Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun 'Türkiye'de Çocukların Medya Kullanma Alışkanlıkları Araştırması'nın 2013 sonuçları cep telefonunun zaferini ilan ediyor. RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun'un Çocuk ve Medya Kongresinin açılış bölümünde aktardığı bilgiler dikkat çekici.
26 farklı merkezde, 6 - 18 yaş aralığındaki 4.306 öğrenciyle birebir görüşülerek hazırlanan rapora göre öğrencilerin yüzde 40'ının kendi televizyonu, yüzde 73'ünün bilgisayar/tableti, yüzde 63'ünün de internet erişimi bulunuyor.
Öğrenciler cep telefonuna günde ortalama 2 saat 39 dakika, televizyona 1 saat 55 dakika, internete 1 saat 48 dakika, bilgisayar/tablete (internet dışında) 1 saat 34 dakika, kitap, gazete, dergi (ders kitabı dışında) okumaya 1 saat 32 dakika, radyo dinlemeye 58 dakika zaman ayırıyorlar.
Olumlu etkilenme karnesi kötü
Araştırmaya katılan öğrenciler, dilin kullanımı, bilgi edinme, hayal gücü gelişimi ve davranışlar üzerindeki etkileri bağlamında iletişim araçlarını değerlendirirken her kategori için kitap, gazete ve dergi seçeneklerini birinci sıraya yerleştirdiler. İkinci sırada internet gelirken, televizyon üçüncü sırayı aldı. Bilgisayar/tabletin ardından beşinci sıraya yerleşen cep telefonu ise radyodan sonra en az olumlu etkilenme bildirilen iletişim aracı oldu.
Buna göre katılımcılar olumlu etkilenme ihtimalinin neredeyse yok denilecek kadar az olduğunu düşündükleri bir seçeneğe en çok zamanı harcadıklarını kabul etmiş oldular. Araştırmaya katılan öğrencilerin yüzde 50'sine yakınının cep telefonu var. Oran, lise grubunda yüzde 90 seviyelerinde. Cep telefonu sahibi olan öğrencilerin yüzde 75'inden fazlasının telefonunda internet bağlantısı da mevcut.
Cep telefon kullanımında rekor artış
RTÜK raporu ile Türkiye İstatistik Kurumu'nun 'Rakamlar Ne Diyor?' araştırmasının 2013 sonuçları birlikte düşünüldüğünde cep telefonun yükselişinin önlenemeyeceği anlaşılıyor. Bu verilere göre sabit telefon aboneliği 2012 yılına göre yüzde 8.9 abone kaybederken, cep telefonu abone sayısı yüzde 3.6'lık artışla 67 milyon 680 bini buldu. Abone artışında rekor bir rakama ulaşan internet aboneliği ise geçen yıla göre yüzde 42.3 oranında artarak 20 milyon aboneye ulaştı.
Gençler zamanını sosyal medyada geçiriyor
Bugün Türkiye'de 18 milyonun üzerinde akıllı cep telefonu satıldığı tahmin ediliyor. Pazarın en yoğunluklu müşterileri ise gençler. İnternet kullanımının artmasıyla akıllı telefonların yaygınlığı arasında paralel bir bağlantı var.
Küresel aktif kullanıcı sayısı 1 milyara ulaşan Facebook kullanıcılarının 36 milyonu Türkiye'den. Benzer şekilde aylık aktif kullanıcı sayısı 215 milyona ulaşan Twitter ağında 11 milyondan fazla Türk kullanıcı bulunuyor. Türkiye Avrupa'nın internette en çok zaman geçiren ülkelerinin başında geliyor. Sosyal medya üyeliklerinin sayısal değeri internette geçirilen zamanın adresini göstermekte yeterli.
Uzun süreler telefonlarını kulaklarından indiremeyen ve konuşma sürelerini kontrol edemeyen telefon kullanıcılarının diğer takıntısı ise mesajlaşma. Her üç gençten biri günde 100 sms gönderiyor. Araştırmalara göre bu sayı 500'e kadar çıkabiliyor. Akıllı telefonların chat uygulamalarıyla chatleşme bağımlılığı gençlerin her an elinin altında bulunan telefonlarla tetikleniyor.
Bütün bu nedenlerle aşırı cep telefonu kullanımının klinik seviyelere ulaşıp ulaşmadığı konusu günümüzün popüler tartışma konularından biri haline geldi. Çeşitli araştırmalar özellikle gençlerin cep telefonlarına aşırı bağlı olduğunu hatta birtakım bağımlılık belirtileri gösterdikleri ortaya koyuyor. Bilinçli veya bilinçsiz olarak cep telefonu kullanımlarını sınırlayamamaktan şikayetçi olanların sayısı her geçen gün artıyor.
Sadece iletişim aracı değil
Akıllı telefonların piyasadaki yükselişi, pazarın büyüklüğü, rekabet gibi unsurların da etkisiyle cep telefonları artık sadece bir iletişim aracı değil. Fotoğraf makinesi, video oynatıcı, oyun konsolu, adres defteri, hatırlatıcı, saat, alarm, takvim, kronometre, pusula, bellek, navigasyon cihazı gibi uygulamalarla donatılan telefonlar birçok insan için hayatın olmazsa olmazı konumunda.
Her yıl cep telefonu değiştirme aralığı azalıyor bununla birlikte her yeni ürünle birlikte cep telefonuna ödenen fiyat da artıyor. Özellikle gençler için bir zenginlik göstergesine dönüşen binlerce liralık telefonlar için günler öncesinden sıraya giriliyor. Araştırmaların ortaya koyduğu rakamlar gençler için tehlike ışıklarının yandığını gösteriyor.
Yeni Şafak