Birleşmiş Milletler mülteci örgütü, Özbek azınlıkla Kırgızlar arasındaki şiddet yüzünden giderek büyüyen mülteci kriziyle başedebilmek amacıyla, acil yardım mallarını havayoluyla göndermeye hazırlanıyor.
Gönderilecek altı kargo uçağının her birinde kırk tonluk çadır, battaniye ve yemek pişirmek için gereken araç gereçler bulunacak.
Öte yandan Birleşmiş Milletler, tecavüz ve cinayet haberlerinin, komşu ülkelerde etnik şiddet olaylarına neden olabileceğinden kaygılı.
BM sözcülerinden Rupert Colville, Kırgızistan'daki başka etnik grupların da gerginliğin içine çekilebileceği uyarısında bulunurken, sorunun sınır ötesine yayılması halinde ise Tacikistan ve Özbekistan'daki etnik azınlıkların da tehlike altında kalacağını kaydetti.
Birleşmiş Milletler'in Kırgızistan temsilcisi Neil Walker, bunun büyük bir olasılık olduğunu, önlemek için ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.
Birleşmiş Milletler ayrıca Kırgızistan'daki cinayet ve tecavüzlerin planlı olduğu ve etnik nedenlerle uygulandığı yolundaki suçlamaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını inceliyor.
Oş bölgesinden BBC'ye bilgi veren bir emniyet müdürü de kendilerine cinayet ve tecavüz bilgilerinin ulaştığını teyit etti.
Kırgız yetkililer dört günlük çatışmalar sırasında en az 170 kişinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Ancak Oş'taki polis yetkilisi de, yabancı gözlemciler gibi bu sayının aslında daha yüksek olduğuna inanıyor.
Bu arada Rusya'dan gelen haberlere göre şimdilik Kırgızistan'a barış gücü birliği gönderilmeyecek. Kremlin'den bir kaynak, BBC'ye yaptığı açıklamada, Moskova'da yapılan olağanüstü hâl toplantısında, istikrarın sağlanabilmesi için yakıt, helikopter ve benzeri araçların gönderilmesi üzerinde uzlaşıldığını belirtti. Rusya'nın insani yardımları yarın havayoluyla iletmesi bekleniyor.
Sınır kapatıldı
Bu süre içinde Kırgızistan'da yaşayan 75 bin Özbek sınırı geçerek Özbekistan'a kaçtı, ancak Özbek yetkililer bu akış karşısında sınırı kapattı.
Birleşmiş Milletler ise Özbekistan'a sınırı açma çağrısında bulunarak, kaçmalarına izin verilmezse, bu insanların ölüme terkedilmiş olabileceğini belirtti. Binlerce kişinin sınır bölgesinde biriktiği haber veriliyor.
BM Genel Sekreter Yardımcısı Lynn Pascoe da, Kırgız ve Özbekler arasındaki çatışmalardan etkilenenlere yardım için Kırgızistan hükümetinin insani yardım koridoru kurması gerektiğini söyledi.
Pascoe, Özbekistan'a da mülteci akını konusunda yardım edebileceklerini belirtiyor.
Rusya ve bölge ülkelerini kapsayan bir güvenlik teşkilatı olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü CSTO, Kırgızistan'a yardım göndermeyi kabul etti.
Bu kapsamda ülkeye helikopter, askeri taşıtlar ve yakıt gönderilecek. Ancak kuruluş ve üyeleri asker göndermeye sıcak bakmadı.
Sokak ayaklanmasıyla iktidara gelen Kırgızistan geçici yönetimi şiddet olaylarından eski Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev'in taraftarlarını sorumlu tutuyor.
Belarus'ta sürgünde bulunan Bakiyev çatışmaların yaşandığı ülkenin güneyinde büyük bir desteğe sahip. Ancak Bakiyev buradaki gerginliğin körüklenmesinde payı olduğu suçlamalarını reddediyor.
Vatandaşlarını tahliye etmek için Türkiye'nin gönderdiği iki uçaktan ilki de 150 yolcuyla İstanbul'a ulaştı.
Kızılay ise bölgeye bir uçakla yardım malzemeleri gönderdi.
Sokaklarda cesetler
BBC'nin Oş'taki muhabiri Reyhan Dimitri, dün gece boyunca çatışmaların sürdüğünü ve şiddetin sona ereceğine dair bir işaret bulunmadığını söylüyor.
Görgü tanıkları Oş ve Celalabad kentlerinde sokaklar boyunca kundaklanmış evler ve sokaklarda yatan cesetler gördüklerini bildiriyor.
Daha önce de BM İnsan Hakları Yetkilisi Navi Pillay, çocuklar da dahil olmak üzere ayrım gözetmeksizin işlenen cinayetler ve tecavüzlere dair kanıtlar bulunduğunu söylemişti.
Özbek mülteciler, Oş'un Özbek mahallelerinde dolaşan zırhlı araçlardan sivillere ateş açıldığını ve arkadan gelen çeteler için yol açıldığını belirtiyor.
Kızılhaç yetkilisi Pascale Meige Wagner de ölü sayısının tahmin edilenin üzerinde olduğunu belirtti.
Wagner, 'Oş ve Celalabad'da kaldırılmayan cesetler olduğu haberlerini alıyoruz. Bu iki kentte durum sakinleştiğinde krizin boyutlarını daha iyi anlayacağımıza inanıyoruz' dedi.
Özbekler 5,5 milyon kişinin yaşadığı Kırgızistan'da nüfusun yüzde 15'ini oluşturuyor.
BM Güvenlik Konseyi'ne Kırgızistan'daki durumla ilgili bilgi veren Genel Sekreter Yardımcısı Pascoe, gazetecilere yaptığı açıklamada 'bölgeye acilen yardım ulaştırılması gerektiğini' vurguladığını söyledi.
Pascoe 'Mültecilerin Özbek sınırını geçip geçemeyecekleri konusu da bizim için büyük bir endişe kaynadığı. Özbekistan'ın gelebilecek daha fazla sayıda mülteciyle rahatça başa çıkması için gerekli yardımları yapmaya çalışıyoruz' dedi.
BBC