Koronavirüs nedeniyle restoran ve kafeler başta olmak üzere birçok işletmenin faaliyetinin sınırlandırılması, bir kısmının da kapanmasıyla birlikte, hizmetler sektöründe çalışanlar için yeniden kısa çalışma ve ücretsiz izin dönemi başladı. Kısa çalışmadan daha önce çıkan çalışanlar tekrar bu uygulama kapsamına girebilecek.
Hürriyet'ten Hacer Boyacıoğlu'nun haberine göre, işten çıkarma yasağı halen yürürlükte olduğu için işyerinin kapanması, işin sona ermesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmaması halleri dışında sözleşme feshi yapılamıyor. Bunun yerine, işverenler çalışanları için ücretsiz izin veya kısa çalışma ödeneğini kullanabiliyor.
Ücretsiz izne gönderilen çalışanlar için de, işsizlik sigortası fonundan aylık brüt bin 177 TL net bin 1168 TL ödeniyor. Ekim ayı itibariyle kısa çalışma kapsamındaki çalışan sayısı 927 bine kadar gerilemişti. Ücretsiz izinde ise, 540 bin kişi bulunuyordu. Koronavirüs tedbirlerinin tekrar uygulamaya geçmesiyle birlikte, bu haftadan itibaren hem kısa çalışma hem de ücretsiz izindeki çalışan sayısının yeniden artması bekleniyor. Kısa çalışmada en yoğun ay ise, sanayideki üretimin de durduğu Mayıs ayında olmuş ve kapsamdaki çalışan sayısı 3 milyon 282 bine kadar çıkmıştı.
Yeniden kısa çalışma ödeneği başvurusu yapamayacak olanlar
Yeniden yapılacak kısa çalışma başvurularında kriter ise haziran ayı. Haziran ayı sonuna kadar kısa çalışma için isimleri İŞKUR’a bildirilmiş çalışanlar için, bu dönemde de yeniden başvuru yapma hakkı bulunuyor. İlk koronavirüs tedbirleri döneminde kısa çalışmadan yararlanmamış veya işe sonrasında girmiş çalışanlar içinse yeniden kısa çalışma ödeneği başvurusu yapılamayacak.
Koronavirüs nedeniyle kolaylaştırılmış kısa çalışma uygulaması, Cumhurbaşkanı kararıyla, aralık ayı sonuna kadar uzatılmıştı. İşten çıkarma yasağı da, aynı gün yayınlanan kararla 17 Ocak’a kadar uzatılmıştı. Son yapılan yasal değişikliklerle, her iki düzenlemenin de 2021 yılı Haziran ayı sonuna kadar uzatılması imkanı bulunuyor. Bu kapsamda aralık sonunda hem kısa çalışma, hem de ücretsiz izin ve işten çıkarma yasağında uzatma yapılacağı beklentisi bulunuyor.
Kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin için yapılan ödemelerin kaynağını işsizlik sigortası fonu oluşturuyor. 2019’da 131 milyar TL büyüklükle kapatan fon, 2020 ekim ayında 107 milyar 921 milyon TL’ye düştü. Fonun 2020 sonunda ise 92.5 milyar TL’ye gerilemesi bekleniyordu. Ancak ikinci dalga nedeniyle rakamın daha da düşebileceği belirtiliyor.