İran'ın başkenti Tahran'ın kronik sorunlarından biri haline gelen hava kirliliğinin riskli seviyelere çıkması üzerine okullarda dün ve bugün eğitime ara verilirken kentin çeşitli noktalarına ambulanslar yerleştirildi.
Tahran Büyükşehir Belediyesi, başkentin yıllardır çözülemeyen hava kirliliği sorununu çözmek için bisiklet kullanımını teşvik, tek ve çift plaka uygulaması, yeni metro hatlarının hizmete sokulması, eski araçların trafikten men edilmesi ve fabrikaların şehir dışına çıkarılması gibi birçok proje geliştirdi ancak şehrin hava sirkülasyonuna uygun olmayan fiziki yapısı ve nüfus yoğunluğu gibi birçok etken nedeniyle kış mevsiminde her sene aynı manzaralar yaşanıyor.
Havaların soğumasıyla artan hava kirliliği nedeniyle okullarda iki gün eğitime ara verildi ve kamyon ile diğer ağır vasıtaların başkente girişi yasaklandı. Trafik polisleri hava kirliliğine neden olan egzoz gazı yayan araçlara müdahale edeceğini açıklarken kentin çeşitli noktalarına acil yardım ambulansları yerleştirildi.
Son 2-3 günde 158 mikrogram/metreküpü aştığı açıklanan hava kirliliğinden korunmak için maske takarak gezen başkentliler, AA muhabirine yaptıkları açıklamalarda hükümetten ve belediyeden sorunlara çözüm bulmasını istedi.
"Nefes darlığı ve benzeri rahatsızlıklara yakalanıyoruz, gözlerimiz yanıyor"
Tahran'ın en merkezi caddelerinden İnkılap'ta maske takarak yürüyen vatandaşlardan Ebulfazl Keremi, havanın çok kirli olması nedeniyle halkın 2-3 gündür evlerinden çıkamadığını ve şehir içinde işlerini göremediğini aktararak "Hava kirliliğinden nefes darlığı ve benzeri rahatsızlıklara yakalanıyoruz, gözlerimiz yanıyor. Öyle bir hale geldi ki dışarı çıkamıyoruz. Her kış bu şartları yaşıyoruz ve problem çözülmüş değil." dedi.
Hükümet ve belediyeden toplu taşıma imkanlarını artırmasını isteyen Keremi, vatandaşların metro ve metrobüs hatlarını daha fazla kullanabilmesi ve hava kirliliğine yol açan araçları daha az trafiğe çıkarması gerektiğini ifade etti.
Tahran'da tek ve çift plakalı araçların belli caddelerde birer gün arayla trafiğe çıkmasını düzenleyen uygulamayı yerine bulduğunu dile getiren Keremi, "Tek ve çift plaka uygulaması, araçların kapının önünden hareketi şeklinde genişletilirse daha isabetli olur. Okulların ve üniversitelerin tatil olmasının hiçbir etkisi olmaz. Hem bizim hem de çocuklarımız için çok zor durum." değerlendirmesinde bulundu.
"Hava kirliliğinde benzin kalitesinin de çok etkisi var"
Başkent sakinlerinden Ahmed Hasani, toplu ulaşımın geliştirilmesi, şahsi araçların trafiğe daha az çıkması ve araçların yenilenmesi gerektiğine dikkati çekerek "Hava kirliliğinde benzin kalitesinin de çok etkisi var. Bunun çözümü de yetkililerin elindedir, halk benzinin kalitesini artıramaz. Yetkililer çözümün ne olduğunu biliyor aslında fakat pratik adım atmıyorlar." diye konuştu.
Zorunlu işlerini takip etmek için dışarı çıkan Şirin Pervini de otobüsler ve otomobillerin şimdiye kadar elektrikli sisteme geçmesi gerektiğini ve ülkede yaygın olarak kullanılan Pride marka otomobillerin ve yaktıkları benzinin kalitesinin çok kötü olduğunu söyledi.
Pervini, şehirde kullanılan motosikletlerin de kirlilikte önemli rol oynadığını ve bunların azalmasını gerektiğini dile getirerek "Kötü havadan dolayı boğulacak gibi oluyoruz. Bir hafta önce Hollanda'daydık ve aradaki farkı görünce üzülüyorum. Hava, vatandaşların yaşamı için en tabii ihtiyaçtır ancak yetkililerimiz halkı boşvermiş durumda." ifadesini kullandı.
Her sene tekrarlanan hava kirliliği nedeniyle Tahran'dan göç etmeyi düşündüğünü belirten Pervini, "Hava yok, oksijen yok fakat yaşamı durduramazsınız. Bu şartlardan ben kesinlikle razı değilim ve buradan göç etmeyi düşünüyorum. Bundan sonra düzeleceğini de zannetmiyorum, İran çevre ve doğal yaşam konusunda çökmüş durumda." dedi.
Tahran dünyada hava kirliliği sıralamasında ilk 12'de
Tahran, dünya genelindeki hava kirliliği sıralamasında ilk 12 şehir arasında yer alıyor.
Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre, metreküp başına 25 mikrogram partikül madde, hava kirliliğinde en üst sınır. Buna PM2.5 sınırı deniyor. 100'ün üzerinde kaydedilen oranlar sağlığa zararlı, 250'nin üzerindeki ölçümün ise alarm seviyesi olduğu belirtiliyor.