Fatih Demir/HAKSÖZ HABER
Mekke’de bulunan Kâbe'nin duvarında yer alan Hacerülesved adlı, peygamberimiz Hz. Muhammed aleyhi selamın yerleştirdiği siyah parlak taşın, sanal ortamda ziyaret edilmesi mümkün olacak.
Ancak metaverse adı verilen sanal dünyaya dair halen birçok belirsizlik olduğu biliniyor. Kabe’nin ziyaretini sanal ortamdan ziyaret etmeyi mümkün kılan bu durumun olumlu mu olumsuz mu bir etkisi olacağı henüz bilinmiyor.
Müslümanların kutsal mekanı ve Hac ve Umre gibi dini ibadetleri yerine getirmek için ziyaret edilen Mekke’deki Kabe’nin sanal ortama aktarılması tartışmaları beraberinde getiriyor.
İslam tarihine göre Hacerü'l-esved'in Hz. İbrâhim tarafından Kâbe'nin inşası esnasında tavafın başlangıç noktasını belirlemek amacıyla yerleştirildiği aktarılıyor. Hac ibadeti sırasında hacıların da Kabe'yi tavaf ederken her bir dönüşte saf gümüşten yapılan bir kalıbın içindeki siyah taşı sünnet çerçevesinde selamlaması gerekiyor.
Suudi Arabistan’ın aldığı kararla Hacerü'l-esved’in sanal ortamda ziyaret edilebilmesi gelecekte Kabe için de böyle bir girişimin başlatılabileceği endişesini getireceği öngörülüyor.
Kabe İmamı Abdurrahman Sudeysi'nin geçen ay açılışını yaptığı girişim, Ümmü'l-Kurra Üniversitesi'yle Sergiler ve Müze İşleri İdaresi'nin ortak projesiydi.
Sudeysi, Mekke ve Medine camilerinin çok sayıda tarihi ve İslami miras içerdiğini ve bunun herkes için dijitalleştirilmesi gerektiğini söylemişti.
Mescid-i Haram'ın resmi Facebook sayfasından yapılan paylaşımda da, söz konusu girişimin, Müslümanların "Mekke'ye hac ziyaretinden önce Hacerülesved'i deneyimlemelerini" sağladığı iddia edildi.
Suudi Arabistan’ın metaverse projesinde, sanal gerçeklik gözlükleri aracılığıyla insanların kendi evlerinden Kabe’yi ve çevresini ziyaret edebileceği, Mekke'deki başlıca hac mekanlarının da simülasyonlarının yer aldığı mekanları gezebileceği belirtiliyor.
Bu projede yer alan ve tartışmalara oldukça açık olan bir konuda, ‘simülasyonun sadece görme ve işitme duyusuna hitap etmediği, aynı zamanda kullanıcıların dokunma ve koku deneyimlerini de yaşayacağı’ iddia edilmesi.
Sudeysi, ‘projenin tüm duyulara hitap etmesinin çok önemli’ olduğunu vurgularken hangi içtihatlara göre böyle bir kanıya vardı bilinmiyor ancak metaverse dair henüz netlik kazanmayan ve gerçeklik algısı ile oynayan yapısı nedeniyle eleştirileri hak eden önemli bir noktayı kaçırdığı yorumları yapılıyor.
Neyse ki henüz sanal gerçeklik teknolojisine nasıl ve ne zaman erişileceği netleştirilmedi.
Oldukça tartışmalı bir konu olan ve haklı eleştirileri beraberinde getiren metaverse girişimine İslami unsurların dahil edilmesinin nasıl sorunlar getireceği üzerinde yeterince durulmadığı eleştirileri yapılırken, Suudi Arabistan’ın Müslümanların en önemli ibadet yerlerinden birini böyle bir girişime dahil etmesinin farklı saiklerden kaynaklandığı da iddialar arasında.