Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, kuliste bazı gazetecilerle yaptığı sohbette, Soma'daki maden faciası ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Soma madeninde, tavanda kızışan kömürlerin yandığını belirten Çelik, "Bu kızışmanın neticesinde oluşan bir tablo ile karşı karşıyayız" dedi. Çelik, madende 24 saat görev yapan 9 iş güvenliği uzmanının olduğunu ifade ederek, "Müfettiş gidip ona hemen bakacak değil. Onun 24 saat izleyeni var. Sensörler var bildiriyor, orada iş güvenlik uzmanı var, işi gücü ona bakmak olan. 5'i öldü zaten. Onlar kim ki diyemezsiniz, onlar da öldüler. Adam öleceğini bildiği yere girer mi? Biraz merhamet. Orasını teknik olarak denetleyen bir maden mühendisi var. Bu mühendis, eksiklik olduğu zaman mal sahibine bildiriyor bunu ve deftere de not ediyor. Mal sahibi bu eksiklikleri gidermek durumunda. Öyle bir yapı var" diye konuştu.
"Müfettişler maaş alıyor, bu nedenle patrona nasıl şey yapacaklar" denildiğini kaydeden Çelik, "Maaşı patrondan alıyor doğru ama o kişi müfettiş, denetçi değil, iş güvenlik uzmanı. İşveren lehine şeyler söylüyor; 'Dikkat et, inşaatın önünde ağı kurmazsan, sıva yapan adam düşer, o yüzden ağı kur, 3. kattan adam düşerse ağa düşsün' diyor. Şu anda teftiş edenlerin de teftişini yapıyoruz. Yapılması gereken bir şey kenara bırakılmıyor" dedi.
Çelik, "Kazada 301 kişi öldü. İşçiler, gaz maskelerinin olmadığını söyledi. Burada denetim eksikliği yok mu?" sorusuna, "Yasa yapılması gerekenleri emrediyor, yapmamışlarsa ortaya çıkacak" yanıtını verdi. Türkiye genelinde 3.5 yılda sadece kömür ocaklarıyla ilgili 162 kapatma uygulaması yaptıklarını ve bin 308 kez de idari para cezası verdiklerini belirten Çelik, bu ceza ve kapatmaların, kömür ocaklarının fiziki yapısını ve halini ortaya koyduğunu söyledi. Bakan Çelik, Soma'daki madene kapatma cezası uygulanmadığını ama 1 milyon 100 bin lira idari para cezası uygulandığını bildirdi.
"Gelir mi güvenlik mi dediğinizde tabi ki güvenlik"
Faruk Çelik, "Bizim madenlerin fiziki koşulları ve ülkemizdeki maden yatakları jeolojik anlamda sıkıntılı. Almanya'da adam otobanda gider gibi kömür çıkarıyor. Geniş, zemin düz. Bizde ise aşağıya iniyorsunuz 300 metre, oradan iniyorsunuz 500 metre. Bizimki böyle... En büyük maden nerede? Zonguldak'ta 300 kilometre. Buralar 160 yıllık madenler. Madenleri bir kişi bile ölecekse kapatalım ama kapatmakla iş çözülmüyor. Gelir mi güvenlik mi dediğinizde tabi ki güvenlik. Bu kadar açık. Öbür taraftan Türkiye'nin 106 milyon ton kömür ihtiyacı var. 80 milyon tonunu buradan elde ediyoruz. Bu kaynağı biz kullanacak mıyız, kullanmayacak mıyız? Güvenli ortamın da projelendirilmesi gerekiyor. 'Bir şeyi kapatalım' demek, bir yönüyle çözüm olacaksa bunu söylersiniz kapatalım diyeceksiniz. Peki kapatınca ne yapacaksınız, kömür ihtiyacını nereden karşılayacaksınız?" diye konuştu.
"Kore'de gemi kazası oldu, bakan ve başbakan istifa etti. Burada 301 kişi öldü, ilgili bakanlar siz ve Taner Yıldız. Böyle bir istifa mekanizmasının işletilmesi gerekmiyor mu?" sorusunu Çelik, "Benim koltuk diye bir derdim yok. O kadar söyleyeyim. Mesele koltuk meselesi değil. Ne benim için ne Taner bey için bizim böyle bir şeyimiz yok, iki gün daha bakanlığı fazla yapalım diye bir derdimiz yok. Bu rapor bir çıksın. raporu biz de merak ediyoruz. Ne eksiğimiz var, nerede eksik var, nereden kaynaklandı? Bu çok önemli, bunu bulmamız lazım" diye cevapladı.
Bakan Çelik, "Sendika sorunları size bildirmiyor mu?" sorusuna yanıt verirken, "Biz sendikal yasayı da çıkardık. Biz 5 Mayıs'ta iş sağlığı ve güvenliği konusunda uluslararası kongre yaptık. 4 bin kişi katıldı, konuşmalar yaptık. Sendikacılarla konuştuk. 'Taksim'i bırakın da iş sağlığı ve güvenliğine bakın, eğitime para ayırın, dayanışma sergileyelim' dedik. Bu sadece bakanlığın, bürokratların, teftişin yapacağı iş değil ki. Sendikalar da bu taşın altına elini koysun. 'Aldığınız aidatların bir kısmını eğitime harcayın' dedik. Ama '1 Mayıs'ta Taksim'e çıkalım mı çıkmayalım mı' diye tartışma yapıldı" şeklinde konuştu.
Çelik, Manisa'da işçilerle toplantı yaptığını ve işçilerden aldığı notları içeren 30 maddenin çantasında durduğunu söyledi. Soma'da faci olduğunda hastanede yattığını belirten Çelik, "8 saat önce hastaneye yatmıştım, hemen yardımcım Halil beyi gönderdim" dedi.
Bakan Çelik, Soma'da madende bir gün bile çalışanlara ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin çalışma yaptıklarını belirterek, bu konuda bilgi verdi.
AA