Özgür-Der Genel Sekreteri Musa Üzer sunumunda özetle şu konulara değindi:
İnsan denen varlığın tabiatı itibariyle tek başına eylemsellik içinde olmadığını müşahade etmekteyiz ve Allah'ın kurduğu bu sistemde fıtri olarak insanın yaşamına devam edebilmesi için ancak diğer insanlarla ortak bir eylemin parçası olmak zorunluluğu bulunmaktadır.
Allah insanın tabiatına uygun olarak istişare mefhumunun öneminin altını Kitabı Kerimde birçok kere çizmiş ve müslümanlardan istişare müessesenin işletilmesini istemiştir. Fakat müslümanlar bu kavramı çok dar alanda ele almışlar ve belli konulara bu eylemi hapsetmiştir. Yaşadığımız bu modern dünya, birlikte iş yapabilmeyi, kendinden feragat etmeyi, kendini tercih etmemeyi, öne çıkarmamayı telkin etmediği gibi bizlere bireyciliği, bencilliği, hedenozmi, benmerkezciliği dayatmaktadır. İstişare eyleminin unsuru olan insanın bu sürece katkı sağlayabilmesi için öncelikle modern dünyanın oluşturduğu bu bozulmadan kendisini koruması gerekiyor. Allah'ın emri olan istişarede, asıl maksat kötüye karşı iyinin değil, iki iyinin arasında daha iyinin bulunup ortaya çıkartılması esasıdır, bazen de daha az zararlı olanın tespit edilmesidir.
Bir yerde istişareden bahsediliyorsa aslında orada ahlaki bir tavırdan bahsediliyordur. Bu ahlaki tavır aynı zamanda İslami bir tavırdır, bir peygamberlik örneğidir. Nitekim İslam'ın şiarlarından olan ezanın istişare sonucu belirlenmiş olması çarpıcı bir misalidir. Allah Resulünün yaşamına baktığımızda istişarenin bir yaşam biçimi haline geldiğini görmekteyiz. .İstişare; İslami, Müslümanca bir varoluşun kurucu unsuru, temel yapı taşlarından birisidir.
İbn-i Aşur diyor ki “Fasık olarak nitelendirilen bir kişinin eylemlerinin kendisinden başka hiç kimseye zararı yoktur. Ancak istişareye girmemenin ve istişarede çıkan karara uymamak ümmetin çıkarlarını tehlikeye atar.” İstişare yapabilmek ve başkasının görüşünü kendi görüşüne tercih edebilmek, bir olgunluğa işarettir, olgunlukta bir özgürleşme alametidir. İstişare mümine tevazuyu, haddini bilmeyi öğretir. İstişare aklı diri tutar, düşünme eyleminin sistematik hale getirilmesi noktasında yadsınamayacak derecede önemi bulunmaktadır.
İstişarenin yapıldığı ortam beraberinde düşünce ve ifade hürriyetinin de varlığını zorunlu hale getirerek kişilerin o ortamı özgürce kendilerini ifade edebildiği bir zemin haline getirmelidir. .İstişare bir okuldur, bir eğitim alanıdır, temel ahlaki ilkelerin işlevsellik kazandığı önemli bir süreçtir. Birlikte iş yapabilmeye, pazarlıksız birliktelik inşaa etmeye yönelik örneklik teşkil eden muhacirler için bir araya gelen İstanbul Ensarları da bu noktada önemli ve olumlu bir misaldir. Allah Resulünün "Müminler yanlışta ittifak etmez" hadisinin ışığında, istişarede yetkin-ehil çoğunluğun aldığı karar bağlayıcı olmalıdır. İstişare amelini ifa edenler farklı noktalardan bakarak büyük resmi tamamlama yoluna gitmelidirler.
Seminer soru-cevap, katkılar ile son buldu.