Türkiye Ekonomi Modeli ile kademeli olarak hayata geçirilen Türk lirası (TL) kur korumalı mevduat ve katılma fonu hesaplarında 60 günde 193 milyar lirası Hazine ve Maliye Bakanlığı, 259 milyar lirası Merkez Bankası destekli olmak üzere toplam 452 milyar lira bakiyeye ulaşıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 20 Aralık 2021'deki kabine toplantısının ardından Türkiye ekonomisinde yeni finansal alternatifleri ve ekonomik tedbirleri devreye alacaklarını açıklamıştı. Bu doğrultuda, döviz kurlarındaki atakları durdurmak, cari açığı dengeye getirerek enflasyonda kalıcı fiyat istikrarını sağlamak amacıyla uygulanmaya başlanan Türkiye Ekonomi Modeli ile kur korumalı mevduat ve katılma hesapları işleme konuldu.
Bu kapsamda, 21 Aralık'ta yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Tüzel kişilerin döviz ve altın varlıklarının TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümünün desteklenmesine ilişkin düzenleme de 11 Ocak itibarıyla yürürlüğe girdi.
Döviz tevdiat hesapları ile altın hesaplarından TL vadeli mevduata dönüşümün desteklenmesi düzenlemeleri hayata geçirilirken bu kapsamda dönüşen mevduat ve katılım hesabı tutarları zorunlu karşılıktan muaf tutuldu. Tüzel kişilerin de TL vadeli hesaplara dönüşüm sağlaması halinde belli koşullarda bu mevduatların kredilerde teminat sayılması yönünde düzenlemeye gidildi.
Kur korumalı hesaplar ve dönüşüm yapılan hesaplar üzerinde stopaj oranı sıfırlanırken döviz kurundaki oynaklık nedeniyle fiyatlamada zorluk yaşayan ihracatçı ve ithalatçı firmalara yönelik döviz satım ihaleleri düzenlenmeye başlandı.
Söz konusu kur korumalı mevduat ve katılma fonu hesaplarında 2 aylık kısa süre içinde 193 milyar lirası Hazine destekli, 259 milyar lirası Merkez Bankası destekli olmak üzere bankacılık sektöründe toplam 452 milyar lira kur korumalı mevduat/katılma fonu bakiyesi oluştu.
Vatandaşların kur korumalı TL vadeli mevduat/katılma fonuna ilgisinin yüksek olduğu görülürken 733 bini gerçek ve 24 bini tüzel kişi olmak üzere kur korumalı mevduat ve katılma fonu hesapları toplamda 757 bin müşteri sayısına ulaştı.
Döviz tevdiat hesaplarından Türk lirasına dönüşte 72 milyar lirası gerçek kişi, 188 milyar lirası tüzel kişi hesapları olmak üzere toplamda 260 milyar liralık bakiye oluştu. Toplam bakiye içindeki payı ise yüzde 57 seviyesinde gerçekleşti.
Gerçek kişiler vadede 3 ayı, tüzel kişiler ise 6 ayı tercih etti
Söz konusu TL korumalı hesaplarda ağırlıklı olarak gerçek kişiler 3 aylık vadeyi seçti. Bu vadedeki hesaplar, 224 milyar lira ile toplam hesap bakiyesinin yüzde 50’si seviyesinde gerçekleşti.
Tüzel kişilerin ağırlıklı vade tercihi ise 6 ay oldu. Bu vadedeki hesap bakiyesi 176 milyar lira ile toplam bakiyenin yüzde 39’unu oluşturdu.