2011’de başlayan Arap Baharı'ndan bu yana suların durulmadığı Libya, son dönemde iki farklı güç odağının mücadelesine sahne oluyor.
Bir tarafta Birleşmiş Milletler, NATO ve Avrupa Birliği (AB) gibi kurumların resmi olarak tanıdığı Libya Hükümeti yer alırken, diğer tarafta ise Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Fransa'nın destek verdiği darbeci General Halife Hafter yer alıyor.
Öte yandan, kendisini "Libya Ulusal Ordusu" şeklinde isimlendiren gayrimeşru güçlerin lideri Hafter'e Sudanlı Cancavid milisleri, Çadlı isyancı gruplar ve Rus paralı askerleri "Wagner" gibi çok sayıda paralı yabancı savaşçı da destek veriyor.
Özellikle BAE merkezli güvenlik şirketi "Blackshield" tarafından kandırılarak Libya’ya götürülen Sudanlı savaşçıların varlığı BM raporlarında da geniş yer alırken, Hafter ve destekçileri bu durumu görmezden gelmeye devam ediyor.
Sudanlı savaşçıların izi görsel veriler üzerinden sürüldü
Uluslararası medyada genellikle yazılı haberlere konu olan Libya'daki Sudanlı savaşçıların izini bu kez görsel veriler üzerinden sürdü.
İlk aşamada, içinde “Sudanlı paralı savaşçılar” ve “Libya” ifadelerinin geçtiği yazılı tüm metin ve raporların taranmasıyla başlayan araştırmada, söz konusu Sudanlı savaşçıların önce BAE’ye bağlı el-Gayati bölgesinde üç ay askeri eğitim aldığı, sonrasında ise Libya’da Hafter kontrolündeki Bingazi, Sirte, Ras Lanuf ve el-Cufra şehirlerindeki askeri havalimanlarına getirildiği tespit edildi.
Bu aşamada UMH güçlerine karşı savaşmak üzere ülkenin muhtelif yerlerine dağıtılan Sudanlı savaşçıların söz konusu şehirlerdeki görsel verileri taranırken, farklı yerlerde veya doğrulanmasının imkansız olduğu kapalı mekanlarda çekilen videolar elendi.
Geriye kalan birkaç video arasından “Sudanlı paralı savaşçılar Hafter için Bingazi’de savaşıyor” başlıklı video seçilerek analiz edildi.
Bingazi'de çekilen video, araştırmaya temel oldu
Videonun alındığı sosyal medya hesabının aktif kullanılması ve yüklenen görüntülerin sadece Libya’dan olması, söz konusu videonun Bingazi’de çekildiği ihtimalini güçlendiriyordu ancak emin olmak için "haritalama" tekniğine başvuruldu.
Sayıları 100 ila 200 olduğu tahmin edilen Sudanlı savaşçıların Hafter için savaş yemini ettiği videoda yer alan bina ve obje dizimleri çıkartılarak kuşbakışı bir harita çizildi.
Görüntünün çekildiği yerdeki yoğun sise rağmen, arka planda petrol tankı olduğu düşünülen iki yapının yer alması ve çevresinde endüstriyel ışık direkleri, buranın askeri üsten daha çok, bir petrol rafinerisi olduğuna işaret ediyordu.
Bu aşamada Bingazi’deki petrol tesisleri Google Earth uydu servisi üzerinden tek tek kontrol edildi fakat Bingazi’deki tesislerin bina dizilimleri yapılan çizimle eşleşmedi.
Petrol rafinerilerinin uydu görüntüleri tek tek kontrol edildi
Bunun üzerine Libya'daki tüm petrol rafinerilerinin listesi yapılarak uydu görüntüleri tek tek kontrol edilmeye başlandı.
Aranan bina dizilimi, 55 rafinerinin yer aldığı listenin 51. sırasındaki el-Cufra yakınlarındaki bir rafineri tesisinde bulundu. Söz konusu tesis, yapılan çizimle çok büyük oranda eşleşti.
Buna rağmen tesise ait uydu görüntülerinin en son 2016 yılında güncellenmiş olması ve çizimdeki bazı yapılarla farklılıklar göstermesi nedeniyle teyit sürecine devam edildi.
Bu noktada adı sosyal medyada ve internette aratılan tesisin, adına açılan ve 2 binin üzerinde fotoğraf paylaşılmış bir Facebook hesabı bulunduğu belirlendi.
Aralarından belirlenen fotoğraflar, yapılan çizimle ve uydu görüntüleriyle karşılaştırıldı. Söz konusu fotoğraflardaki bina dizilimleri, bu sefer video ve çizimdeki bina dizilimiyle birebir örtüştü.
Buna göre, Sudanlı paralı savaşçıların Hafter adına savaş yemini ettiği söz konusu videonun, el-Cufra yakınlarındaki Zella 74-B petrol sahasından çekildiği netleştirilmiş oldu.
Bu yöntemle Libya'da Sudanlı yabancı savaşçıların olmadığı iddiasını ileri süren Hafter kaynaklarının tezleri çürütüldü.
AA