Üç yılı geride bırakan savaşta altyapısı büyük zarar gören Suriye'nin muhalif hükümetinde İletişim, Sanayi ve Ulaştırma Bakanlığı görevi Kasım ayında Muhammed Yasin Naccar'a verildi. Naccar çalışmalarını Türkiye'den yürütüyor.
Bugüne kadar otel lobilerinde ve toplantı salonlarında toplanan muhaliflerin ilk kez bir genel merkezi var. Muhalif hükümet merkez olarak İstanbul ya da Ankara yerine Suriye sınırına yakın Gaziantep'i seçmiş. Genel merkeze ilk giren medya kuruluşu Al Jazeera Türk oldu.
"İletişim sıfır noktasında"
"İstikrarlı ülkelerde üstlendiğim bakanlıkların önemi çok büyük ancak mevcut şartlarda Esed rejimi tarafından neredeyse tamamı imha edilen iletişim, sanayi ve ulaştırma bakanlığı daha da zor" diyen Naccar üç bakanlığı maddi imkansızlıklar nedeniyle birleştirmek zorunda kaldıklarını söylüyor.
"Suriye’de iletişim neredeyse sıfır noktasında; tüm santrallerimiz kullanım dışı, mobil iletişim altyapımızın da tamamına yakını tahrip olmuş durumda. Muhaliflerin kontrolünde olan bölgelerde santralleri onararak halkımızın imkanlar dahilinde iletişimini sağlamasına çalışıyoruz. Rejimle olduğu kadar IŞİD ve onların yol açtığı tahribat ile de mücadele ediyoruz. Örneğin Azez’de tüm telefon santrallerini imha ettiler ancak onlar Azez'den çıktıktan sonra bu santralleri aktif hale getirdik. En kısa sürede İdlip, Hama ve Halep'teki altyapıyı onararak kullanıma açacağız. GSM hattı ile ilgili de bazı firmalarla görüşmelerimiz sürüyor."
"Avrupa’nın Araç Çöplüğü"
Ulaştırma alanında iki temel proje üzerinde durduklarını belirten muhalif bakan, "Demiryolları ve karayollarımızın büyük bölümü tahrip oldu. Bu ağın onarımı önceliklerimiz arasında. Bir de hiç bir resmiyete tabi olmadan Avrupa ülkelerinden Suriye’ye giriş yapan araçların yol açtığı tehlikeler var. Bunlardan kurtulmak için zorunlu düzenlemeler yapılması gerek" diyor.
"Sanayi ve Üretim Durdu"
İletişim ve ulaştırma gibi ülkenin sanayi tesisleri de savaşta zarar gördü ve görmeye de devam ediyor. Muhalif hükümetin önceliği ise gıda ve ilaç üreten tesisler:
"Sanayi tesislerimizin çoğu bombalandı. Biz hükümet olarak stratejik önemi olan sektörleri canlandırmak istiyoruz. Bunların başında da ‘gıda ve ilaç’ sektörleri geliyor. Fabrika sahipleri ile temaslarımız sürüyor."
Suriye savaştan önce ilaç üretiminde Orta Doğu'nun lider ülkelerinden biriydi. Naccar savaştan önce Suriye'nin yıllık bir milyar dolar değerinde ilaç ihracatı yaptığını, hedeflerinin yeniden ihracat yapabilecek duruma gelmek olduğunu söylüyor
Gıda üretiminde ise en büyük sıkıntı un. Naccar başta un ve şeker olmak üzere diğer temel gıda malzemelerinin de ülke içinde yeniden üretilebilmesi için çalıştıklarını anlatıyor.
Tekstil ve çimento üretiminin de Suriye için büyük önem taşıdığını söyleyen Naccar "sanayicilerimiz bu savaş öncesinde ve savaş süresince büyük bedel ödediler. Rejim döneminde Baas Partisi yöneticileri zorla istediği fabrikaya ortak oluyordu. Her müteşebbis bu baskıya maruz kalarak üretim yapıyordu." diyor.
"Hükümet kurmakta geç kaldık"
Suriyeli muhalifler Ahmed Salih Tuma başkanlığındaki geçici hükümeti Kasım 2013 tarihinde yapılan Suriye Muhalifleri ve Devrimci Güçler Koalisyonu (SMDK) Genel Kurul Toplantısının ardından kurdu.
Naccar'a göre SMDK çatısı altında siyaset yapan muhalifler hükümet kurmakta geç kaldı. "Siyasetten hizmete geçiş adına hükümetin varlığı halkımızın beklentileri açısından çok önemliydi" diyen Naccar yaşanan tereddütler yüzünden zaman kaybettiklerini düşünüyor.
"Mevcut durumda 11 bakanla sahada ihtiyaç duyulan her olaya müdahil olma gayreti içerisindeyiz. Siyasetten ziyade pratik işlere zaman ayıran bir yapıya kavuştuk. Savaş mağduru halkımızın acil ihtiyaçları var. Şu an tamamen dış destekle ayakta duruyoruz. Fakat acilen kendimize yeter duruma gelmek zorundayız. İç kaynaklarımızı harekete geçirerek üretim ve hizmet ağını belirli bir standarda çıkarmamız gerekiyor. Ancak bu yolla kendisine yetebilen bir hükümet olabiliriz."
Ülkedeki savaş nedeniyle faaliyetlerini Türkiye'de yürüten geçici hükümet merkez olarak İstanbul ya da Ankara yerine Gaziantep'i seçmiş. Naccar sınıra yakın olmanın hükümetin faaliyetleri açısından daha faydalı olduğunu söylüyor.
"Esed savaşı komşu ülkelere taşımak istiyor"
Esed rejimini 'hiçbir ahlaki sorumluluk duymadan 3 yıldır özgürlük isteyen insanları öldürmekle' suçlayan muhalif bakan, sivil katliamlarının ardında yatan sebebin sivillerin Suriye’den kaçmaya mecbur bırakılması ve gittiği ülkelerde huzursuzluk çıkarma beklentisi olduğunu ifade ediyor. Naccar, "Tüm bu kirli planlar mazlum Suriye halkı ve onlara kucak açan kardeş halkların basireti ve sağduyusu ile boşa çıktı" diyor.
Türkiye'deki yerel seçimler
Yaklaşan seçimlere dair görüşlerini sorduğumuz Naccar geçici hükümetin tüm partilere eşit mesafede durduğunu söylerken "zaten farklı bir tutum ve davranış içerisinde olmamız da mümkün değil" ifadesini kullanıyor.
Muhalifler ayaklanmaların başlamasından bir süre sonra Esed rejimi ile bağlarını koparan AK Parti hükümetinden destek görüyor.
(Al Jazeera)