Abdurrahman Güner / HAKSÖZ HABER
Eskiden doğum günü kutlamak ayırt edici bir husustu. Dindar insanların mesafeli durdukları ‘yaş günü’ meselesi seküler kesimler için vazgeçilmez bir olaydı. Bu sebeple küçük yaşlarında okullarda dindar aile çocukları bu gerilimi muhakkak yaşamıştır. Onlar için hiçbir şey ifade etmeyen bu gün bazı sınıf arkadaşları içinse çok ‘şey’ anlamına gelmektedir.
Dindar aileler bu tarz ‘yabancı’ adetlerden çocuklarını korumak için yoğun çaba sarf ederler bir şekilde çocuğun çocuk zihniyle anlaması mümkün olmayan bu durumdan uzaklaştırılmasına çalışılırdı. Tabi bunlar eskiden… Artık yaşı oldukça ilerlemiş ve eminiz ki hayatı boyunca doğum günü kutlamamış insanların dahi ‘yaş günleri’ kutlanıyor.
‘Ne var ki bunda ayıp bir şey mi, kötü bir şey mi?’ şeklinde meseleye yaklaşanlar da olacaktır. Bu yaklaşımın özünde oldukça indirgemeci olduğunu belirtmek gerek. Odaklanmaya çalıştığımız şey konunun ayıplığı, kötülüğü değil. Ancak bu hususların da tartışmalı olduğunu belirtmek gerek…
Mesele ‘biz’ olmak ile alakalı. Müslümanların gelenekleriyle uzaktan yakından alakası olmayan hatta onları diğerlerinden ayırt eden bir hususta kimsenin rahatsızlığını belirtmemesi oldukça ilginç! Battı balık yan gider misali kimse gidişattan rahatsızlık duymuyor mu yoksa?
Belki de mevkisi gereği toplumun en önündeki insan olarak tanımlanabilecek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün doğduğu gün olduğunu sosyal medyadan öğrendik. Buradan hareketle özellikle bazı devlet adamları ve kurumlarının da organizatörlüğünde bir ‘doğum günü’ muhabbeti ayyuka çıktı. Bize ait olmaması sebebiyle oldukça yapmacık olan ve içinde bir miktar yağcılık barındıran bu doğum günü kutlama anlamsızlığı, kaybettiklerimizi hatırlatması açısından oldukça ibretlik.
'Doğum günü nasıl ortaya çıktı?' sorusu meramımızın anlaşılması için önemli. İlk olarak Mısır’da ortaya çıkan bu kutlama Mısır Firavunlarına değer atfeden bir törendi. Ardından bunu Mısırlılardan alan Yunanlar ise Ay’ın ve avcılığın tanrıçası Artemis için ‘pasta’ kesmeye başladılar. Malum pasta ‘geleneği’ buradan geliyormuş. Putperest Roma’da ise Sezar’ın yaş günü büyük törenlerle kutlandı.
Kitabi olan Hıristiyan gelenek ise bu duruma karşı çıktı. Bizdekine benzer bir şekilde ‘dünyaya gelişi’ önemli bir şeymiş gibi gösterdiği için doğum günü kutlanması mubah görülmedi. Onun yerine ölüm yıldönümü kutlandı. Vefat yıldönümünde insanların anılması da İslam geleneğinde var olan bir şeydir. Öteki alemle ilişkili olan dinlerin doğumdan ziyade ölüme odaklanmış olmaları da oldukça ibretlik.
Doğum günü ‘insana insan olması’ hasebiyle anlam yükleyen ‘hümanistik’ bir dünya görüşünden neşet ediyor. Bizim içinse insanı fiilleri ve sıfatları anlamlı yapar. Amr bin Hişam, müşrikler için Ebu’l Hakem bize göre ise Ebu Cehil’dir. Onu bu sıfatlarından bağımsız düşünürseniz ortaya ‘anlamlı’ bir şey çıkmaz…
Bu sebeple ‘eskilerin’ doğum gününe mesafeli yaklaşması oldukça değerliydi. Büyükler küçüklerine bu terbiyeyi verirlerdi. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaş günü sebebiyle ortaya konulan görüntü bir şeylerin değiştiğini gösteriyor. Bu değişim pek sevindirici değil ne yazık ki!