Kanada Dışişleri Bakanı François-Philippe Champagne, ülkesinde üretilen teknolojilerin Dağlık Karabağ’da kullanılmasını gerekçe göstererek, Kanada’nın Türkiye’ye ihracat izinlerini askıya aldığını duyurdu. Kanada’nın bu kararı almasının arka planında Türkiye firması Baykar tarafından üretilen Bayraktar TB2 SİHA'ların Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından Dağlık Karabağ’daki harekâtta aktif olarak kullanılması yer alıyor.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan savunma sanayi analisti Kadir Doğan’ın verdiği bilgilere göre bu İHA’da, Kanadalı L3Harris Wescam tarafından üretilen ve istihbarat, gözetleme, keşif (ISR) faaliyetleri için kullanılan WESCAM MX-15 kamera sistemi yer alıyor.
Yeni Akit gazetesinin aktardığına göre, Doğan, bu sistemlere dair şu bilgileri verdi:
"İHA’ların en önemli kabiliyetlerinin başında ISR faaliyetleri geliyor. Onun kalbi ise Ataletsel Stabilizasyon Platformları (ISP) diye adlandırılan bu sistemler. Bu sistemlerdeki optiklerin üretimi konusunda ciddi bir mühendislik gerekiyor. İçindeki yapay zeka destekli bilgisayarlar ile çalışan bu sistemler, otonom hedef tespiti yapabiliyor, anlık olarak hedefini izleyebiliyor ve bilgilerin harekat merkezine anlık aktarımını sağlıyor. Bu sistemleri, Kanadalı L3Harris Wescam sınıfında üreten az sayıda ülke var. Bunlar; ABD, Almanya, İsrail, Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti olarak sıralanabilir. Litvanya ve Estonya’da bu seviyede ürün geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor."
Türkiye’de bu sistemin geliştirmesi ve üretimi konusunda ASELSAN’ın çalışmalarının devam ettiğini belirten Doğan, CATS adı verilen bu sistemin bir süredir geliştirme, test ve entegrasyon faaliyetlerinin sürdüğünü kaydetti.
Türkiye nasıl bir yol izlemeli?
Türkiye’nin bu konuda nasıl bir yol haritası izleyeceğini de değerlendiren Doğan, "Türkiye açısından kısa vadede çok olumsuz etkileri olacağını düşünmüyorum. Çünkü Barış Pınarı Harekatı’nda da Kanada’nın benzer hamleleri olmuştu. Türk İHA üreticileri olan Baykar’ın ve TUSAŞ’ın, bu kısıtlamaya karşı önlemini aldığını düşünüyorum" dedi.
ASELSAN’ın sistemi kullanıma hazır olana kadar hazır alımın gerekli olabileceğini ifade eden Doğan, bu sistemi geliştiren ve üreten ABD, Almanya, İsrail gibi ülkelerin de Kanada ile aynı tutumda olabileceğini belirtti ve şunları ekledi:
"Rusya ve Çin sistemlerinin kabiliyet ve özelliklerine açık kaynaklardan tam ulaşamadığımız için bu konu hakkında çok fazla fikir ifade edemiyoruz. Ancak Türkiye’nin alternatifleri arasında bu sistemler de bulunuyor."