Bir zamanlar ‘vatan haini’, ‘terörist’ olarak anılan ancak zaman içinde ırkçılığa karşı verdiği mücadele ve özgürlükle anılmaya başlayan Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ilk siyahi başkanı Nelson Mandela, kendisine Türkiye tarafından verilmek istenen “Atatürk Barış Ödülü”nü de reddetmişti.
Türkiye hükümeti 1992 yılında, Mandela'ya “Atatürk Uluslararası Barış Ödülü”nün verilmesini kararlaştırdı. 1986 yılında verilmeye başlayan bu ödüle daha önce NATO eski Genel Sekreteri Joseph Luns, Japon Prensi Takahito Mikasa ve 12 Eylül darbesinin paşası Kenan Evren gibi isimler layık görülmüştü.
Ancak Mandela ödülü reddetti. Yapılan açıklamada "Nelson Mandela bütün hayatını demokrasi, insan hakları ve baskılarla mücadeleye harcamıştır. ANC, Mandela'nın kendisine verilen ödülü kabul etmediğini ve Türkiye'yi ziyaret planlarının olmadığını açıklamak istemektedir. ANC'nin tavrının modern Türkiye'nin kurucusu, reformcu Kemal Atatürk'le ilgili herhangi bir olumsuzla ilgisi yoktur" denildi.
Mandela'nın ödülü Türkiye'de Kürtlere yönelik ırkçı-ayrımcı uygulamalardan ötürü kabul etmediği belirtildi.