Gazeteci Hadi Özışık'la Basın Odası'na konuk olan Malay, Doğu'da devleti temsil etmenin zorluklarını anlatırken, dudak uçuklatacak ifadeler kullandı. Devleti geçmişi ile yüzleşmeye çağıran Malay, "Asker, teröristleri bulamayınca; tanklarla masum sivilleri öldürdü" iddiasında bulundu.
Süleyman Demirel'in başbakan, Doğan Güneş'in genel kurmay başkanı ve İsmet Sezgin'in iç işleri bakanı olduğu dönemle ilgili sis perdesini kaldıran Mustafa Malay, 18 Ağustos 1992'de Şırnak'ı PKK'lıların bastığı ve dört gün boyunca eylem yaptığı karışık dönemi özetledi.
"ROKETATARLI SALDIRIYA UĞRADIM"
Malay geçmişteki acı olayları, "Hedef Şırnak'ı ele geçirmek ve güvenlik güçlerini çıkarmaktı. Teröristlere göre; Şırnak kurtarılmış bölge olacaktı. Karakollar basıldı, olaylar çevre illere de sıçradı. Şırnak birkaç saat içinde cehennemi bir vahşeti yaşadı. 1500 kadar PKK'lının şehir merkezine inmesiyle resmi binalar havan toplarıyla delik deşik edildi. Birçok devlet kurumu, kullanılamaz hâle getirildi. Kent, bir iç savaş görüntüsündeydi. Şırnak Valisi olarak ben de roketatarlı saldırılara uğradım. Günlerce sıcak ateş altında sabahlara kadar uyuyamadım. Evimden, Şırnak Emniyet Müdürlüğü'ne intikal ettim, ölümlerden döndüm. İlk hedef Emniyet Müdürlüğü oldu; sonra Tugay Komutanlığı yoğun ateş altına alındı. Kentin yönetimini örgüt ele almak için PKK birkaç koldan birden saldırdı" cümleleriyle anlattı.
"TEK SORUMLU ASKERDİR"
'Doğu'da yaşanan kötü olayların tek sorumlusu askerdir' diyen eski vali, "Asker, teröristlerle mücadele etmesi gerekirken; halk ile çatıştı. Olaylar büyüdü. İki kız çocuğu gündüz vakti, teröristler tarafından ateş altına alındı ve şehir merkezinde gözler önünde öldürüldü. Yaşadığım bu olayı, hiç unutamıyorum; unutamayacağım da" şeklinde konuştu.
"GECELERİ, HALKI ÖLDÜRDÜLER"
Vicdan muhasebesi yapan Mustafa Malay, bölgenin 90'ların başında kendi kaderine terk edildiğini belirterek, ordunun; dönemin Başbakan'ı Süleyman Demirel'in "Çocuklar, kadın ve masum vatandaşların ateş altında kalmaması için itina gösterilmeli" talimatına aykırı davrandığını savundu. Tüyler ürpertici itiraflarda bulunan Malay, 'askerin, PKK'lıları yakalayamayınca; teröristlerle mücadeleyi bırakıp gece karanlığında masum insanları, işyerlerini, berber ve fırınları taradığını' ileri sürdü.
"ASKER-SİVİL YANYANA NAMAZ KILAMAZDI"
Askeriyenin 'mecburduk bunları yapmaya' diye yaşananları savunduğunu iddia eden eski Şırnak Valisi, bu olaylar yüzünden Ankara'ya çok gidip geldiğini, Başbakan Süleyman Demirel'le görüştüğünü ve Bakanlar Kurulu'nda da olaylarını anlattığını söyledi. Ancak Devlet'in sıcak bölgede yaşananlara duyarsız kaldığını belirten Malay, bölgenin karışıklığa terk edildiğini savundu.
Mustafa Malay, "Asker ve vatandaş geçmişte yanyana Cuma Namazı bile kılamazdı. Asker ile sivil hiç bir araya gelemezdi. Ne sigara alabilirdi; ne birlikte yemek yerlerdi. Tugay Komutanı Mete Sayar döneminde korkunç bir ayrışma vardı. Kimse kimsenin elini bile sıkmazdı. Devlet olarak Şırnak'ı terk edip gitmemiz gerekiyordu artık... İnsanlar, akşam ve yatsı namazı için camiye gitmeye korkardı" ifadelerini kullandı.
KOMUTANLA YUMRUK YUMRUĞA KAVGA ETTİM
Cesur açıklamalarını sürdüren Mustafa Malay, Bakanlar Kurulu'nda eski milletvekili Onur Kumbaracıbaşı ile tartıştığını açıkladı, Şırnak Tugay Komutanı Mete Sayar ile de yumruk yumruğa kavga ettiklerini söyledi.
Dönemin bütün bakanlarına, 'bürokrat' sıfatı ile yaşananları anlatmak için çırpındığını anlatan Malay, eski bakan Onur Kumbaracıbaşı'na "Siz sadece babanızın çiftliğinde kendi istediklerinizi, istediğiniz makamlara koyarsınız. Ben bu tayinleri, Şırnak'ta size yaptırmam; dedim. Çok konuştuğum için beni sonra görevden aldılar. Halka yakın olduğum için, insanlar beni sevdiği için ben makamımı terk etmek zorunda kaldım" dedi.
DEMİREL'E DEFALARCA SÖYLEDİM
Malay, 'eski komutan Mete Sayar'ın kendisine terörist bizi tarıyor; biz neden onları taramayalım' diyerek sivilleri öldürmeyi savunduğunu dile getirdi. Üzeri örtülen olayların tozunu kaldıran eski vali, "Ben, askerler tarafından Şırnak'ta yaşlı insanların öldürüldüğünü Sayın Süleyman Demirel'e defalarca söyledim; ama beni dinlemediler" dedi.
Demirel ve kabinesini bölgeye gelmemekle suçlayan Malay, "Başbakanlığa, İç İşleri Bakanlığı'na, Bayındırlık Bakanlığı'na ve Maliye Bakanlığı'na olayları rapor ettim. Bunların hiçbirisine cevap bile verilmedi" diyerek Devlet'in Şırnak'ı boş verdiğini savundu. Kendisinin de tekrar sıcak bölgeye gönderildiğini anlatan Malay, Devlet'in adeta 'ne haliniz varsa görün' dediğini iddia etti.
"DOSTUM BİLE SAF DEĞİŞTİRDİ"
Adana'da vali yardımcısıyken yakın dostu, okul arkadaşı Mustafa Altıntaş'ın Şırnak'ta 'emniyet müdürü' olmasını sağladığını doğrulayan Malay, 'Daha sonra saf değiştirdi, askerin yanında yer aldı' dediği Altıntaş'ı halk ile karşı karşıya geldiği için görevden aldırdığını itiraf etti. Mustafa Malay, "Geçmişte yaşananlar için Mustafa da görevden ayrıldıktan sonra pişmanlık duydu. Keşke olmasaydı" dediğini söyledi.