"Neler Oluyor?" programının konuğu Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'ti...
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek TRT Haber'de canlı yayınlanan programda TRT Haber Genel Yayın Yönetmeni Ali Ahmet Böken’in sorularını cevapladı:
Türkiye’de ekonomik durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şimşek: "Küresel kriz sonrası Türkiye dünyadan ayrıştı. Olumlu manada ayrıştı. İstihdam artıyor ekonomi büyüyor. Küresel kriz dönemi de dahil olmak da dahil ciddi istihdam kayıpları olurken Türkiye 3,8 milyon vatandaşımıza iş-aş imkanı sağlandı. Avrupa’da 2,2 milyon kişi işini kaybetti. Türkiye’de çalışma çağındaki nüfus devamlı artıyor. Avrupa’da küçülme ihtimalleri konuşulurken, Türkiye 2010 yılında yüzde 9,2, 2011 yılında yüzde 8,5 büyüdü. 2012’de de devam edecek."
Türkiye, büyümeyi başarabilen, istihdam oluşturabilen, çalışanını enflasyonuna ezdirmeyen bir ülke. Peki sıkıntılar yok mu?
Şimşek: "Var tabi. Enerjide dışa bağımlıyız. Bu sebeple cari açık önemli bir sorun. Bizim iktidara geldiğimizde petrole 9 milyar dolar öderken, geçen sene bu rakam 54 milyara çıktı. 20-25 dolar olan petrol fiyatı 110-125 dolara yükseldi. Bunun yanında bizim ürettiğimiz mallar ise rekabete açık ve değerleri düşüyor. Dışa bağımlı olduğumuz ürünlerde fiyat artışı olurken bizim ürettiğimiz mallar rekabet sebebiyle değer kaybedebiliyor."
S&P’nin Türkiye analizi hakkında düşünceleriniz nedir?
Bakan Şimşek: "Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye’nin notunu düşürmedi. Pozitiften, durağana çevirdi. Yani görünümü değişti. Notun düşürülmesi söz konusu değil. Gelelim bu kararın nedenlerine; ülkeler neden derecelendirir. Ülke aldığı borcu ödeme konusunda siyasi iradeye sahip mi? Ülke borç ödemeye meyilli mi? Türkiye’nin borç ödeme kapasitesi oldukça fazladır. Biz Osmanlı’nın bile borçlarını ödemişiz. Ayrıca S&P’nin analizi güncel değil. Bazı rakamlar yanlış. Merkez Bankası’nı rezervlerini devletin net borç hesabına dahil etmiyorlar."
Hükümet zam teklifini açıkladı. Sendikalar buna tepki gösterdi. Memurların beklentileri daha fazla. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Şimşek:”Memurumuzu biz önemsiyoruz. AK Parti hükümeti zamanında ciddi maaş artışları oldu. Olaya son altı aylık bazda bakmamak lazım. Genele bakmak lazım. Ortalama memur maaşı 2002 yılı Aralık ayında 578 liraymış. 2011 Aralık ayında 1799 lira, enflasyon farkıyla beraber yüzde 228 artmış. Bu dönemde toplam enflasyon artışı yüzde 132. En düşük memur maaşı 2002 Aralık ayında 392 lirayken, 2012 yılında 1633 lira, bu da yüzde 316 artmış. En yüksek memur maaşı 2002 Aralık ayında 4427 lira iken, 9886 lira olmuş. Sadece memur için değil, emekli aylığında ve asgari ücretlilerin maaşlarında da benzer artışlar söz konusu.”
Son kararı kim veriyor?
Şimşek: “Hükümetin tüm üyeleri sahadayız. Kardeşlerimizin içindeyiz. Halkın nabzını tutuyoruz. Memuru düşünüyoruz. Ancak bu memlekette yatırım da yapmamız lazım. Eğitime harcadığımız para 2002 yılında 11 milyar lira, 2012’de 54 milyara yükseldi. 2002 yılında alınan örneğin 100 liralık verginin 86 lirasını faize ödüyorduk. Devletin iç ve dış borç faizine gidiyordu. Bizim dönemimizde bu 16 liralara kadar düştü. Devletin bütçesi içerisinde memurun payı artmıştır. Personel giderimiz 100 milyar lira, emekli maaşları toplam maliyeti 105 milyar lira. Bütçede bir plan yapıyoruz. Ön gördüğümüz bütçenin 1 puan fazlasını vermemizin bütçeye maliyeti 1 milyar lira anlamına geliyor.”
Memur maaş teklifinizde bir artış olabilir mi? 3+3’de ısrar edecek misiniz?
Şimşek: ” Eğer bu artıştan fazla enflasyon çıkarsa biz memura farkını ödeyeceğiz. Böyle bir ülke dünyada yok. Avrupa’da memurların maaşlarını donduran ülkeler mevcut.”
İşsizlik rakamları ne durumda?
Bakan Şimşek: “Kış aylarında mevsimsel işler sebebiyle istihdam düştüğü için işsizlik rakamlarında oynamalar olabilir. Ancak mevsimsel işçilikten arındırılarak söylediğimizde oranların Avrupa ortalaması 10,8. Türkiye’de ise 8,9 civarında.”
2-B arazilerinin ekonomiye katkısı ne kadar olacak?
Şimşek: ”Türkiye’de afet riskinin azaltılmasında kullanılacak. 30 yıldan beri süren mülkiyet sorununu çözmek istiyoruz. Satılan alanlar orman değil. 1980 öncesinde orman vasfını kaybetmiş alanlar. Satılan arazilerin iki katı kadar orman yapacağız mevcut ormanları güçlendireceğiz. 26,5 milyar lira ön görülen miktar. Yüzde 70 rayiç bedel üzerinden yapılacak o da taksitle alınırsa. 100 liralık rayiç bedeli olan bir 2-B arazisi taksitli alınırsa 70 lira olarak, peşin olursa 56 liraya alınabilecek.”
Akaryakıt, doğalgaza yapılan zamların nedeni nedir?
Şimşek: “2009 sonundan bu yana hükümet olarak akaryakıta alınan vergilere 1 lira zam yapmadık. Artışların temelinde uluslararası fiyat artışları var. Hükümetin tasarrufu söz konusu değil. Yakın zamanda indirim oldu, benzin 4.70 liradan 4.50’lere indi. Onu da biz yapmadık. AK Parti hükümeti döneminde akaryakıt vergileri artmadığı gibi fiyat artışları karşısında oransal olarak düştü. Eğitimde, turizmde, tekstilde, bazı gıda ürünlerinde KDV’lerde yüzde 18’den yüzde 8’e indirdik.”
Yolda tabela görüp fotoğraf çekiyor ve talimat veriyormuşsunuz bu durum nedir?
Şimşek:”İstanbul’a giderken nostalji yapalım otobandan çıkalım dedik. Bolu Dağı’nın eski yolundan gittik. 10 numara yağ tenekeleri gördüm. Fotoğrafları çekin dedim. Çektik ve vergi denetim ekiplerini harekete geçirdik. 350 yerde operasyon yapıldı. Vergilerde 75 milyonun hakkı var. Toplayamadığımız vergi hep yatırımlarımızdan çalınıyor.”
Öğretmen alımları devam edecek mi?
Şimşek: “320 binin üzerinde öğretmen atadık. Bu memlekette eğitime önem veriyoruz. Bütçeden en fazla pay eğitime gidiyor. Ülkemizin ihtiyaç duyduğu öğretmenleri alacağız. Ama ihtiyaç fazlası öğretmenin anlamı da yok. Milli Eğitim Bakanlığımız atama planı var. Bizim de bütçe planımız var. Oturuyoruz konuşuyoruz. Son kararı da Başbakanımız veriyor.”
Astsubayların özlük hakları
Bakan Şimşek: “Astsubaylarla ilgili bir sıkıntı varsa oturur çalışırız. Herhangi bir kesime değil de genelin özlük haklarını genişletiyoruz. Polis memuru 9’un 1’i 693 lira aldığı dönemden, 2430 lira net maaş alır vaziyete geldi. Emekli maaşlarını da iyileştirdik. 8’in 1’i bir mühendis 660 lira alırken, 2684 lira alıyor. Kıdemli başçavuş maaşı 1050 lira iken şimdi 3106 lira.”
Sözleşmelilerin kadroya alınması
Şimşek: “Bizim hükümetimiz, 200 bine yakın sözleşmeyi kadroya aldı. Belediyeler istemedi. Kendi bütçeleri var. Bunun için hariç tutuldu. Şimdi ise kadro talepleri var. İlgili Bakanlığımız çalışmalarını sürdürüyor.”
Yeni teşvikler Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da nasıl karşılık buldu?
Şimşek: “Ben son derece ümitliyim. Terör örgütünün çabalarına rağmen bölgede büyük bir umut var. Geçmişte de bu illerde teşvikler açıklandı. Ancak o zamanlarda bölgede üniversite yok, alt yapı yok, teknik eleman yok. Artık bölgede tüm yatırımlar yapılıyor. Bizim dönemimiz de yapılan teşvikler alt yapısıyla birlikte geliyor. Terörün derdi ne haktır, ne demokrasi ne özgürlüktür. Böyle olsaydı şiddeti azaltırdı. Bunlar başkalarına maşalık yapıyorlar. Biz biriz beraberiz. Biz bir yandan temel hak ve özgürlükleri daha da genişleteceğiz. Vatandaşımızın terör örgütüne pirim vermemesi lazım.
Hafta sonu maç sonrası görüntüleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şimşek: “Son maçta kaybetmek Fenerbahçe adına kötü oldu. Ama bu bir yarış aslında futbol muazzam bir yarış. Ben Galatasaray’ı tebrik ediyorum. Fenerbahçe sıkıntılı bir dönemde olağanüstü gayret gösterdi. Onu da tebrik etmek gerekir. Ancak ekranlara yansıyan maç sonrası görüntüler yakışmadı. Ne ülkemize, ne Fenerbahçe’ye. Bilhassa gençlerimiz bunun bir yarıştan ibaret olduğunu anlasa ve böyle görüntülerle karşılaşmasak.”