Sunumun slayt ile desteklendiği anlatımda özetle şu konulara değindi:
“Cehalet” in sözlük anlamı; bilgisizlik olup ilmin/bilmenin zıddıdır. Kur'an'da cahiliye İslam öncesi döneme ait olmakla beraber daha genel anlamda hangi zaman diliminde olursa olsun vahyi ilkelere sırt çevirmiş her türlü zihniyete verilebilecek geniş bir kavramdır.
Cehaleti bölümlere ayırır isek;
Hakkında bilgi olunmaması durumu
} Hûd / 46 da Allah buyurdu ki: «Ey Nuh! O asla senin ailenden değildir. Çünkü onun yaptığı kötü bir iştir. O halde hakkında bilgin olmayan bir şeyi benden isteme! Ben sana cahillerden olmamanı tavsiye ederim. »
} İsra 36: Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın şeye dayanıp karar verme. Çünkü kulak, göz ve kalb, evet bunların hepsi (verdiğin karar, vardığın sonuçtan) sorumludur ve sorguya çekilecektir.
Cahiliye dönemi, vahiysizlik-imansızlık durumu
} Mâide / 50 »Yoksa onlar (İslâm öncesi) cahiliye idaresini mi arıyorlar? İyi anlayan bir topluma göre, hükümranlığı Allah'tan daha güzel kim vardır?»
} Ahzâb / 33 »Evlerinizde oturun, eski cahiliye âdetinde olduğu gibi açılıp saçılmayın. Namazı kılın, zekâtı verin, Allah'a ve Resûlüne itaat edin. Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece günahı gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor. »
Ebul Hakemlikten Ebu Cehilliğe..
Toplumumuzda genellikle cahil sözcüğü yanlış öğretilerden dolayı “bilgisiz, eğitimsiz, okuma yazması olmayan” kişileri tanımlamak üzere kullanılmaktadır. Halbuki cahil, bilgisiz ve eğitimsiz değildir. Bilakis okuma yazması olup bildikleri ve inandıklarını, gerçek doğrular karşısında bile inatla ve kinle savunanlardır…
Buna en müşahhas örnek Ebu Cehil’dir!
Amr bin Hişâm Mekke’nin liderlerinden olup “Ebûl Hakem”, yani “Bilgeliğin Babası-Herşeyi Bilen” olarak bilinirdi. Ancak Peygamberimizi yalanlayıp, iftiralar atması ve Kur’an-ı Kerim’in emirlerini inkar etmesinden dolayı Müslümanlar Amr Bin Hişâm’a küfrün ve inkarcılığın önderi anlamında “Ebu Cehil” Cehaletin babası demişlerdir.
Kuran’a göre cahilin özellikleri
Cahil: Allah’ın emirlerine karşı soğuk davranan, önemsemeyen ve daha da kötüsü o emirlerin üzerine başka sözler söyleyendir. (Bakara 2/67)
Cahil: Etrafında kendisine hakkı ve hakikati anlatan binlerce ayet, işaret ve mucize olmasına rağmen halen olağanüstü işler bekleyendir. (En’am 6/35, 111)
Cahil: İyiliği emretmeyip, kötülükten alıkoymayan, insanların hatalarını bağışlamayan, müsamaha ve hoşgörü ile etrafındakilere muamele etmeyendir. (Araf 7/199)
Cahil: Hakkında kesin bilgileri olmamasına rağmen zanna dayanarak bazı şeylerin peşine düşen ve elde ettiği eksik bilgiler üzerine hükümler bina edendir. (Hud 11/46)
Cahil: Şehvet ve nefsanî arzularının peşinde koşan, insanı ayartan iç güdülerinin esiri olandır. (Yusuf 12/33)
Cahil: Emanete ihanet eden, kendisine teslim edilen her ne ise, onu koruyup gözeteceği yerde, umursamayıp zayi edendir. (Ahzab 33/72)
Cahil: Allah’a ait bir alanı başka şeyler ile paylaşan, bu paylaşımı meşru göstermeye çabalayan ve başkalarının da böyle yapmaları için teşvik edendir. ( Araf 7/138; Zümer 39/64)
Cahil: Gönderilen elçilerin mesajlarına karşı kulak tıkayıp onları işitmeyip, anlamayan yada anlamasına rağmen anlamak istemeyendir. (Hud 11/29; Ahkaf 46/23)
Cahil: Boş ve faydasız söz, iş ve düşüncelerin peşinde olan, nerede nasıl davranacağı belli olmayan, kendini bilmez olandır. ( Kasas 28/55)
Cahil: Sosyal hayatta olan biteni tam anlamı ile anlamayan ve insanların dertlerini çözüme kavuşturmak için uğraşmayandır. (Bakara 2/273)
Cahil: Kendi elinde bulunan nimetlere şükür edeceği yerde, başkalarının elinde bulananları hazmedemeyendir. (Yusuf 12/89)
Cahil: Başkalarına dil uzatan, kendisi salih bir amel ortaya koymadığı gibi, güzel iş yapanlara engel olan ve güzelliği ortadan kaldırmak için ona-buna çelme takandır. (Furkan 25/63)
Kur’an’a göre yapılan cahillikler nelerdir?
} Hidayete karşılık delaleti satın almak,
} Livata ve fuhşiyat yapmak,
} Allah hakkında bilgisizce tartışmak,
} İnsanlarla alay etmek,
} Boş sözlerle meşgul olmak,
} Allah’ın vakar içinde bulunan kullarına takılmak,
} Açılıp-saçılarak mahrem yerlerini sosyal hayatta sergilemek,
Kur’an’a göre cehaletin sebepleri nelerdir?
} Ataları taklit etmek,
} Din adamlarını taklitte aşırıya gitmek,
} Delilsiz ve ilimsiz hareket etmek,
} Şeytana uymak, Hevaya tabi olmak,
} Kuruntularla hareket etmek,
} Yanlış şefaat anlayışı,
} Dünyayı gaye edinme, büyüklenme,
} Akletmemek
CEHALET İLE İLGİLİ ÖZLÜ SÖZLER
• Bildiğini bilenin arkasından git, bildiğini bilmeyeni uyar, bilmediğini bilene öğret, bilmediğini bilmeyenden uzak dur. Konfüçyüs
• Başa gelen felaketlerden başkalarını sorumlu tutmak, cehalet alâmetidir. Akif Cemil
• Ben ölüleri dirilttim fakat cahilleri diriltemedim. Hz İsa
• Cahil sual sormaz. B. Franklin
• Cahillerin kalbi dudaklarında, âlimlerin ağzı kalplerindedir. Hz. Ali
• İnsanların en cahili, ahretini başkasının dünyası için satandır. Hz. Ömer
• Kim ben alimim derse, odur cahilin ta kendisi. Hz. Muhammed
Seminer cehaletle ilgili görsellerin paylaşımı ve soru, katkı değerlendirmeler ile, bir sonraki dersin “bilgi-vahiy-ilim” üst başlığındaki Oktay Altın’ın “Nebevi Sünnet ve Peygamberlerin Şahitliği?” konusunu anlatacağı hatırlatması ile son buldu.