Filistinli gruplardan Fetih Hareketi, Hamas, İslami Cihad Hareketi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi ile Filistin Kurtuluş Örgütü, İngiltere Başbakanı Theresa May’in, Filistin topraklarında bir İsrail “vatanı” oluşturulmasını öngören Balfour Deklarasyonu’nun 100’üncü yılını kutlayacaklarına yönelik açıklamasını ve Filistinlilerden özür dilemeyi reddetmesini kınadı.
“İngiltere İşgali Doğrudan Destekliyor”
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın başkanlığını yaptığı Fetih Hareketi, İngiltere Başbakanı May’in Balfour Deklarasyonu’nun 100’üncü yılını kutlamakta ısrar etmesini reddettiğini açıkladı.
Fetih Sözcüsü ve Şura Konseyi Üyesi Usame el-Kavasimi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “İngiltere, suça ısrarını yenileyerek halkımıza karşı yapılan ırk ayrımcılığı uygulamasına devam etmesi için işgali doğrudan destekliyor ve teşvik ediyor.” dedi.
İngiltere’nin, Filistin halkının maruz kaldığı “büyük felaketi” (Nekbe) kutlamak yerine Filistin devletini tanıması gerektiğini vurgulayan el-Kavasimi, May’in açıklamalarını, Filistin halkına yönelik işlenen suçun yenilenmesi olarak değerlendirdi.
Arap ve yabancı ülkelerin halklarına Mayı’in açıklamalarını reddetmeleri çağrısında bulunan el-Kavasimi, İngiltere’den Filistin devletini tanımasını isteyerek, “Gerekli olan sadece özür dilemek değil Filistin devletini tanımaktır.” diye konuştu.
“İngiltere Filistin Halkından Özür Dilemeli”
Hamas Sözcüsü Hızim Kasım da May’in Balfour Deklarasyonu’ndan dolayı ülkesi adına özür dilemeyi reddetmesini kınadı.
May’in, doğal olarak Filistin halkının mülkiyetinde bulunan Filistin topraklarında Yahudi devleti kurulmasına katkıda bulunmakla övünmemesi gerektiğini dile getiren Kasım, May’in açıklamalarını, Balfour Deklarasyonu nedeniyle evsiz bırakılan ve yurtlarından göç ettirilen Filistinlilerin hakkının inkârı olduğunu aktardı.
İngiltere’nin Balfour Deklarasyonu’nu eleştiren Kasım, “İngiltere, Balfour Deklarasyonu nedeniyle Filistin halkından özür dilemeli, İsrail işgaline desteğini durdurmalı ve Filistin halkından yana taraf olmalı.” ifadesini kullandı.
“İngiltere, İsrail’in Suç Ortağıdır”
İslami Cihad Hareketi liderlerinden Ahmed el-Mudellel de Balfour Deklarasyonu için Filistin halkından özür dilemeyen İngiltere’nin, Filistinlilerin haklarının ihlal edilmesinden dolayı Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde yargılanmasını talep etti.
el-Mudellel, “Filistin halkı hâlâ Balfour Deklarasyonu’ndan kaynaklanan abluka, yıkım, evsiz bırakılma ve göç ettirilme, Yahudi yerleşim birimi, Yahudileştirme ve savaş gibi etkileri yaşıyor. Acılar hâlâ devam ediyor. İngiltere, İsrail’in Filistin halkına yönelik işlediği suçların ortağıdır.” dedi.
“Geniş Katılımlı Gösteri Düzenlenmeli”
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Genel Komitesi Üyesi ve Medya Sorumlusu Hani es-Sevabite ise May’in açıklamalarını “çirkin bir övünme” olarak nitelendirdi.
es-Sevabite, “Bu açıklamalar, ırkçı bir devletin yetkililerine yabancı değildir. Onların çirkin yüzleri ile yalan demokrasi iddiasını ortaya çıkarmakta ve İngiltere’nin Filistin halkına yönelik tarihi hatasını devam ettirme düşüncesiyle söylendiğini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İngiltere’nin ahlaki ve tarihi sorumluluğunun yanında durması ve sebep olduğu trajedi nedeniyle Filistin halkından özür dilemesi gerektiğini vurgulayan es-Sevabite, “uğursuz” diye nitelendirdiği Balfour Deklarasyonu’na karşı geniş katılımlı gösteri düzenlenmesi gerektiğini savundu.
“Kutlama Yapmak Yerine Özür Dilesinler”
Filistin Kurtuluş Örgütü’ne ait Mülteci İşleri Dairesi Başkanı Zekeriya el-Ağa da İngiltere’den, Filistin topraklarında “İsrail devletinin” kurulmasının yolunu açan Balfour Deklarasyonu’nun yıl dönümü dolayısıyla kutlama yapmak yerine Filistin halkından özür dilemesini istedi.
el-Ağa, İngiltere’nin Balfour Deklarasyonu dolayısıyla özür dilemeyi reddederek kutlama yapmakta ısrar etmesi durumunda Filistin tarafının da İngiltere’nin uluslararası mahkemelerde yargılanması için hareket ederek karşılık vereceğini belirtti.
Theresa May: Gurur Duyuyoruz ve Kutlayacağız
Theresa May, Geçtiğimiz çarşamba günü İngiltere Parlamentosu’nun alt kanadı Avam Kamarası’nda gerçekleştirilen “Başbakan’a Sorular” oturumunda yaptığı açıklamada, “İsrail devletinin kurulmasında sahip olduğumuz rolden dolayı gurur duyuyoruz ve kesinlikle Deklarasyon’un 100’üncü yılını gururla kutlayacağız.” demişti.
Balfour Deklarasyonu
Birleşik Krallık, 2 Kasım 1917’deki Balfour Deklarasyonu ile Filistin topraklarında bir İsrail “vatanı” oluşturulmasını öngören projeye açıktan destek veren ilk büyük devlet olmuştu.
Dönemin İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour, bu desteği Siyonist kampanyanın önemli figürlerinden Lord Walter Rothschild’e yazdığı mektupla ilan etmişti. Deklarasyon, “İsrail devletinin” kurulmasına giden süreçte en önemli kilometre taşı olarak görülüyor.
Tarihe “Balfour Deklarasyonu” olarak geçen 67 kelimelik mektupta Filistin topraklarında İsrail “vatanı” oluşturulmasına verilen desteğin yanında bölgede mevcut halkın haklarına zarar gelmemesinin sağlanacağı da vaat ediliyordu.