AK Parti, 17 Aralık operasyonunun ardından tartışmaların odağındaki kurumlardan biri haline gelen Milli İstihbarat Teşkilatı ile ilgili Meclis’e bir kanun teklifi sundu. Teklif ile MİT güçlendiriliyor, yurtdışında da doğrudan operasyon yapma yetkisine kavuşturuluyor. MİT’in İmralı adasında, PKK lideri Abdullah Öcalan ile yürüttüğü görüşmelere de hukuki nitelik kazandırılıyor.
Doğrudan operasyon yetkisi
Teklife göre MİT, dış güvenlik, milli savunma, terörle mücadele ve uluslararası suçlar ile siber güvenlik konularında istihbaratı sağlamak için her türlü araç ve sistemleri kullanabilecek. Yabancı istihbarat teşkilatlarının kullandığı yöntemleri ve imkanları elde edebilecek veya uygulayabilecek. Ayrıca görevlerini yerine getirirken “gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini” kullanabilecek. Böylece daha önce Milli Güvenlik Kurulu kararlarıyla görevlendirilebilen MİT, operasyon yetkisini doğrudan alıyor.
Teklifin 3. Maddesinde, istihbarat faaliyetleri için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilecekleri, kimliklerinin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilecekleri ve tüzel kişilikler kurabilecekleri belirtildi. Yani MİT gerekirse bir şirket de kurabilecek. MİT görevlileri bunun için gerekli belgeleri , araç ve gereçleri hazırlayabilecek ya da değiştirebilecek.
MİT görevlerini yerine getirirken, diğer kamu kurumlarından her türlü malzeme, ekipman ve cihazı devralabilecek.
Ayrıca MİT'e, Savunma Sanayi Destekleme Fonu’ndan kaynak aktarımı yapılacak. Bunun için Milli Savunma Bakanı’nın uygun görüşü ve Başbakan'ın onayı gerekecek.
Öcalan ile görüşmelere hukuki güvence
Yine teklifin 3. Maddesi ile, İmralı görüşmelerine hukuki güvence getiriliyor. Teklifte “MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle, önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilir, görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilir” ifadesi yer alıyor.
Böylece MİT’in Oslo’da başlayan ancak kesintiye uğrayan, ardından çözüm süreci kapsamında İmralı adasında hükümlü olan PKK lideri Abdullah Öcalan ile yürüttüğü görüşmeler kanun güvencesine kavuşturuluyor.
İstihbarat Kurulu’nun başına Başbakan geliyor
Teklif Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu’nun yapısını da değiştiriyor. Kurulun başına Başbakan geliyor. Kurul Başbakan’ın belirlediği bakan ve bürokratlardan oluşacak. Olağan toplantılarını 3 ayda bir yapacak. Ancak Başbakan'ın talebi üzerine de her zaman olağanüstü toplanabilecek. Sekreteryasını MİT Müsteşarlığı’nın yürüteceği kurulun kararları Başbakan’ın onayına sunulacak. Kurul kararları bağlayıcı olacak.
TIR’lara güvence
Suriye’deki Türkmenlere insani yardım taşıdığı açıklanan ve savcılar tarafından durdurulmaları tartışma yaratan MİT TIR’larına da güvence getiriliyor. Teklife göre Cumhuriyet savcıları MİT mensuplarına ilişkin ihbar veya şikayet aldıklarında MİT ile temasa geçecekler. Görevli olduğu anlaşılanlarla ilgili adli işlem yapılmayacak, herhangi bir koruma tedbiri uygulanamayacak.
Ayrıca teklif ile isimsiz, imzasız, adressiz, belli bir olay ve nedeni içermeyen, delil ve dayanağı gösterilmeyen ihbar ve şikayetlerin savcılar tarafından işleme alınamayacağı öngörüldü. Savcıların MİT TIR’larını ihbar üzerine durdurduğu iddia edilmişti.
Belge sızmasına önlem
Teklif MİT’ten bilgi ve belge sızması ve bunların yayınlanması ya da yayılmasına ilişkin de önlemler öngörüyor. MİT belgelerinin özellikle sosyal medya aracılığı ile yayılması engellenmeye çalışılıyor. 17 Aralık operasyonundan sonra MİT içinden bazı belgelerin tahrip edilerek sızdırıldığı iddiaları ortaya atılmıştı.
Meclis’e sunulan teklifle, MİT’e ilişkin bilgi ve belgeleri alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, yok eden ve tahrip edenlere 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Belgeleri yayanlara 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası, belgeleri her türlü basın yayın organları dışında, sosyal medya aracılığıyla açıklayan, yayınlayan ve yayılmasını sağlayanlara da 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası getiriliyor.
Yalan makinesi testi
Teklif MİT'in kendi çalışanlarının güvenilirliğini ve uygunluğunu belirlemek için de yalan makinası dahil her türlü test, teknik ve yöntemi kullanabilmesini öngörüyor.
MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla, yabancıların, MİT mensuplarının, MİT’te görev almış olanların veya görev alacakların iletişimi tespit edilebilecek ve dinlenebilecek.
MİT mensuplarının yargılanması
MİT Kanunu kapsamına giren suçlarda, MİT görevlilerinin suçlarına ilişkin yargılamaları HSYK tarafından belirlenecek Ankara Ceza Mahkemesi yapacak. MİT Müsteşarı hakkındaki yargılama ise Yargıtay ilgili dairesince yapılacak. Daha önce savcılar tarafından ifadesi alınmak istenen MİT Müsteşarı Hakan Fidan için hükümet bir düzenleme yapmış ve Müsteşar hakkında soruşturma izni Başbakan’a bağlanmıştı.
Teklife göre MİT mensupları ile MİT'te görev yapmış olanlar, kurum ile ilgili konularda tanıklık yapamayacak, belirli durumlarda ise tanıklıkları izne bağlı olacak
MİT görevlilerine madalya
Teklif ile üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT personeline madalya verilebilmesi de düzenleniyor.
Al Jazeera