Anayasa Mahkemesi (AYM), dün Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması talepli iddianamesinin ilk incelemesini yaptı. İddianame eksiklik bulunmadığı gerekçesiyle oybirliği ile kabul edildi ve yargılama süreci resmen başladı. Ancak AYM Genel Kurulu’nda dün önemli bir gündemin de müzakere edildiği ortaya çıktı.
ANAYASA'DA FARKLI, YASADA FARKLI ÇOĞUNLUK ŞARTI
Habertürk'ten Fevzi Çakır'ın haberine göre; AYM Genel Kurulu’nda parti kapatma davalarında hangi çoğunluğun aranacağı konusu tartışıldı. Çünkü bu konuda Anayasa ve Siyasi Partiler Yasası farklı hükümler içeriyordu.
Anayasa’da bir siyasi partinin temelli kapatılmasında 3'te 2 çoğunluk aranacağı (2010 değişikliği) hüküm altına alınırken, Siyasi Partiler Yasası’nda ise 5'te 3 çoğunluk aranacağı (2003 düzenlemesi) hükmüne yer veriliyor.
Anayasa hükmü her zaman öncelikli olsa da Genel Kurul’da yapılan müzakereler sonucunda bu çelişkinin giderilmesi konusunda görüş birliğine varıldı. Peki bu çelişkinin giderilmesi için hangi yola başvurulacak?
AYM KENDİNE DAVA AÇACAK
AYM Genel Kurulu’nda çelişkinin giderilmesi için ilginç bir yola başvurulması kararı alındı. Buna göre, AYM Siyasi Partiler Yasası’nın ilgili hükmünün iptali için kendi kendine dava açacak. Bu kapsamda bir raportör görevlendirmesi yapıldı. Raportör Anayasa ve yasa hükümlerini inceleyerek, hazırlayacağı raporu AYM Genel Kurulu’na sunacak.
Raporun gelmesinin ardından AYM, kendi kedine iptal davası açacak. Siyasi Partiler Yasası’nın parti kapatma görüşmelerinde 5'te 3 çoğunluk aranacağına dair hükmün iptali istenecek. AYM, HDP görüşmesi öncesinde bu gündemle toplanarak, ilgili hükmün iptaline karar verecek.
HDP görüşmesi Anayasa’da yer alan 3'te 2 çoğunluk (kapatma için 15 üyeden en az 10’unun "evet" demesi gerekecek) şartı üzerinden gerçekleştirilecek.
SİYASİ PARTİLER YASASI NE DİYOR?
Siyasi Partiler Yasası’nın 98. Maddesi şu hükmü içeriyor:
"Siyasi partilerin kapatılması davaları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından Anayasa Mahkemesinde açılır. (Ek cümle: 2/1/2003-4778/9 md.) Siyasî partilerin kapatılması davalarında kapatılmaya karar verilebilmesi için beşte üç oy çokluğu şarttır. Anayasa Mahkemesince verilen kararlar kesindir…”
ANAYASA NE DİYOR?
Anayasa’da 2010 Referandumu ile yapılan değişiklikle parti kapatmalar zorlaştırıldı. Anayasa’nın Yüksek Mahkemenin “Çalışma ve yargılama usulünü” belirleyen 149. Maddesinin ilgili hükmü şöyle:
"…Siyasî partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurulca bakılır, bireysel başvurular ise bölümlerce karara bağlanır. Anayasa değişikliğinde iptale, siyasî partilerin kapatılmasına ya da Devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğu şarttır…"