Kürt milliyetçiliğinin ergenlik sivilceleri

Mümtazer Türköne

Terörün bu hali tam olarak böyle. Çocukluktan çıkıyor ama bir türlü ergen olamıyor. Çocuğun masumiyeti kaybolmuş. Saygı, sevgi, ilgi gibi sorunları aşmış. Ama yetişkinin olgunluğu, sorumluluğu ise bir türlü oluşmamış.

Aynaya baktığında gördüğü sivilceli yüzle insan içine çıkmak istemiyor. Bir yandan da var olduğunu kanıtlama telaşında. Çare olarak da yakıp yıkmayı görüyor. Kıyamet kopartıyor. Hepimiz mecburen gündelik hayatın koşuşturmacası içinde bir an durup bakıyoruz; ona değil, yaptıklarına. Tarihi çok geriden takip eden milliyetçiliğin kendisi zaten bir ergenlik sivilcesi. Koca sivilcenin ucunda daha çirkin duran başka bir sivilce var: Terör. Arada bir silah gibi, bomba gibi patlıyor.

Zaman zaman tırmanan şiddetin artık bir siyaseti yok; sadece psikolojisi var. Değişen uluslararası dengeler, AK Parti hükümetinin politikası, Kürt sorununun vardığı safha derken analiz adına seferber edeceğiniz her faktör PKK'nın ürettiği terörün sebebi değil bahanesi. Gerekçeleri ile değil bahaneleri ile varlığını sürdürmeye çalışan terör daha acımasız, daha kıyıcı oluyor.

Dağda münhâl kadro yokmuş. Gençler çıkmak için sırada bekliyormuş. Son derece doğal. Anlamsız ve berbat bir hayatı verip, karşılığında zor ama sizi bir anda 'kahraman' yapmaya aday bir hayatı alıyorsunuz. Burada üretilen berbat psikolojinin Kürt ulusalcı siyasetini nasıl esir aldığını aklı başındaki Kürt aydınlarının ve politikacılarının kavradığından eminim. Eline silah verdiğiniz gencin önünde duran tek görev var: Ölmek veya öldürmek. Dağda uzun süreli gerilla eğitimi sadece silahla yapılmıyor. Silahla birlikte bir ideoloji öğretiliyor. Daha kötüsü silahla ve bu ideoloji ile birlikte içinden çıkılması çok zor bir psikoloji her birini esir alıyor. Elde bir silah var. Bu silahı kullanmak için düşman lâzım. Dağdaki zor hayatı dengelemek için bu düşmanın da berbat bir düşman olması gerekiyor. Eylem dışında dağdaki mağaralarda, birbirlerine gazı vererek yaşayan bir grup. O kadar gazı verdikten sonra biriken enerjinin boşalması, öfkenin hedefini bulması lâzım. Çare, uzun kış ayları geçtikten sonra ekilen mahsulü toplamak için ovaya inmek ve şiddet üretmek. Şiddet üretmek üzere oluşturulmuş bir örgütünüz varsa şiddet üretilir. Bu örgüt varlığını sürdürdükçe şiddet üretmeye devam eder. Çünkü şiddet üretmeden varlığını sürdüremez.

Zaman zaman tırmanan terörün, verilen sözlere rağmen ihlal edilen 'eylemsizlik' durumlarının sebebi bu. Örgüt var olabilmek ve varlığına anlam kazandırabilmek için şiddete başvuruyor. PKK terörünün, hizmet ettiği yegane şey kendisi. Aklı başında bir lâf edecek fırsat bulunca PKK yöneticilerinin ve BDP'li politikacıların 'silahla varılacak yer kalmadı' sözünü tekrarlamaları, PKK terörünün stratejik, hatta taktik bir nitelik taşımadığını gösteriyor. İlişkiler gerginleşince İsrail, Türkiye'de PKK terörünü desteklemez; tam tersine ilişkileri düzeltmek için eskisinden çok daha dikkatli davranır. Ama, örgüte iş icat etmek için eylem kararı verenler, İsrail'i bahane olarak kullanabilir. Havalar soğumaya başladı. Terör kış uykusuna yatmadan önce biraz palazlanmak istiyor.

Önemli bir eşiği geride bıraktık. Terör artık Kürt sorununun bir parçası değil. Anadil başta olmak üzere Kürtlerin eşit vatandaşlık talepleri ile terör arasında herhangi bir mantık bağı kalmadı. Bugün canımızı sıkan ergenlik sivilceleri Kürt ulusalcılığından besleniyor. Geç kalmış, bu yüzden telaşlı Kürt ulusalcılığı her ulusalcılığın peşinden koştuğu gibi kendi ulus-devletini arıyor. İlk defa Pan-Kürdizm Ortadoğu politikasının gerçekleri ile imtihan ediliyor.

27 yılı geride bırakan terör yıllarını yekpare bir bütün olarak görmek yanlış. Bugünün terörü dünün terörü değil. Bugünün devletinin dünün devleti olmaması gibi. Kürt sivil siyaseti de farklı bir yerde. Aynı kalan sadece PKK.

Bu ergenlik sivilceleri hepimizi rahatsız ediyor. En çok da Kürtleri. Siyaseti, diplomasiyi, güvenlik tedbirlerini parantez içine alıp artık bu ergenlik psikolojisine hep birlikte eğilmemiz gerekiyor. Bu sivilcelerle baş etmenin çaresi, ne BDP'lilerin milliyetçiliğe teslim olması ne de bu şiddete şiddetle cevap vermek. Biraz ergenlik psikolojisine uygun çözümler bulmak.

ZAMAN