Bolu'da, maskesiz şekilde köpeğiyle gezerken kendisine cezai işlem uygulamak isteyen bekçilerle tartışan ve 392 TL ceza uygulanan Elif Nihan İ.'ye verilen idari para cezasını mahkeme iptal etti.
Kararın gerekçesinde, "Hem sosyal devlet olma ilkesi, hem de getirilen zorunluluğun mali külfet getirmesi gereği, devletin kişi başına her gün 3 tane maske sağlama zorunluluğu olduğu" ifadeleri yer aldı.
Olay, geçen 20 Mayıs'ta kentin en işlek caddesi olan İzzet Baysal Caddesi'nde meydana geldi. Maskesiz dışarı çıkmanın yasak olduğu kentte, caddede görevli bekçi ekibi maskesiz şekilde yanında köpeğiyle yürüyen Elif Nihan İ.'yi cezai işlem uygulamak için durdurdu.
Köpeğini veterinere götürmek için dışarı çıktığını söyleyen Elif Nihan İ., cezai işlem uygulamak için kimliğini isteyen bekçilere tepki göstererek kimliğini göstermeyi reddetti. Bekçiler maskesiz şekilde caddede yürümenin yasak olduğunu, kararın Valilik tarafından alındığını ve bu nedenle cezai işlem uygulamaları gerektiğini söyledi. Elif Nihan İ.'nin kimliğini vermemek için direnmesi üzerine polis ekipleri olay yerine geldi ve 392 TL idari para cezası uyguladı. Elif Nihan İ. tüm yaşananları kayda alıp sosyal medyada yayınladı.
"Ölçülülük ilkesi"
Elif Nihan İ., olaydan 1 gün sonra 392 TL para cezasını ödediği için erken ödeme nedeniyle cezası yasal indirimle 294 TL'ye düşürüldü. Elif Nihan İ., daha sonra maske cezasının iptali için Bolu Sulh Ceza Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkeme, kadını haklı bularak para cezasının iptali yönünde karar verdi.
Kararın gerekçesinde "Anayasanın 13. maddesi gereğince, temel hak ve hürriyetlerin Anayasanın ilgili maddelerince belirtilen sebeplere bağlı olarak ancak kanunla sınırlanabileceğine" dikkat çekilerek "Bu sınırlamalar Anayasanın sözüne, ruhuna, demokratik toplum düzenine ve laik Cumhuriyetin gerekliliklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz" ifadesine yer verildi.
"Ancak kanunla sınırlanabilir"
Mahkeme kararında, "temel hak ve özgürlüklerin ancak savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydı ile kısmen veya tamamen durdurulabileceği" şeklindeki Anayasa'nın 15'inci maddesine, "hiç kimsenin hürriyeti ve güvenliğinin mahkeme kararı olmadan kısıtlanamayacağı, zorunlu hallerde kısıtlansa bile 24 saat içinde hakim onayına sunulması gerektiği" şeklindeki 19'uncu maddesine ve "yerleşme ve seyahat hürriyetinin ancak kanunla sınırlanabileceği" şeklindeki 23'üncü maddesine atıfta bulunuldu.
Kararda, salgın hastalıklara ilişkin tedbirlerin Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 64'üncü maddesinde düzenlendiğine ve bu tedbirlerin hiçbirinde maske takma zorunluluğu bulunmadığına da dikkat çekildi.
"Ekonomik külfeti sosyal devlet karşılamalı"
Mahkeme, ayrıca Anayasa'nın 2'nci maddesinde ifade bulduğu şekliyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin sosyal hukuk devleti olduğunu, sosyal devlet olma ilkesi gereği ekonomik olarak bir yükümlülük getirdiğinde, bu yükümlülüğün devletçe karşılanması gerektiğini vurguladı.
Anayasa'nın 56'ncı maddesi uyarınca sağlığın korunmasının devletin ödevi olduğuna dikkat çekilen kararda, maskenin dört saat süreyle kullanılabileceği, bu durumda ortalama bir insanın ev dışında üç tane maske değiştirmesi gerektiği, bunun da kişiye belirli bir mali külfet getirdiğine işaret edildi.
Mahkeme kararında, "Mali yükümlülükler ancak kanunla konulur, kanunla kaldırılır" şeklindeki Anayasa'nın 73'üncü maddesine işaret edilerek "Hem sosyal devlet olma ilkesi, hem de getirilen zorunluluğun mali külfet getirmesi gereği, devletin kişi başına her gün 3 tane maske sağlama zorunluluğu olduğu, yukarıda anlatılan Anayasa ve yasa maddeleri gereği olduğundan yasaya uymayan idari para cezasının kaldırılmasına karar verilmiştir" hükmünde bulunuldu. (Deutsche Welle)