Birleşmiş Milletler'in (BM) gizli ibareli raporu, Türkiye'nin Libya'ya silah sevkiyatını engellemek için sekiz ülkeden katılımla özel bir tim oluşturulduğunu ortaya çıkardı.
Alman Haber Ajansı'nın (dpa) eriştiği yaklaşık 80 sayfalık raporda "Opus Projesi" adı verilen misyonda, Libya açıklarındaki Türkiye gemilerine baskınlar düzenlemek üzere "Batılı" bir özel timin görevlendirildiği, projenin Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) yönlendirildiği belirtiliyor.
Raporda, 2019 yılı Haziran ayı sonunda en az 20 kişiden oluşan bir grubun Ürdün'ün başkenti Amman'da turboprop motorlu bir kargo uçağıyla General Halife Hafter'in kontrolündeki Bingazi şehrine gittiklerine dikkat çekiliyor.
Bilimsel araştırma kamuflajı
Avustralya, Fransa, Malta, Güney Afrika, İngiltere ve ABD vatandaşlarından oluşan grubun resmi olarak Ürdün tarafından Libya'da "jeofizik ve hiperspektral araştırmalarda bulunma" görüntüsü altında görevlendirildiği belirtiliyor. BM raporunda bilimsel çalışma adı altında gizlenen asıl görevin ise Türkiye'den Fayiz es-Serrac liderliğindeki Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) silah sevkiyatlarının engellenmesi olduğu, grubun özel güvenlik şirketlerinin görevlilerinden oluştuğu kaydediliyor.
BM verilerine göre Libya'da sadece Rusya'dan bin 200 paramiliter güç bulunuyor. Ancak BM'nin gizli raporunda Hafter'e yardım için görevlendirilen 20 kişilik Batılı gruptan "paralı asker" olarak bahsedilmemesi dikkat çekiyor. Raporda, "Opus projesinin hedefinin, Hafter'e Türkiye'den Trablus'a deniz yoluyla silah sevkiyatını kesme becerisi sağlamak" olduğu kaydediliyor.
"Deniz saldırı grubu"
Grup içindeki konuşmaların dökümünün de BM'nin bu görüşünü desteklediği belirtiliyor. Bu konuşmalarda "görevin düşman nakliye gemilerine çıkılarak arama yapılması" olduğu, konuşmalardan birinde de bir deniz saldırı grubundan bahsedildiği belirtiliyor.
Silahlı helikopter ve botlar
BM raporunda, gizli operasyonların BAE merkezli şirketler üzerinden yürütüldüğü tahminine yer veriliyor. Raporda "Lancaster6" ve "Opus Capital Asset" adlı şirketlerin ismi geçiyor. Bu şirketlerin 2019 Haziran ayı ortasında Güney Afrika'da üçü "SuperPuma", üçü de "Aerospatiale SA 341" modeli olmak üzere altı askeri helikopter satın aldığı, helikopterlerin kara yoluyla Afrika'nın güneyindeki Botsvana'ya götürüldüğü ve ardından hava yoluyla Libya'da Bingazi'ye nakledildikleri kaydedildi.
Rapora göre bu hareketlilikle eş zamanlı olarak binlerce kilometre ötede, Malta'da ise "Opus Capital Asset" şirketi 90 günlüğüne, günlüğü 5 bin eurodan iki askeri şişme bot kiraladı. Rapora göre helikopterler de şişme botlar da makineli tüfeklerle silahlandırıldı.
Gizemli tahliye
27 Haziran'da botlar da Bingazi'ye gönderildi. Amman'dan havalanan "özel tim" Bingazi'ye indiğinde her şey hazırdı. Tim mensupları Bingazi'nin güneyinde, yerel milislerin koruduğu büyük bir eve yerleştirildi.
Ancak Bingazi'ye varmalarının üzerinden bir hafta bile geçmeden 2 Temmuz'da operasyon aniden sona erdirildi. Akşamında özel tim askeri botlara binerek Bingazi limanından 15 saatlik gece yolculuğu sonrası Malta'nın başkenti Valetta'ya ulaştı. Botlardan birinin bir hasar nedeniyle Bingazi'de bırakıldığına da raporda yer verildi.
"Jeofizikçiler" petrol şirketi çalışanı oldu
Malta'da gruba bir avukat tahsis edildiği, grup üyelerinin petrol sektöründe çalıştığı ve Libya'yı güvenlik nedeniyle acilen terk etmeleri gerektiği senaryosunun kurgulandığı bildirildi.
Raporu hazırlayan BM uzmanları, operasyonun arka planının hala açıklığa kavuşturulamadığına da dikkat çekti. Raporda, "Tahliye işleminin ve parasal değeri bulunan donanımın Libya'da bırakılmasının nedeni henüz soruşturulmadı" ifadesine yer verildi.
Raporda, "Opus projesi"nin sorumluluğunun kime ait olduğu konusu da açıkta bırakıldı. BAE'nin BM daimi temsilciliği dpa'nın konuyla ilgili sorularını yanıtsız bırakırken, raporda adı geçen "Lancaster6" ve "Opus Capital Asset Limited" şirketleri de sorulara henüz yanıt vermedi.
"Sekiz ülkede planlandı"
Raporda, operasyonun BAE, Ürdün, Malta, Libya, Angola, Botsvana, Güney Afrika ve ABD olmak üzere en az sekiz ülkede planlanıp uygulandığı belirtiliyor. Rapora göre operasyonda BAE, Britanya Virjin Adaları ve Malta olmak üzere üç ülkeden en az on şirket de yer aldı. Güney Afrika'dan bir şirketin de kimliklerin gizlenmesinde rol aldığı belirtildi.
Ülkenin doğu ve güney bölgelerinde kontrolü elinde bulunduran General Halife Hafter, geçen yıl Nisan ayında UMH kontrolündeki Trablus'u ele geçirmek için harekat başlatmış, ancak ilerleme sağlayamamıştı. Hafter BAE, Fransa, Mısır ve Rusya tarafından desteklenirken Türkiye, Katar ve İtalya Serrac liderliğindeki BM tarafından da tanınan meşru hükümete destek veriyor. Türkiye'nin askeri desteğini yoğunlaştırmasının ardından Hafter son dönemde cephede önemli yenilgilere uğratıldı. (Deutsche Welle, Haksöz-Haber)