Türkiye, Rusya ve İran, 4-5 Mayıs 2017'deki Astana toplantısında, İdlib ve çevresini "Gerginliği Azaltma Bölgesi" ilan etmişti. Türkiye ve Rusya, rejim güçlerinin, bu kapsamda başlatılan ateşkes sürecini ihlal eden saldırıları karşısında, söz konusu bölge için ek bir mutabakata varmıştı.
Sayının 1,5 milyona yükselmesinden endişe ediliyor
17 Eylül 2018'de Soçi'de imzalanan mutabakata rağmen rejim, destekçilerinin yardımıyla saldırılarını sürdürdü.
Bölgedeki göç sürecini izleyen ve verilendiren Suriye Müdahale Koordinatörlüğünden alınan bilgiye göre, mutabakatın üzerinden geçen yaklaşık 1 yılda, bölgede yerinden edilen sivillerin sayısı 1 milyon 42 bini buldu.
Saldırıların yoğunlaştığı 2 Şubat'tan bu yana Esed rejimi ve Rusya'nın saldırılarında toplam 13 çadır kent, 30 Sivil Savunma merkezi, 67 sağlık tesisi, 114 okul, 18 pazar yeri, 2 su santrali, 3 elektrik santrali ve 16 fırın hedef alındı.
Suriye Müdahale Koordinatörlüğü Müdürü Muhammed Hallac, "Kış mevsiminin gelmesiyle yeni bir insani felaket olacak. İnsanların çoğu barınaksız" dedi.
Esed rejiminin ve destekçisi Rusya'nın yeni bir askeri operasyon başlatmasından endişe ettiklerini ifade eden Hallac, İdlib'in güney ve güneydoğu kırsalında yer alan Serakib, Maaretinuman ve Eriha gibi büyük yerleşimlere saldırılması durumunda yerinden edilen sivil sayısının 1,5 milyona yükseleceğini belirtti.
"Ölümden kaçmak zorunda kaldık"
Yerinden edilen sivillerden Elma Zeydi de, kocasının ve oğlunun saldırılarda şehit olduğunu söyledi:
"Bombardıman ve hava saldırılarından kaçtık. Evimiz üzerimize yıkıldı. Serakib'teki ölümden kaçmak zorunda kaldık."
Zeydi, barınmaya çalıştıkları şartları şöyle aktardı:
"Toprak, toz, sıcak ve yılanlarla günler çok zorlu geçiyor. Geriye kalan bir oğlum var. Çöplerden demir ve bakır toplayıp geçimimizi sağlıyor. Uçaklar öyle şiddetli ve günler boyunca saldırdı. Yıkılan evimizden eşya çıkarmamız 3 gün sürdü."
"Sünger, yastık, battaniyeye, her şeye ihtiyacımız var"
Diğer bir sivil Mezne Hayem de Serakib ilçesinden Türkiye sınırı yakınındaki Kelli köyüne göç ettiklerini söyledi.
Hayem, "Çadırın içi çok sıcak. Zaten çatısı naylon. Yarın kış gelecek ve branda lazım olacak. Halimiz çok kötü. Sünger, yastık, battaniyeye, her şeye ihtiyacımız var" dedi.
İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde göç veren bazı yerleşimler şöyle:
Hama'nın Latamine, Kefrenbude, Kefer Zita ilçeleri, Madik Kalesi beldesi, Haviz, Huveyce, Kahira ve Şeria köyleri, İdlib'in Han Şeyhun, Kefrenbil, Cisr eş Şuğur, Maaretinuman, Eriha, Serakib ilçeleri, Kensafra, Keferruma, Habit, Cercenaz, Ermenaz, Teftenaz beldeleri, Ureynibe, Babolin, Maarhatat, Has, Kefir, Tel Mennis, Hamidiyye, Kefer Secne, Kirisa, Bsida, Bini, Teri, Gadafa ve Maarethırme köyleri.
Türkiye ve Rusya arasında 17 Eylül 2018'de imzalanan mutabakattan bu yana rejim ve Rusya'nın saldırılarında 219'u kadın, 341'i çocuk, bin 282 sivil öldü.
AA