Etiyopya’daki kahve işçileri tarlalarda döktükleri alın terinin karşılığında her gün yalnızca 1 dolar kazanabiliyor.
Dünyanın beşinci büyük kahve üreticisi olan ülkede yaklaşık 15 milyon kişi bu sektörde kazandığı parayla geçimini sağlamaya çalışıyor.
Çoğunluğu küçük tarlalara sahip olan üreticilerin en büyük sıkıntısı ise dünya pazarında yüksek fiyatlardan satılan kahvenin ellerinden yok pahasına çıkması.
“Hayat Ağacımız ve Tek Gelir Kaynağımız”
Yaklaşık 20 hektarlık kahve tarlası olan 68 yaşındaki Selkamo Kemissa da bu durumdan dert yananlar arasında bulunuyor. Başkente 315 kilometre uzaklıktaki Şebedino Voresa kasabasında yaşayan Kemissa, 30 yıldır bu işle uğraşıyor.
Kemissa, AA muhabirine kahvenin hayatlarındaki önemini anlatırken, “Bu bizim hayat ağacımız ve tek gelir kaynağımız.” sözlerini kullanıyor.
Bu yılki hasattan 6 bin kilogram kahve çekirdeği elde etmeyi planladıklarını söyleyen Kemissa, kendisinin nispeten daha iyi durumda olduğunu ancak bölge halkının nesillerdir kıt kanaat geçindiğini dile getiriyor.
Kemissa, “Çoğunluk yoksulluğun içinde sürüklenirken, tüccarlar ve komisyoncular her gün zenginliklerine zenginlik katıyor.” dedi.
Kemissa’nın yıl içinde hasat edeceği 6 tonluk kahve çekirdeğinin yıkanmış hâli piyasada yaklaşık 23 bin 500 dolar ediyor.
Karın Tokluğuna Kahve Topluyorlar
Kemissa’nın yanında işçi olarak çalışan 68 yaşındaki Abebe Lapius da yaşadığı sıkıntıları, “Kendi ürünlerimi sattım. Bir şeyler yiyebilmek, günde 30 birr (yaklaşık 1 dolar) da olsa kazanmak için burada kahve topluyorum.” sözleriyle anlatıyor.
Dünyaca ünlü “Arabica” kahvesinin yetiştiği Sidama bölgesindeki tarım uzmanlarından Belay Leta, konuyla ilgili “Küçük kahve tarlası sahiplerinin çok ciddi bir mağduriyet yaşadığı doğru. Çoğunlukla vakitlerini işçi olarak geçiriyorlar.” ifadelerini kullandı.
“Üç Dolara Alıp Onlarca Katına Satıyorlar”
Ülkede yaklaşık 8 sene önce, tarım ürünlerinin ticâretini geliştirmek için kurulan, iç piyasadaki kahve fiyatlarını belirlemek ve düzenlemekle görevli olan Etiyopya Ticaret Borsası’nın (ECX) üst düzey yöneticilerinden Ermias Eshetu da kahve ticâretinin iki farklı zincir üzerinden ilerlediğini belirtiyor.
“Baskın olan zincir, küçük toprak sahipleri, aracılar, tüccarlar, kurutma ve yıkama tesisleri ile ihracatçılardan oluşuyor.” diyen Eshetu, bu yolun en fazla aracıları ve ihracatçıları zengin ettiğini vurguluyor.
Eshetu, bir diğer zincirin ise yeni kurulmakta olan kooperatifler ve büyük kahve tarlaları üzerinden ilerlediğini kaydediyor.
“Amerikan kahve zinciri Starbucks gibi küresel alıcılar bizim hazırlayıp Cibuti Limanı’na gönderdiğimiz işlenmemiş kahveleri alıyor.” diyen Eshetu, burada Etiyopya kahvesinin 3 dolara satın alındığını ancak pazarda marka değeriyle birlikte 200 doları bulduğunu dile getiriyor.