Günay BULUT; Nehir Aydın Gökduman’ın yeni çocuk kitabı Masal Devi Şigobo’yu değerlendiriyor:
Masal ve Hikâyeler Nereye Uzanır?
Çocuklarımıza okuyabileceğimiz ve okutabileceğimiz hikaye ve masallar onların yalnızca göreceği rüyaları şekillendirmez. Çocuklar belli bir yaşa kadar soyut kavramları algılayamazlar. Kişiliklerin oluştuğu bu dönemde soyut olan inançsal değerleri somut kahramanlar üzerinden vermek önem arz eder. Çocuklar hayal dünyalarında yavaş yavaş büyüyen kahraman kişilikleri harmanlayarak zamanla rol model edinirler. Bu yüzden çocuklarımıza anlattığımız her hikâyenin bilinçaltına ekilmiş bir tohum olduğunu, uygun zaman ve imkânlara ulaştığında bu tohumun yeşereceğini asla unutmamalıyız. Bu hususta anne ve babaların imdadına çocuk kitapları yetişmektedir.
Çocuk kitaplarındaki en önemli zaaf alanı olağan dışılıklardır. Ne yazık ki, olağanüstü olaylardan ve kahramanlardan oluşan masallar Kuran merkezli bir eğitimin uzağında yer almaktadır. Çocuk dünyasında, kahramanların olağanüstü güçleri Allah’ın sonsuz iradesi, gücü ve bilgisi ile birbirine karışabilmektedir. Bu sebeple, inançlarımızın temeli Kuran ile çelişmeyecek çocuk kitapları önemli eğitim araçlarından birisidir.
Son yıllarda çocuk kitapları stantlarında eserlerine sıkça rastladığımız Nehir Aydın Gökduman’ın Masal Devi Şigibo adlı çocuk kitabı 2013 Şubat’ında Nesil Yayınları’ndan çıktı.
Her ne kadar masal ifadesi geçse de kitap, bir nesir türü olan masallardan pek çok yönüyle uzak düşüyor. Tamamen hayal ürünü, olağanüstü kahraman kadrosundan oluşan masallara göre kitaptaki kahramanlar günümüz dünyasından seçilmiş. Masalların bilinmeyen bir masal ülkesinde geçmesine karşılık kitaptaki olaylar göz alabildiğine ağaçlarla dolu bir ormanda geçiyor. Masalların bilinmeyen çok eski zamanlarına karşılık kitaptaki olaylar günümüz algısının uzağında olmayan Nekibuki’nin kaybolduğu bir günde başlıyor. Geleneksel masallarda görülen cin, peri, sihirli obje vb. figürler hikayelerde yer almıyor. Masalların mutlu sonla bitmesi özelliği ile ise kitabın sonu paralellik arz ediyor. Bu özelliklerinden dolayı kitabın, tür olarak çağdaş hikâyeye daha yakın durduğunu söylemek mümkün.
Kitapta, kaybolan yavru kedi Nekibuki Masal Devi Şigibo ile karşılaşıyor. Masal Devi Şigibo geleneksel masallardaki çirkin ve kötü yürekli devlere benzemiyor. Kocaman bedenine karşılık çocuk görünümündeki Şigibo, annesini bulmak üzere yavru kediyi korumaya alıyor. Annesini buluncaya kadar da ona annesinin şefkatini aratmayacak muamelede bulunuyor. Şigibo, Nekibuki’ye her gün bir masal anlatarak onun annesizliğinden kaynaklanan hüznünü dağıtıyor. Otuzuncu masalın sonunda da anne kedi bulunarak Nekibuki annesine kavuşturuluyor. Her güne bir masal ve ya hikaye anlatımı da çağdaş hikayeciliğin ve romanın başlangıcındaki eserlerin tarzını çağrıştırıyor.
Resimlerle renklendirilmiş hikayelerde, çocuklara hikaye kahramanları hakkında gerçek bilgiler de sunuluyor. Kitapta, masal anlatılarının sonunda, okuduklarını anlamalarını sağlayacak sorular ve bulmacalarla okuyucu çocukların eğlenerek öğrenmeleri hedeflenmiş.
Hikâyelerde canlı cansız ayrımı yapılmadan pek çok şey konuşturuluyor. Söz gelimi bulut, yıldız, papatya, ateş böceği… Tabiattaki canlı cansız varlıkların konuşturulmasıyla, bir düzen içinde akıp giden âlemin doğal olayları, çocuklara, bütünlük içinde sunuluyor.
Kitaptaki hikayeler sabit formel ifadelerle karakterize edilen geleneksel masallardaki olağan dışı figürlerden tamamıyla uzak değil. Ancak bu figürler günümüz dünyasında yaşanabilecek hâle dönüştürülerek verilmiş. Söz gelimi uçan halı motifi ve ya masal kitabındaki çikolatanın kokusunu alan kahraman, çocuk dünyasının masum hayalleriyle rüya ve düşler içine taşınıyor.