Hükümet Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK)’nun yapısını değiştirecek yasal çalışma için harekete geçti. Kuruldaki bazı üyelerin TBMM tarafından seçilmesi öngörülüyor. 11 kişilik hâkimler, 7 kişilik de savcılar kurulu olacak.
Sabah’ta yer alan habere göre HSYK’nın yeniden yapılandırılması, TBMM'nin de üye seçmesi hedefleniyor. HSYK'nın görev ve yetkileri Anayasa'nın 159. maddesinde düzenleniyor. HSYK ile ilgili düzenleme anayasa değişikliği gerektirdiği için AK Parti iki seçenekli strateji üzerinde çalışıyor. Birincisi, kısmi anayasa değişikliğinin hayata geçmesi amacıyla bütün partilerin görüşü alınacak ve siyasi mutabakat aranacak. HSYK'ya, Meclis'te temsil edilen partilerin üye önermesi ve seçimin TBMM'de yapılması istendiği için siyasi destek bulunabileceği düşünülüyor. Yeterli sayıya ulaşılacağı görüldüğü anda anayasa değişikliği TBMM gündemine taşınacak. İkincisi ise eğer siyasi mutabakat sağlanamazsa, AK Parti bu konuyu kamuoyu gündeminde tutacak ve TBMM'de yeterli çoğunluğa ulaştığında bu değişikliği hayata geçireceğini seçmene taahhüt edecek.
BAKANLAR KURULU GÖRÜŞTÜ
HSYK'nın, vesayet dönemlerindeki gibi açıklama yapması ilk olarak hafta başında Bakanlar Kurulu'nda ele alındı. Danıştay'a taşınan bir konu hakkında, hakim ve savcıların atama ve disiplin işlemlerini yapan HSYK'nın bağlayıcı görüş bildirmesi "Asla kabul edilemez" olarak nitelendirildi. Adalet Bakanlığı ve Başbakanlık konu üzerinde çalışmalara başlarken, değişiklik ile ilgili bazı öncelikler belirlendi. HSYK ile ilgili yapılacak değişiklik için daha önce Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na sunulan model esas alınacak. Diğer partilerin görüşleriyle bu öneri geliştirilecek ve bir anayasa değişikliği gündeme getirilecek. Tüm partilere, "Uzlaştığımız maddeleri hayata geçirelim. Daha şeffaf ve demokratik bir HSYK sağlayalım" çağrısında bulunulacak.
RTÜK MODELİ UYGULANACAK
HSYK için geliştirilen yeni model, belli sayıda üye seçiminin RTÜK benzeri bir modeldeki gibi olması. Buna göre, TBMM'de temsil edilen her siyasi parti oy oranına göre HSYK'ya üye seçebilecek. Böylece belli sayıda üyenin doğrudan TBMM tarafından seçilmesi sağlanacak.
İKİLİ YAPI TEKLİFİ
HSYK'nın yapısındaki değişim ise iki eksenli olacak. HSYK, Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu olarak ikiye ayrılacak. Hakimler Kurulu 11, Savcılar Kurulu ise 7 üyeden oluşacak. Hakimler Kurulu'ndaki 11 üyenin 6'sı Danıştay, Yargıtay ve kürsü hakimlerinin önereceği adaylar arasından TBMM tarafından seçilecek. Savcılar Kurulu için de benzeri bir yöntem uygulanacak.
GÜÇLER DENGESİ GÖZETİLECEK
Hakim ve savcı atamalarında tam yetkili olan HSYK'nın, hakim atamalarında Hakimler Kurulu'nun tek yetkili olması önerilirken, savcı atamalarında ise Savcılar Kurulu'nun yanında Bakan'ın da rol alması gerektiği belirtiliyor. Kamunun omurgası olan ve seçilmiş bir ismin temsil ettiği Adalet Bakanlığı'nın da savcı atamalarında görüş bildirmesi gerektiği savunuluyor.
ETKİLİ DENETİM SAĞLANACAK
HSYK'nın aldığı kararlarda hesap verebilirliği etkili denetim mekanizması ile sağlanacak. HSYK üyelerinin çoğunluğunun hukuka aykırı bir fiil işlemesi halinde soruşturma yapılmasını imkansız kılan yetersiz denetim sistemi değiştirilecek. Kurul üyelerinin de bağımsız hakem heyeti tarafından teftişi yapılabilecek. Ayrıca, HSYK'nın harcamaları konusunda Adalet Bakanlığı'nın gözetim fonksiyonu artırılacak.