Modern Simülâsyon: Planking

Dünya ilk kez Flash Mob denilen etkinliklerle gördü post modern muhalefeti. Anlık gerçekleşen, zararsız eğlence olarak da adlandırılan ve yer yer cılız da olsa anarşist unsurlar taşıyan bu organizasyonlar, dünyanın pek çok yerinde mobilize durumda. Aynı gün binlerce kişi yastık savaşı yapabiliyor ya da Michael Jackson’ın “hortlak” dansıyla kendilerinden geçebiliyorlar. Toplu taşıma araçlarında soyundukları an anarşist algıları zirve yapıyor, çoğunluğa karşı çıkmış oluyorlar.

Şimdilerde Planking adı verilen, spora ilişkinmiş gibi duran hareketler gündemde. Kelime olarak “kalaslar” anlamına gelen Planking, uygulamada “yüzükoyun yatmak” fiiline karşılık geliyor. Herhangi bir yerde, mümkünse en münasebetsiz yerlerde yüzükoyun yatan insanlar, hareketlerini fotoğraflayıp internet üzerinden dünya ile paylaşıyorlar. Metroda, tuvalette, çatıda, iki direk arasında, dağda, tepede, bayırda, tren raylarında, mutfak rafında, uçak motorunda, suyun içinde, basketbol potasının üzerinde yüzükoyun yatarak bekliyor insanlar. Bu hareketin sınırı zekâ ile doğru orantılı ve gençler bu sınırı zorlamak için ellerinden geleni yapıyorlar.

Sosyal paylaşım sitelerinde on binlerce taraftar çeken Planking grupları hızla büyüyor. Avustralya’da başlayıp tüm dünyaya yayılan Planking, ilk kurbanını da aynı ülkeden aldı. 20 yaşındaki Acton Beale, balkonda Planking yaparken düşüp hayatını kaybetti. Sonrasında yine Avustralya’da, hareket halindeki arabanın üzerinde yüzüstü yatmaya çalışan Simon Hallam, araçtan düşerek ağır yaralandı. Türkiye’ye de sıçrayan Planking, ilk olarak “İnternetime Dokunma” eyleminde görüntülenmişti.

Yüzükoyun yatan çocukların büyük bir kısmı başkalarının düşüncelerini önemsemediklerini, içlerinden geldiği gibi davrandıklarını, dünyaya başkaldırdıklarını söylemeye çalışıyorlar aslında. Mesele, bir grup çocuğun yahut gencin olduk olmadık yerde yüzüstü yatması değil. Sorun, modern insanın büyük boşluklar bırakarak yaşadığı hayatını anlamlı bir şekilde dolduramaması.

Teknoloji, hayatımızda köklü değişikliklere neden oluyor. İngilizceye her sene beş bin yeni kelime ekleniyor ve bu sözcüklerin büyük çoğunluğu teknolojiye ilişkin. İnteraktif dünya, kendi dilini yarattı, evrilen bu dil giderek hepimizi kuşatıyor. Her şeyi aç kurt gibi tüketiyor modern insan. Psikolojik ve ahlaki hedonizmin sınırlarını zorlayan yeni teknonesillerin duvara toslaması an meselesi. İşte o gün, şarjlarının bitip, hard disklerinin dolduğu, boğazlarına kadar virüslere battıkları gün bir simülâsyonun içinde debelendiklerini ve hayatla hiç alakalarının olmadıklarını görecekler.

Dünya, kaynıyor. Arap hilalinde aylardır insanlar uykusuz devrim geceleri yaşayıp, içinde bulunduğumuz yüz yılı halkların asrına çevirmeye çalışıyorlar. Bir yandan Kafkasya’nın sahipsizliği, Balkanlar’ın çıtkırıldım hali, Afrika’nın devasa cüssesine rağmen açlıkla ve habis ırkçılıkla imtihanı, Uzak Doğu’nun, Asya’nın ve Hint alt kıtasının hepimizden uzakta yaşadığı sayısız ve sınırsız hak ihlalleri ortada. Çözülmesi gereken o kadar çok sorun, tavır alınması gereken o kadar çok mesele var ki. Suriye’de baskıcı yönetim tarafından yakalanan devrimci gençler, yüzüstü yatırılıp Beşşar Esad’ın fotoğraflarını yedikleri dayakla öpmek zorunda bırakılırken, diğer tarafta ise başka dünyalara ait olan gençler post modern hülyalar eşliğinde yüzüstü yerlere yatıp fotoğraflar çektiriyor. Yüzüstü yere yatırılan, üzerinde polislerin tepindiği, kan revan içinde kalan Suriyeli gençler yarı ölü evlerine giderken, Plankingçi gençler bilgisayarlarının başına geçip fotoğraflarını bloglarına yüklemekle meşgul oluyorlar.

İnsanoğlunun boş vakitleri üzerinde manipülatif rol oynayan interaktif aygıtlar, gençlik üzerindeki en etkin unsur haline geldiler. Tamamen yapay bir zemin üzerine, uçucu, değişebilir ve öznellik üzerine kurgulanan bu sistem içerisindeki gençler de reflekslerini, düşüncelerini bu sanallık üzerine inşa ediyorlar. İçinde bulunduğumuz zamanlarda, Flash Mob, Planking’in dışında daha pek çok köpükten ibaret olan zekâ ürünü post modern organizasyonla karşılaşabiliriz. Hayatlarını statüleri, sosyal paylaşım ağlarındaki takipçileri, reytingleri, imajları paralelinde inşa eden teknonesil, kapitalizmin çarkına kürdan bile sokamadan, bir emekçinin alın terini silemeden, içinden gelerek bir marşı bağırarak söyleyemeden, emperyalist emeller uğruna ateşe verilen dünyaya bir gram su dökemeden kendi anlamsızlıklarında yok olacak ve hayatın geri dönüşüm kutusunda hatırlanmayı bekleyecekler.

Not: Konuyla ilgili paralel bir yazı, “Bir ‘Meczup Oluşumu’ Olarak: Flash Mob”: http://haksozhaber.net/author_article_detail.php?id=15551