır.
Hangi kurumlar eliyle ve hangi koşullarda halkın yönetiminin sağlanacağı tartışmaya açıktır.
***Dünya üzerinde söylemsel hakimiyeti olan demokrasinin bu belirsizliklerle dolu yapısı onu tüm ideolojik kesimler için, tabiri caizse "işine geldiği gibi" kullanmaya müsait hale getiriyor.
Politik tartışmalarda sık sık karşımıza çıkan "Demokrasi sadece sandıktan ibaret değildir" cümlesi bunun en güzel örneklerinden biri.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, bu söz özü itibarıyla birçok açıdan doğru bir yere temas ediyor.
Demokrasi sadece sandıktan ibaret değildir çünkü beraberinde içinde doğduğu Batının anlam dünyasından değerler getirir.
Öte yandan, bu söz demokrasinin bünyesinde taşıdığı çiftanlamlılığa taalluk eder.
Yani demokrasi sadece yönetimin kuruluş biçimi değil aynı zamanda işleyiş biçimi ile de alakalıdır.
Fakat sözün cari kullanımı demokrasinin katışıksız olarak ilk anlaşılan şekliyle karşıtlık içinde.
***Halkın kendi kendini doğrudan yönetmesi modern dönemde elbette mümkün değil.
Modern demokraside bu temsil yoluyla icra ediliyor.
Avrupa'nın yaşadığı "Hitler örneği" gibi tecrübeler dolayısıyla dengeleyici/denetleyici unsurlara ekstra bir vurgu söz konusu.
Yine de son kertede halkın iradesinin, demokrasi gereği, bir şekilde yönetime yansıması gerekiyor.
"Demokrasi sadece sandıktan ibaret değildir" cümlesini kendi politik konumlanmasına göre yontanların aslında kabul edemedikleri kendilerine benzemeyen halkın iradesinin yönetime yansıması.
Üstelik bunu, demokrasiyi en fazla bayraklaştıranlar yapıyor.
Çünkü, söylemlerinin demokrasi ile akraba olan "aydınlanmacı" bir tarafı var.
Esas irdelenmesi gereken de bu arka plan.