Mülteci karşıtı önlemler Macaristan’da anayasaya girdi. Macaristan parlamentosu, hükümetin değişiklik taslağı doğrultusunda anayasada önemli değişiklikler yaptı.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre anayasa değişikliği için gerekli olan üçte iki çoğunluğa sahip olan iktidar partisi FİDESZ ve Hristiyan Demokratlar ittifakına, radikal sağcı JOBBİK partisi de destek verdi. Böylece değişiklikler ezici bir çoğunlukla onaylandı.
Macaristan’daki anayasa değişikliği, “Soros’u Durdur” olarak anılan mülteci karşıtı yasanın onaylanmasıyla aynı gün ve aynı oturumda gerçekleşti.
20 Haziran’da sol ve liberal muhalefet partilerinin hayır oyuna rağmen Macaristan parlamentosunda kabul edilen yeni anayasa maddeleri, Macaristan açısından önemli değişiklikler içeriyor.
Anayasada yapılan değişikliklerin çoğunluğu mültecilerle ilgili düzenlemeleri, mülteci haklarının sınırlandırılmasını içeriyor.
Anayasadaki Yeni Mülteci Karşıtı Hükümler
Yeni Macaristan anayasasında şu ifadeler yer alıyor:
* Macaristan’a yabancılar yerleştirilemez.
* Macaristan’a “mülteciler için güvenlikli sayılan ülkeler” üzerinden gelen ve o ülkelerde tehdit altında olmayan bir mülteci Macaristan’dan iltica hakkı alamaz.
* Yasa dışı mülteci akınına karşı düzenin korunması kolluk kuvvetlerinin asli görevleri arasındadır.
* Mültecilerle ilgili her düzenleme ancak parlamentonun üçte iki çoğunluğuyla yasalaşabilir.
“Macaristan Kimliği ve Hristiyan Kültürünün Korunması Devletin Görevidir”
Yeni Macaristan anayasası etnik çok renkliliğe karşı Macaristan’ın kültürel yapısının korunmasını da madde olarak içeriyor: “Her devlet kurumunun asli görevi toplumdaki Macaristan kimliği ve Hristiyan kültürünün korunmasıdır.”
Yeni anayasa, toplumda çok tartışılan evsizler konusunu da radikal önlemlerle çözme kararlılığını dile getiriyor. Yeni anayasal düzenleme “Sokaklarda daimi bir şekilde evsiz hayat sürdürmek yasaktır.” hükmünü anayasa kapsamına alıyor.
“Soros’u Durdur” Yasası da Kabul Edildi
Macaristan parlamentosu geçen yıl üzerinde çok tartışılan ve seçimlerde hükümet tarafından temel propaganda malzemelerinden biri hâline getirilen “Soros’u Durdur” yasasını da kabul etti.
Avrupa’nın etnik kimliğini bozmak için ABD’li milyarder George Soros tarafından hazırlandığı iddia edilen plana karşı Macaristan hükümeti yasa çıkaracağını ilan etmişti.
“Soros’u Durdur” yasası temel olarak Macaristan’a mülteci akışını durdurmayı ve mültecilere yardım amacıyla faaliyet gösteren kişi ve kurumları yıldırmayı amaçlıyor.
Bugün kabul edilen yeni yasada “yasal olmayan yollardan ülkeye giren mültecilere yardım etmek” bir ceza maddesi olarak yer alıyor.
Maddi Yardıma Bir Yıl Hapis
Buna göre “kendi ülkesinde, ya da Macaristan’a gelinceye kadar geçtiği ülkelerde politik mülteci sayılmayan bir şahsa Macaristan’da yardım eden” ya da “Macaristan’a kaçak bir şekilde gelen bir mülteciye kalıcı yerleşme imkânı sağlamak için çaba sarf eden” kişiler mültecilere gayrı yasal yardım etmek suçunu işlemekten ceza alabilir.
Bu ceza üç ay hapis cezası da olabilir. Eğer mültecilere yardım maddi yardım şeklinde olursa ve bu sınıra 8 kilometre yakınlıkta gerçekleşirse ceza bir yıl hapis cezasına da dönüşebilir.
Öte yandan, taslak parlamentoya sunulurken “Soros’u Durdur” yasasında var olan ve mültecilerle ilgili faaliyet gösteren sivil kuruluşlara yüzde 25 özel mülteci vergisi öngören madde taslaktan çıkarıldı.
Bu maddenin taslaktan çıkarılmasının gelen tepkiler üzerine olduğu düşünülüyor. Ayrıca hukuk yorumcuları anayasaya alınan sert mülteci karşıtı önlemlerin, bu tür yasanın gerekliliğini de azalttığı kanısındalar.
Mülteciler Açısından “Güvenli Ülkeler” Nasıl Tespit Edilecek?
Uluslararası hukukçular Macaristan anayasasına da alınan “mülteciler için güvenlikli sayılan ülkeler” tanımlamasının tartışmaya çok açık olduğu kanısındalar.
Hangi ülkelerin “güvenlikli ülke” sayıldığı yoruma çok açık ve bölge ülkeleri arasında sadece Avusturya ve Macaristan bu ülkeleri ayrıntılı olarak ele alıyor. Ama Avrupa Birliği’nin diğer ülkelerinde bu konu tek tek ve ülkeler bazında mahkemeler tarafından değerlendiriliyor. Örneğin bazı Avrupa ülkeleri Macaristan’ı da “mülteciler açısından güvenlikli ülke” olarak kabul etmiyor.