İsmail Haniye, suikasta uğradığı Tahran’a İran’ın yeni cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreni için gitmişti.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “İsrail’i sert şekilde cezalandırma” sözü verdi.
Hamaney yaptığı açıklamada, “İsmail Haniye İran İslam Cumhuriyeti topraklarında şehit edildiği için, onun intikamını almayı görevimiz olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı.
Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye, son yıllarda sık sık İran’a gidiyor ve düzenli olarak İran’da dini lideri Hamaney ve diğer üst düzey yetkililerle görüşüyordu.
Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreninde en ön sırada Haniye, İslami Cihat örgütünün lideri, Lübnan Hizbullahı’nın iki numaralı ismi ve Yemen’deki Husilerin üst düzey liderlerinden biri vardı.
Hepsi de daha önce Ayetullah Hamaney ile görüşmüş, dini lider onları sıcak şekilde karşılamıştı.
İran, Haniye ve koruma görevlisinin, Tahran’ın kuzeyindeki bir misafirhanede yerel saatle 02.00’da ülke sınırları dışından atılan bir füzeyle öldürüldüğünü açıkladı.
https://x.com/serbestiyetweb/status/1818715951258649055
Son 10 yılda ülkenin nükleer programıyla bağlantılı bir dizi İranlı bilim insanına düzenlenen suikastların arkasında İsrail’in olduğuna inanılıyor. Ancak İran’da daha önce saygın ya da önde gelen bir siyasi lider hedef alınmamıştı.
Suikast İran için derin bir utanç kaynağı olacak ve güvenlik teşkilatlarının kapasitesi konusunda soru işaretleri doğuracak.
3 yıl önce eski İran İstihbarat Bakanı Ali Yunusi, “İsrail, İran’a o kadar derinden sızdı ki, tüm yetkililer hayatlarını kaybedebilirler korkusuyla yaşamalı” demişti.
Tahran’daki suikast, İran istihbarat yetkililerinin rutin olarak ülkedeki İsrail şebekelerini “yok ettikleri” iddialarına rağmen düzenlendi.
Daha birkaç gün önce görevden ayrılan İstihbarat Bakanı Esmeil Hatib, İran’daki “Mossad ağının çökertilmesinin” görevdeki en gurur verici başarısı olduğunu söyleyerek övünüyordu.
Bu çelişki İranlı milletvekilleri ve diğer siyasi figürlerin gözünden kaçmadı.
İran parlamentosu üyesi Hüseyin Ali Hacı Deligani, “İsmail Haniye suikastında sızma ajanların varlığı inkar edilemez” dedi. “İsrail’e söz verdiğimizden daha sert bir yanıt vereceğiz.”
Önde gelen eski bir milletvekili olan Ali Motahari, pek çok İranlının dilinde olan bir soruyu sordu: “Siyonistler Tahran’da misafirimiz olan Haniye’nin nerede olduğunu nereden biliyorlardı?”
Haniye’nin öldürülmesi, Mayıs ayında bir helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi’nin de aslında İsrail’in eliyle öldüğüne dair şüpheleri artırdı.
Raisi döneminde Kültür Bakanı olan Muhammed Mehdi Esmaili (MEE), X’te yaptığı bir paylaşımda bunu ima eder gibi göründü.
Aşırı muhafazakâr aktivist Davud Modarresyan, “Bu tweet sevgili Raisi’nin suikasta kurban gittiğine dair spekülasyonları doğruluyor mu?” diye sordu.
Üst düzey bir muhafazakar kaynak MEE’ye Raisi’nin tüm ailesinin onun İsrail tarafından öldürüldüğüne inandığını söyledi.
Gevşek güvenlik
Halkın öfkesi, Pezeşkiyan’ın yemin töreninin ve Haniye gibi üst düzey konukların güvenliğinden sorumlu olan Devrim Muhafızları’na yöneldi.
İran Cumhurbaşkanlığı yetkililerine yakın bir kaynak MEE’ye, Haniye’nin öldürüldüğü sırada Tahran’da cumhurbaşkanlığı tarafından kullanılan Saadabad sarayı yakınlarında kaldığını söyledi.
Kaynak, bölgenin Devrim Muhafızları tarafından sıkı bir şekilde korunduğunu da sözlerine ekledi.
Haniye, İran’ın, dış dünyayla diplomatik ilişkileri geliştirme sözü veren, nisbeten ılımlı yeni cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreninden sonra öldürüldü.
Pezeşkiyan, Çarşamba sabahı daha önce Twitter olarak bilinen X hesabından yaptığı açıklamada dün Meclis’te Haniye’nin elini kaldırdığını, bugün ise onun tabutunu omuzlamak zorunda kaldığını söyledi.
Pezeşkiyan, Filistin’i desteklediğini söyledikten sonra, hükümetinin dengeli ve uyumlu bir dış politika izleyerek İran’ın ulusal çıkarları ile küresel barış ve güvenliği korumak isteyeceğini söyledi.
Haniye suikastı, Pezeşkiyan’ın planlarını en azından şimdilik torpilleyecek.
İran, yeni cumhurbaşkanı dünyayla ilişkileri onarmaya istekliyken, İsrail’e karşı kapsamlı bir saldırı başlatmakta tereddüt edebilir.
Ancak Hamas yönetimindeki Filistin Sağlık Bakanlığı’na göre Haniye suikastı, 7 Ekim’den bu yana 38 binden fazla Filistinlinin ölümüne yol açan İsrail’in saldırılarını sona erdirmek için yürütülen ateşkes ve barış müzakerelerine gölge düşürüyor.
İsrail ile Hamas arasındaki ana arabulucu olan Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, müzakerelerde yer alan çok önemli bir figür olduğu göz önüne alındığında, Haniye’nin suikast sonucu öldürülmesinin müzakereleri ciddi şekilde tehlikeye attığını söyledi. (BBC- MEE)