Erken Seçim Olursa Süreç Nasıl İşleyecek?

AK Parti ile CHP arasındaki hükümet kurma süreci görüşmelerinden sonuç alınamaması seçim ihtimalini güçlendirdi.

AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile hükümet kurma sürecine ilişkin görüşmesinin ardından seçime gidilmesinin tek ihtimal haline geldiğini, bu kararın da TBMM tarafından alınmasının daha doğru olacağını açıkladı.

Anayasa'ya göre, seçim kararı TBMM veya Cumhurbaşkanı tarafından alınabiliyor.

Anayasa'nın 116. maddesi gereği yeni seçilen TBMM'de Başkanlık Divanı seçiminden sonra 45 gün içinde Bakanlar Kurulunun kurulamaması halinde Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı'na danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebiliyor. Yenileme kararının Cumhurbaşkanınca verilmesi halinde bu kararın alındığı günden sonra gelen 90. günü takip eden ilk pazar seçim yapılıyor.

Anayasa'nın 77. maddesine göre, 4 yılda bir yapılan TBMM seçimleri, bu süre dolmadan Meclis tarafından da yenilenebiliyor.

Seçimlerin yenilenmesine dair önergeler, Anayasa Komisyonunda görüşülüyor ve Anayasa Komisyonu raporu Genel Kurulda gündemdeki bütün konulardan önce görüşüldükten sonra açık oya sunuluyor.

Yenileme kararı, TBMM tarafından verilmişse Meclis, Yüksek Seçim Kuruluna (YSK) danışarak, seçimin yapılacağı tarihi de belirliyor.

Seçimlerin yenilenmesine veya ara seçim yapılmasına karar verildiği hallerde YSK, ilgili kanunların seçimlere ilişkin tespit ettiği süreleri kısaltarak uygulayabiliyor.

- 2007'deki erken seçim kararı

Türkiye'de, 2007 Kasımı'nda yapılması planlanan milletvekili seçimi, 22 Temmuz 2007'de yapılmıştı.

TBMM, YSK ile görüşerek, seçim tarihini belirlemişti. YSK yaptığı toplantıda, 22 Temmuz 2007'den önce seçimlere gidilmesinin kendileri açısından fiilen ve hukuken imkansız olduğuna karar vermiş ve 22 Temmuz'da seçim yapılabileceğine ilişkin görüşlerini, TBMM Anayasa Komisyonuna bildirmişti.

YSK'nın hazırladığı seçim takvimi, seçim iş ve işlemlerinin yürütülmesi için belli süreler öngörüyor. Kurul, 2007 seçimlerinde takvimi 4 Mayıs 2007'de açıklamış ve seçime hazırlanması için tanınan süreyi kısaltarak, 80 gün sonra seçimi yapmıştı. YSK, seçim sürelerini kısaltma yetkisi gereği, 2002'deki seçimin hazırlığını da 89 günde tamamlamıştı.

Bu süreler dikkate alındığında, yenilenmesine karar verilmesi halinde milletvekili seçiminin ekim sonu ya da kasım ayı başında yapılması ihtimali ön plana çıkıyor.

-YSK seçime hazır

Bu arada, her an seçime hazırlıklı olmak amacıyla çalışmalarını sürdüren YSK, 7 Haziran'da yapılan milletvekili genel seçiminin ardından tükenen kağıtlar için ihaleyi tamamladı.

Daha önce alınan seçim kararlarında 90 günlük anayasal süreyi kısaltan YSK'nın, seçim kararı alınması halinde mümkün olan en kısa sürede seçim takvimini hazırlaması bekleniyor.

- Süreç

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 63. Hükümet'i kurmak için AK Parti Genel Başkanı ve Konya Milletvekili Ahmet Davutoğlu'nu 9 Temmuz'da görevlendirdi.

Görevlendirmenin ardından AK Parti ile CHP heyetleri arasında ön görüşmeler başladı. Başbakan Davutoğlu'nun görüşmeler için Osmanlıca "keşfetmeye çalışma" anlamına gelen "istikşaf" sıfatını kullanması nedeniyle toplantılar için bu terim kullanıldı.

AK Parti ve CHP arasında 35 saatlik görüşmelerin ardından heyetlerin hazırladığı rapor, partilerin kurullarında değerlendirildi.

AK Parti ile CHP heyetlerinin, görüşmeleri tamamlamasının ardından Genel Başkanlar Davutoğlu ile Kılıçdaroğlu 10 Ağustos'ta bir araya geldi. Görüşmelere Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik ile CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Haluk Koç da katıldı. AK Parti ve CHP arasındaki hükümet kuralamayacağının ortaya çıkması ile Davutoğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'den randevu talep etti.

Bahçeli, kurmaylarıyla toplantısının ardından yaptığı açıklamada, azınlık ve seçim hükümetine parti olarak kapalı olduklarını kaydetti. Bahçeli'nin açıklamasıyla seçim ihtimali daha belirgin hale geldi.

Erdoğan'ın Anayasa gereği, Davutoğlu'na hükümeti kurmak için verdiği 45 günlük süre, 23 Ağustos'ta sona eriyor.

AA