Sosyal Ekonomik Araştırmalar Merkezi (SEKAM) tarafından Anayasa Raporu hazırlandı. Raporda, yapılacak yeni anayasada olması gereken konular ve bulunma şekilleri hakkında önerilerde bulundu. Laikliğin yeni anayasada yer almaması gerektiğinin belirtildiği taslakta insan, hak ve adalet temelli; inanç merkezli çok hukuklu bir anayasa talebinde bulunuldu.
İşte SEKAM'ın raporunda öne çıkan başlıkları:
HİÇBİR IRKIN IRK ÜSTÜNLÜĞÜ YOK
"Renk, dil ve soy, fıtrat kanunlarının bir gereği olarak vardır ve korunmalıdır. O nedenle, anadilleri korumak ve geliştirmek esas olmalıdır. Anadilde eğitim, doğal bir hak olarak, fıtratın gereğidir. Hiçbir ırkın, diğerine bir üstünlüğü yoktur. Irkçılığı, kavmiyetçiliği, şovenizmi çağrıştıracak, teşvik edecek ve olumlayacak her türlü tutum, tavır, davranış ve düşünce yanlıştır.”
ANADİLDE EĞİTİM HAKKI
“Yeni Anayasa, kavmiyetçiliğe kapalı olacak tarzda düzenlenmeli, ana dilde eğitim-öğretim serbest olmalıdır. Herkesin kendi dinîne, inancına ve felsefesine göre yaşama hakkının var olması, aynı zamanda herkesin dinîni, diyanetini öğrenme hakkını beraberinde getirir. Devletin görevi, milletin istediği istikamette dinî eğitim ve öğretimin gereğini yerine getirmek olmalıdır. Din ve vicdan özgürlüğü, bu kapsamda ele alınmalıdır.”
BATICILIK DAYATILMAMALI
“Osmanlının son yüz yılında başlayıp, Cumhuriyetle resmîleştirilen kültür ve medeniyet değiştirme, Türkiye’nin ana problemidir, ana tezadıdır. Sistem, tüm kurum ve kuruluşları ile Batı kültür-medeniyetinin temel değerlerine göre, halka rağmen inşa edilmiştir. İslâm kültür-medeniyetinin temel değerlerine göre şekillenmiş olan millet ile Batı kültür - medeniyet değerlerine göre şekillenmiş sistem arasında, ciddî bir tezat var olup, bu tezat, her türlü gerilimin, bunalımın sebebidir.”
DEĞİŞMEZ MADDELER BULUNMAMALI
“Sık sık değiştirilen ya da zorla (cebirle) korunmaya çalışılan bir Anayasanın saygınlığı olmayacaktır. Bu nedenle Anayasada değişmez maddeler bulunmamalıdır.”
SEKAM ANAYASA RAPORU
- Yeni Anayasa, insan haklarını ön plana çıkarmalı, insan hakları ile ilgili temel standardı, insan fıtratına uygun biçimde oluşturmalı ve insan fıtratını bozacak bir yapılanışa, hayat tarzına fırsat vermemelidir.
- Yeni Anayasa insan merkezli olmalı ve devleti, insanın hizmetine sunmalıdır. Bu noktada Yeni Anayasanın dili, ‘Devletin Milleti’ değil, ‘Milletin Devleti’ anlayışına uygun olmalı, kutsal devlet anlayışına ve resmî ideolojiye yer vermemelidir.
- Yeni Anayasada laiklik ilkesi yer almamalıdır.
- Resmî dil ve genel olarak eğitim-öğretim dili Türkçe olmak şartıyla, anadil öğrenimi ve anadil de eğitim-öğretim isteğe bağlı olarak mümkün olmalıdır.
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu kaldırılmalı ve askerî okulların imtiyazlı statüsüne son verilmelidir.
- Din eğitimi ve öğretimi hizmetini, kişinin kendi isteğine ve çocukların kanunî temsilcilerinin isteğine bağlı olmak şartıyla, hem devletin hem de dinî toplulukların ve cemaatlerin sunması mümkün olmalıdır.
- Din eğitim ve öğretiminin muhtevası, çok hukuklu sistemin ruhuna uygun olarak, farklı din mensupları tarafından düzenlenmelidir. Devlet, dinî eğitim-öğretimin gerektirdiği farklı ihtiyaçları göz önüne alarak, üniversite öncesi eğitim ve öğretimi yapılandırmak zorundadır.
- Eğer devlet, mevcut eğitim-öğretim sistemi içerisinde dinî eğitim ve öğretim ihtiyacını karşılayamaz ise, bu durumda, eğitim öğretim zorunlu olmamalı, isteyen, istediği eğitim- öğretimi alabilmelidir. Devlet, fertlerin arzu isteklerine uygun eğitim ve öğretim ortam ve içeriğini sağlamalı, eğitim ve öğretimin standartlarını belirlemelidir.
- Yeni hukukî zemin tesis edilirken, farklı inanç kesimlerinin; aile, miras hukuku, zekât, eğitim, ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel vb. özel alanlara ait hakları ile ilgili çok hukuklu bir model esas alınmalıdır.
Taslak metne şu linkten ulaşılabilir: sekamanayasa-1339151680.pdf