Enes Çallı’nın gzt.com sitesinde yazdığı “House Of Cards’ı Çok İzleyince” başlıklı makalesi ile ABD’de gerçekleştirilen bazı eylemlerin internet üzerinden nasıl yönlendirildiğini yorumlamış:
Conrad James
24 yaşındaki aktivist Conrad James geçen sene Eylül ayında BlackMattersUS isimli Facebook grubundan bir mesaj aldı. Mesajda geçen sene Charlotte’taki protesto yürüyüşünde polis tarafından öldürülen siyah gösterici Keith Scott için anma yürüyüşü organize edileceği söyleniyor ve James’den de burada konuşma yapması isteniyordu. James grubun sosyal medya hesaplarını kontrol etti, polis şiddetine ve ırkçılığa karşı açılmış bir hesap olduğuna ikna oldu ve biraz da aktivizm yanı ağır bastığından grubun adını ilk kez duymasına rağmen konuşma yapma isteğini kabul etti. Charlotte’taki yürüyüş alanına gittiğinde yaklaşık 300-400 kişi vardı. Kendisini organizatör olarak tanıtan iki kişiyle tanıştı, ABD’deki polis şiddetinden bahseden konuşmasını yaptı ve evine döndü. Bir daha bu iki kişiyi görmedi ama James protestonun sahiciliğine o kadar inanmıştı ki aynı grup için Charlotte’ta bir gösteri daha organize etti.
Charlotte fake protesto
Missouri’nin St. Louis kentinde ikinci sınıf bir hip-hop şarkıcısı olarak hayatına devam Ronnie Houston 2016’nın mayıs ayında Instagram üzerinden bir mesaj aldı. Kendisine ulaşan yine BlackMattersUS grubuydu ve Houston’dan siyahlara yönelik polis şiddetini eleştiren bir şarkı yapmasını istiyorlardı. Houston grubu tanımamasına rağmen web sitesindeki ırkçılık karşıtı ifadeleri görünce isteği kabul etti. Şarkı sözlerini yazdı ve hazırladığı bir kliple gruba yolladı. Muhtemelen siyahlara yönelik ayrımcılığa karşı mücadeleye katkı verdiği için mutlu olmuştu.
Ronnie Houston
New York’ta fitness eğitmeni olan Omowale Adewale Black Fist sitesinin Instagram hesabından kendisiyle irtibata geçildiğinde tarihler ocak ayını gösteriyordu. Trump seçimleri kazanmış, ABD’de siyahlar için son dönemin en tedirgin edici siyasi atmosferi oluşmuştu. Daha sonra telefonda tanışacağı Taylor isimli şahıs Adewale’ye siyah vatandaşlar için özel savunma dersleri vermesini teklif etti. Kendisine aylık 320 dolar verilecek, dersler boyunca çekildikleri fotoğrafları ve videoları siteye yollaması yeterli olacaktı. Adewale, ilk defa adını duyduğu internet sitesinde “haklarını korumaya hazır ol,” “siyahlar için siyahlar tarafından organize edilen savunma kursları” ifadelerini görünce ders vermeyi kabul etti. Hem para kazanacak hem de siyahların hakları için az da olsa bir şeyler yapmış olacaktı. Başlangıçta derslere pek rağbet olmasa da Black Fist’in Facebook’a reklam vermesinden sonra katılım arttı. Hatta siteden Adewale’ye reklam amaçlı Black Fist baskılı t-shirt bile gönderildi. Mayıs ayına kadar eğitimlere devam etti, daha sonra Black Fist sitesi kendisiyle irtibatı kesti.
Omewale Adewale
35 yaşındaki Micah M. White 2011 yılındaki ünlü Wall Street’i işgal hareketinin iki liderinden biriydi. İşgal hareketi büyüyüp medyanın ve kamuoyunun ilgisini çekince White da popüler bir aktivist olarak ulusal çapta ün kazandı. Anti-kapitalist ve polis şiddeti konusunda duyarlı, kendi yaş grubunun en meşhur aktivistlerinden biri oldu. BlackMatterUS grubundan Yan Big Davis isimli biri kendisini gazeteci olarak tanıtıp onunla röportaj yapmak isteyince bunun önceki röportajlarından bir farkı olmayacağını düşündü. Röportajı “Devrimi başlatma zamanı” başlığı ile Haziran 2016’da yayımlandı.
James, Houston, Adewale ve White’ın ortak özellikleri ırkçılığa karşı hassasiyetleri olan, Trump karşıtı ve aktivist yönleri ön plana çıkan kişiler olmalarıydı. Yani son dönemde ABD’de artan kutuplaşmadaki aşırı uçları internet üzerinden tahrik etmeyi amaçlayan Rus hackerlar için ideal profillerdi. Işte BlackMatterUS ve BlackFist siteleri tam bu ideolojik tanıma uyan, aşırı sağcı gruplara öfkeli, liberal eğimli grupları mobilize edip, ABD’de kutuplaşmayı arttırmak amaçlı kuruldular. Petersburg’daki Internet Araştırma Merkezi’nde çalışan Rus hackerlarca yönlendirilen bu sayfalar sosyal medya aracılığıyla birçok kişiyle doğrudan iletişime geçti. Mevcut siyasi iklimi fırsata çeviren Ruslar kimi ABD’lilere miting organize ettirdi, kimisine de hip-hop şarkısı bile besteletti.
Facebook son yaptığı açıklamada Ruslar tarafından oluşturulan benzer hesapların 2 yıl içinde 126 milyon kullanıcıya erişmiş olabileceğini açıkladı. 470 sayfanın tespit edildiğini ve bunların 3000’in üzerinde reklam verip geniş kitlelere ulaşmayı amaçladığı belirtildi. BlackMatterUS ve BlackFist gibi siteler üzerinden kaç kişiyle doğrudan irtibata geçildiği ise bilinmiyor. Seçim döneminde Trump yanlısı kimi ırkçı hesapların da Rusya tarafından organize edildiği iddia edilmiş ve bu konuda çok fazla haber medyada yer almıştı.
Bu konudaki spekülasyonlardan en garip olanı Petersburg’daki Internet Araştırma Merkezi’nde çalışan Rus trollerin ABD siyasetini öğrenmek için ünlü dizi House of Cards’ı izlediği iddiası oldu. ABD siyasetindeki entrikaları ve başroldeki Frank Underwood ile karısının içinde bulunduğu iktidar mücadelesini anlatan House of Cards son yılların en başarılı yapımlarından biri. Rusların bu diziden ABD siyaseti ve toplumu hakkında ne kadar bilgi edindiği bilemeyiz ama naif ABD vatandaşlarını sosyal medya üzerinden yönlendirme konusunda oldukça başarılı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.