İşgalci İsrail hükûmeti, Gazze’de 2007 yılından bu yana uyguladığı ablukayı hafifletebileceği söylenen bir planı görüşüyor. Hem Ulaştırma, hem İstihbarat Bakanı olan Yisrael Katz’ın sahip çıktığı plana göre, Gazze açıklarında yapılacak bir yapay ada üzerine liman ve uluslararası hava limanı inşa edilebilir. Katz projenin maliyetinin 5 milyar dolar olacağını söyledi.
Yisrael Katz, projenin kâğıt üzerinde olduğunu ve yalnızca bazı çizimlerin yapıldığını kabûl etse de, oldukça detaylı bir şekilde planı anlattı. Bakan Katz, Suudilerin ve Çinlilerin yanısıra ismini vermediği bir İsrailli girişimcinin projeyi gerçekleştirebileceğini belirtti. Katz, planın İsrail’in güvenlik kabinesinde görüşüldüğünü ve büyük desteğe sahip olduğunu ileri sürdü. Görüşmelerde yer alan bir İsrailli yetkili, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun planı değerlendirdiğini ancak henüz bir karara varmadığını belirtti.
İki Milyon İnsanı Bir Yere Kapatmak Doğru Değilmiş!
İsrail’in güvenlik kıstasları karşılandığı sürece Gazze’deki ambargoyu hafifletmeye karşı olmadığını iddia eden Katz, “Bana göre iki milyon insanı dünya ile hiçbir bağlantısı olmadan bir yere kapatmak doğru değil. İsrail’in oradaki nüfusun hayatını zorlaştırmakta bir çıkarı yok. Ancak güvenlik gerekçesiyle Gazze sınırları içinde bir liman ya da hava limanı inşa edemeyiz.” dedi.
İşgalci İsrail Maliyeti İçin Bir Katkıda Bulunmak İstemiyor!
Katz planın İsrail güvenlik kurumlarının da desteğini alacağını ve yakında kabinede oylamaya sunulacağını umduğunu belirtti, daha sonrasında da uluslararası kurumların planın finansmanı ve uygulanması için devreye girmesi gerekeceğini söyledi. İşgalci İsrail, projenin sahibi olsa da maliyeti için herhangi bir katkıda bulunmak istemiyor.
Proje esasında yıllardır fikir aşamasında tartışılıyor. Ancak ilk kez bu kadar detaylı bir şekilde tekrar gündeme getiriliyor.
Planın Ayrıntıları
Plan dâhilinde inşa edilecek yapay ada 8 kilometrekare büyüklüğünde olacak. 5 kilometre uzunluğundaki bir köprü üzerinden ulaşımın sağlanacağı adaya giriş çıkışlar sıkı bir biçimde kontrol edilecek, herhangi bir çatışma durumunda ise kapatılabilecek. İsrail “güvenlik” açısından adanın durumunu ve giriş çıkışları denetlemeye devam edecek olsa da bakanın planı dâhilinde ada hiçbir ülkeye ait olmayacak, uluslararası bir nitelğe sahip olacak. Köprünün ortasında yer alacak kontrol noktası da uluslararası bir kuvvet olacak. Ancak Bakan Katz, bu görevi kimin üstlenmek isteyeceği konusunda bir fikre sahip olmadığını belirtti.
Filistinliler Ne Düşünüyor?
Katz, Hamas ile hiçbir şekilde görüşmeyeceklerini ancak Filistin Yönetimi’nden plan hakkında olumlu işaretler aldıklarını ifade etti. Kimi Filistinliler planı memnuniyetle karşılasa da şüphelere sahip.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın danışmanlarından Hüsam Zumlot, planın “şüpheli” ve “siyasi gerekçeli” olduğu görüşünde. Zumlot’a göre bu proje Gazze ile İsrail işgali altında bulunan Batı Şeria arasındaki son bağlantıyı da koparacak.
Gazze’deki El Ezher Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Muhamir Ebu Sa’da ise bir liman ve hava limanının Gazze’deki ambargonun kalkmasına yardım edeceği, insanların seyahat edip, bölgeye mal giriş çıkışını kolaylaştıracağını düşünüyor.
Ebu Sa’da öte yandan “Filistin Yönetimi ya da Hamas ile görüşmeden bu nasıl işe yarayacak?” sorusunu da soruyor. Ebu Sa’da, “Sokaktaki insanlara sorsanız eminim bu planı kabûl ederler. 10 yıl boyunca süren ambargo, üç savaş ve günlük meşakkatlerden sonra insanlar bir umut arıyor. Ancak Gazze’deki problem siyasî bir problem. En iyi çözüm işgâli sona erdirmek, Filistinlilerin Gazze ile Batı Şeria’nın birbirine bağlandığı yaşanabilir bir devlet kurmasına izin vermek.” dedi.
Kaynak: Associated Press, The Washington Post, Al Jazeera