Kenya-Etiyopya-Somali üçgeninde bulunan ve bu üç ülkedeki iç çatışmalardan en fazla etkilenen yerlerin başında gelen Mandera’da çatışmalardan kaçarak bulduğu alanlara yerleşen binlerce kişiye yenileri ekleniyor.
Bölgede yaşanan aşırı kuraklık nedeniyle halen 40 bin olan yerlerinden edilmiş insan sayısı her geçen gün artıyor.
Eyalette hayvanlarını otlatacak yer bulamayan veya kuruyan nehirler nedeniyle tarım alanlarını kaybedenler, su bulunan yerlere doğru iç göç başlatmış durumda.
Evlerini eşek sırtına yükleyip yollara düşüyorlar
Mandera’da yollarda eşek arabasında, deve sırtında veya kağnılarla göç etmeye çalışan çok sayıda kişi görmek mümkün.
Otlakların kuruması ve su kaynaklarının azalması nedeniyle yollara düşen insanlar, evlerindeki birkaç parça tabak, leğen, bidon gibi malzemelerin yanı sıra oğlak, kuzu gibi küçükbaş hayvanlarını da eşek arabasına yükleyerek yolculuğa çıkıyor.
Su kuyularının başında durup dinlenen ve hayvanlarını sulayan bu insanlar, yeni hayat kurabilecekleri bir sonraki durağa doğru yola çıkıyor.
Çocuğu, oğlakları ve birkaç parça ev eşyasını eşek arabasına yükleyen bir kadın, geniş alanlarda hayvanları otlatarak yaşamlarını sürdürdüklerini, şimdi su bulunan yere göç ederken çok sayıda hayvanını kaybettiğini söyledi.
Sürülerine vahşi hayvanların geceleri saldırdığını, susuzluk ve açlıktan ötürü de zaman zaman hayvanlarının kırıldığını anlatan kadın, “Su kaynağına vardığımızda bazen hayvanlarımızın yarısını kaybetmiş oluyoruz ama yapacak bir şeyimiz yok. Göçmek zorundayız, yoksa tüm hayvanlarımız açlık ve susuzluktan kırılacak.” diye konuştu.
"11 yıldır burada yaşıyoruz"
Bulajiya köyü yöneticisi Adan Alim Abdullahi, köylerinde 3 bin 400 yerlerinden edilmiş kişi yaşadığını ve buna benzer 5 merkez daha bulunduğunu belirtti.
Aşiretler arasındaki çatışmalar nedeniyle kendi bölgelerini terk ettiklerini aktaran Abdullahi, “Neredeyse 11 yıldır burada yaşıyoruz. Bizim burada okulumuz yok, suyumuz yok, sağlık ocağımız yok. Benim 9 çocuğum var, buradaki merkezlerde toplam 1000'e yakın çocuk yaşıyor.” dedi.
Mandera eyaleti güney alt bölgesinin yöneticisi olan Zeynep Sak Adou, 2013'te bu bölgeye yerlerinden edilmiş insanların yerleşmeye başladığını ve şimdi 5 ayrı merkez olduğunu belirterek “567 hane bulunuyor bu merkezlerimizde ve bu hanelerde yardım alan kişi sayısı 3 bin 402 kişi. Bu insanların çok ciddi sorunları var. Wacihiya’daki aşiretler arası çatışmadan kaçıp gelenler bunlar ve insanların su, elektrik, sağlık ocağına ulaşımları yok." ifadesini kullandı.
Abou, yerlerinden edilmiş bu insanların çocuklarının okula her gün 3 kilometre yürüdüğünü, uzaklık nedeniyle özellikle küçük çocukların eğitime devam edemediğini anlattı.
Şebeke suyu olmadığı ve suyun bölgede sadece bir tane bulunan kuyudan temin edildiğini belirten Adou, “Bu kuyunun suyu baya tuzlu. İçme veya yemek pişirmeyi geçtim elbise bile yıkanmıyor bu suyla.” diye konuştu.
Adou, uluslararası topluma yardım çağrısında bulunarak, kuraklık döneminde zorluk çeken insanların temiz su, sağlık ocağı ve okula kavuşması için herkesi göreve çağırdığını dile getirdi.
Bölgedeki kuraklığın etkisini azaltmak amacıyla faaliyetler yürüten Gencad International Derneği Direktörü Abdirashid Adan Khalif ise Mandera dahil bölgenin kalkınması için birlikte kalıcı çözümler üretilmesi gerektiğini, eğitim, altyapı gibi projelerle insanlara hizmet götürmeye çalıştıklarını kaydetti.