"Esasında bizim B planımızdı bu. Eğer yeni bir anayasa yapılamaz, kapsamlı anayasa değişikliği gerçekleştirilemezse o zaman bu sorunu ortadan kaldırmak için, kamuoyunda bilindiği haliyle partili cumhurbaşkanlığı modeli olarak bilinen o değişikliğin yapılması bizim planlarımızda vardı. Birinci ihtimal devre dışı geldiğine göre, artık ikincisini gündeme getiriyoruz. Onu tartışıyoruz."
Yukarıdaki açıklamayı AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli 10 Mayıs 2016 Salı günü yaptı. Canikli'nin kişisel bir fikir açıklamadığının göstergesi, 'bizim' ve 'tartışıyoruz' ifadelerini kullanması.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise 11 Mayıs 2016'da, Canikli'den bir gün sonra şunları söyledi:
"Şu ana kadar anayasa çalışmamızda da AK Parti'nin yetkili organlarının karar verdiği temel politika, başkanlık sistemi, tam başkanlık sistemi öneren bir anayasa teklifini götüreceğiz Meclis'e. Bu çalışmayı yürüten Anayasa Komisyonu'na, AK Parti MKYK'sının ve MYK'sının verdiği görev de budur. Şu anda bununla ilgili bir çalışma partideki Anayasa Komisyonu tarafından yürütülmemektedir. MYK ve MKYK'da da başkanlık sisteminin temel görüş olarak verilmesi konusu dışında bir değerlendirme yapılmamıştır. Ama dediğim gibi bunların hepsi meşru tartışmalardır. "
Görüş ayrılığı mı?
Canikli ve Çelik'in kamuoyu önünde yaptıkları açıklamalar partide partili cumhurbaşkanlığı konusunda bir görüş ayrılığı mı var? Sorusunu gündeme getiriyor. Al Jazeera'nin edindiği bilgilere göre, görüş ayrılığı var ama bunun nedeni partili cumhurbaşkanlığının gündeme getiriliş yöntemi ve zamanlamasından kaynaklanıyor.
Bazı hukukçu kurmaylar, partinin Yeni Anayasa ve bu çerçevede Başkanlık Sistemi konusunda kendisini kamuoyu önünde bağladığı görüşünde. Bu doğrultuda partide kurulan Anayasa Komisyonu yeni anayasa teklifinin Haziran ayında Meclis'e sunulması için çalışıyor.
Al Jazeera'ye bilgi veren, partide yeni anayasa konusundaki çalışmaların içinde yer alan bir isim "Partili Cumhurbaşkanlığı konusunda bizde bir çalışma yok. Hazırlık ne kapsamda, nasıl yapılmış? Anayasa değişikliği muhalefet desteği şartına bağlı. Onlarla görüşülmeden ve içeriği belli olmaksızın bunun açıklanması doğru değil" dedi.
AK Parti kulislerinde Grup Başkanvekili Canikli'nin üst üste yaptığı açıklamaların amacı, partili cumhurbaşkanlığı konusunu kamuoyu nezdinde tartışmaya açarak, görüş toplamak olarak görülüyor. Bir yandan da metin üzerinde çalışılıyor.
Değişikliğin kapsamı
4 - 5 maddelik olacağı açıklanan teklifte öncelikle Anayasa’nın Cumhurbaşkanı nitelikleri ve tarafsızlığı başlıklı 101.maddesinde değişiklik yapılacağı belirtiliyor. Maddenin son cümlesindeki "Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer." ifadesinin değiştirileceği kaydedildi.
Bunun dışında hangi maddelerin metinde yer alacağı konusunda farklı görüşler var.
Ortak görüş ise, Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasındaki “yetki paylaşımı”na ilişkin maddelerde değişiklikler ya da kaydırmalar yapılabileceği yönünde. Böylece kağıt üzerinde açık ve anlaşılır olarak görülen ancak AK Parti kurmaylarının ifadesiyle 'uygulamada yetki karmaşasına neden olan' tablo ortadan kaldırılmış olacak.
Bu kapsamda Anayasa'nın Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen 104, sorumluluk ve sorumsuzluk halini düzenleyen 105, Bakanlar Kurulu'nun kuruluşuna ilişkin 109., Başbakan'ın görev ve siyasi sorumluluğuna ilişkin 112. ile Başkomutanlık ve Genel Kurmay Başkanlığına ilişkin 117.maddelerinde değişikliklerin olabileceği belirtiliyor.
Kaynak: Al Jazeera