Suriyeli göçmenleri taşıyan bir teknenin Akdeniz’de seyrederken su almaya başlaması üzerine yardım çağrısı yapılmasına rağmen İtalya ile Malta arasında saatlerce kimin kurtarmaya gideceği konusunda süren anlaşmazlık yüzünden batmaya terk edildiği ortaya çıktı.
İtalya merkezli L’Espresso dergisi, 11 Ekim 2013’te yaşanan ve 60’ı çocuk 268 kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan olayın arka planını gösteren telefon kayıtlarını yayımladı.
Yaklaşık 4 yıl önce gerçekleşen olay, Avrupa’da göçmen krizinin en büyük trajedilerinden biri olarak görülüyor.
“Lütfen Acele Edin”
L’Espresso’nun internet sitesinde yayımlanan ses kayıtlarına göre, tekneden İtalya Sahil Güvenlik Teşkilatı’nı arayan Suriyeli doktor Mohanad Jammo, teknenin su almaya başladığını söyleyerek yardım istiyor.
Jammo, ilk olarak 11 Ekim 2013’te saat 12.39’da Sahil Güvenlik’i aradığında, “Teknede yaklaşık 300 kişiyiz. 100 kadar çocuk, 100 kadın ve belki 100 erkek var. Lütfen acele edin, tekne su alıyor.” diyor.
Defalarca “Lütfen acele edin.” diyen Suriyeli doktor, İtalyalı yetklinin “Sorun ne?” diye sorması üzerine “Tekne batıyor!” diyor.
İtalya Sahil Güvenlik yetkilisine teknenin konumunu bildiren Jammo, “Teşekkürler bayım.” yanıtını aldıktan sonra telefonu kapatıyor.
“Malta’yı Arayın”
Aradan yaklaşık bir saat geçtikten sonra saat 13.17’de tekrar İtalya Sahil Güvenlik’i arayan Suriyeli doktor, “Bizim için kimseyi yolladınız mı?” diye soruyor.
Bu kez farklı bir İtalyalı yetkili cevap veriyor ve “Bayım, size Maltalı yetkililerin numarasını verdim, çünkü Malta’ya daha yakınsınız. Hemen Malta’yı arayın.” diyor.
Jammo, bu kez de “Tamam.” diyerek telefonu kapatıyor.
“Ölüyoruz, Lütfen”
13.48’de Jammo’dan İtalya’ya bir telefon daha geliyor. Sesi gittikçe daha tedirgin gelen adam, “Malta’yı aradım. Onlar da Lampedusa’ya (İtalya’ya bağlı bir ada) yakın olduğumuzu söylüyor. Siz bize daha yakınsınız.” diyerek yeniden yardım istiyor.
Jammo’nun, “Ölüyoruz, lütfen.” dediği duyuruluyor.
Suriyeli adam “Ölüyoruz. 300 kişiyiz. Ölüyoruz.” diye bağırarak sesini duyurmaya çalışırken İtalyalı yetkili “Malta’yı aradınız mı?” diye sormaya devam ediyor.
“Bizi Terk Etmeyin”
Teknenin kaptanının kaçtığını söyleyen Jammo, İtalyalı yetkiliye “Bizi terk etmeyin.” diye sesleniyor.
İtalyalı yetkili ise bu sırada ısrarla “Malta’yı arayın, Malta’yı arayın.” demeyi sürdürüyor.
Jammo, “Telefonumun kredisi bitiyor, lütfen, siz beni arayın.” diyor. İtalyalı yetkilinin buna cevabı da “Malta’yı aramalısınız.” oluyor.
“Sürekli Bizi Arıyorlar”
İlk telefondan yaklaşık 3,5 saat sonra 16.44’te İtalya Sahil Güvenlik, Malta’yı arıyor.
İtalyalı yetkili, batmakta olan tekneye en yakın gemi olan İtalya Deniz Kuvvetleri’ne ait Libra gemisinin göçmen teknesini kurtarmaya gitmesi hâlinde göçmenleri karaya da taşıması gerekeceğini ve bu sırada gözlem işlevini yerine getiremeyeceğini söylüyor.
İtalyalı yetkili, “Bu yapılacak en iyi şey olmaz.” diyor. Maltalı yetkili ise, “Fakat en yakın gemi o, anlıyor musunuz?” diye yanıt veriyor.
Maltalı yetkili, bölgede bir uçaklarının olduğunu ve göçmen teknesinin tespit edildiğini de aktarıyor.
Yetkili, “Tekne artık hareket etmiyor ve sürekli bizi arayıp (kendilerini kurtaracak) geminin ne zaman geleceğini soruyorlar. Siz geminizi gönderemezseniz ne yapılabileceğine bakarız. Civarda bir sivil gemiye de bölgeye yaklaşmasını söyledik. Fakat bu gemi 70 mil kadar uzaklıkta.” diyor.
“İnsanlar Suda”
Saat 17.07’de ise Malta tarafından İtalya aranıyor. Malta Silahlı Kuvvetleri yetkilisi, İtalya Sahil Güvenlik’ten bir kişiye, “Uçağımız teknenin alabora olduğunu gördü, insanlar suda.” diyor.
İlk aramadan yaklaşık 5 saat sonra gerçekleşen bu görüşmede İtalyalı yetkili, “Libra gemisine talimat verdim.” diyor.
Gemi 5 Saat Sonra Gönderildi
İtalya’ya bağlı Lampedusa adasına 61 deniz mili, Malta’ya ise 118 deniz mili uzaklıkta batan göçmen teknesinde 480 kişinin bulunduğu tespit ediliyor.
Göçmen teknesinin battığı yere 1,5 saat mesafede olan Libra gemisinin ancak 5 saat kadar sonra gönderilmesi, 60’ı çocuk 268 kişinin ölümüyle sonuçlanıyor.
Doktor Jammo İki Oğlunu Kaybetti
Defalarca İtalya ve Malta’yı arayarak yardım isteyen Suriyeli doktor Jammo, karısı ve 5 yaşındaki kız çocukları ile kurtulurken, 9 aylık ve 6 yaşında iki oğlunu kaybediyor.
İtalya ve Malta yetkililerinden henüz haberle ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı.
Ekim 2013’te yaşanan göçmen tekneleri faciaları İtalya’da büyük infial yaratmış ve İtalya Deniz Kuvvetleri “Mare Nostrum” (Bizim Deniz) isimli bir arama-kurtarma operasyonu başlatımıştı. Mare Nostrum daha sonra yerini Avrupa Birliği (AB) yönetimindeki Triton operasyonuna bırakmıştı.
Kaynak: BBC Türkçe