Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar'da yayımlanan "The Peninsula" gazetesine verdiği mülakatta, Türkiye-Katar ilişkileri, Türkiye'nin Doğu Akdeniz, Libya, Suriye ile bölgesel gelişmeleri değerlendirdi.
Türkiye ve Katar'ın köklü tarihi, kültürel ve beşeri münasebetlere sahip iki kardeş ülke olduğunu belirten Erdoğan, iki ülkenin ekonomi, endüstri, savunma, güvenlik, yatırım ve enerjiye uzanan geniş bir alanda stratejik ilişkileri bulunduğunu hatırlattı.
Katar ile 2014'te kurulan Yüksek Stratejik Komite mekanizması kapsamında, şimdiye kadar 50'nin üzerinde anlaşma imzaladıklarını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Türkiye, Katarlı yatırımcılar için emlak, finans, teknoloji, savunma ve iletişim gibi birçok alanda cazip fırsatlar sunuyor. 2019 senesinde Katar'a ihracatımızda önceki seneye göre yüzde 10 civarında artış yaşandı. Halihazırda Katar'da 500 Türk şirketi faaliyet gösteriyor. Sadece müteahhitlik firmalarımızca üstlenilen projelerin toplam değeri 18,5 milyar doları buluyor. Türkiye ve Katar olarak kazan-kazan temelli iş birliğinin en güzel örneklerini sunduğumuza inanıyorum."
Erdoğan, özellikle 2022'de Katar'da düzenlenecek Dünya Kupası öncesinde ortak projelerle iş birliğini daha da derinleştireceklerini vurgulayarak, "2022 Dünya Kupası, sadece altyapı yatırımları bakımından değil, güvenlikten organizasyona kadar çok geniş bir alanda ciddi hazırlık çalışmaları gerektiriyor. Katarlı dostlarımızın bu organizasyonun altından başarıyla kalkacaklarına eminiz." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin geçmişte çeşitli spor etkinliklerine ev sahipliği yaptığını, ciddi bir tecrübeye sahip olduğunu anımsatan Erdoğan, bu birikimi Katarlıların istifadesine sunmak üzere farklı projelerinin olduğunu belirtti.
Erdoğan, özellikle güvenlik ve altyapı noktasında Katar Hükümetiyle çalışacaklarını ifade ederek, bu önemli spor organizasyonun başarısı için her türlü desteği vereceklerinin altını çizdi.
"Katar'ın sergilediği dayanışmayı unutamayız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye ile Katar arasındaki askeri, güvenlik ve savunma sanayii alanındaki ortak projelerin, ikili münasebetlerin omurgasını oluşturduğuna dikkati çekerek, Türk-Katar Birleşik Müşterek Kuvvet Komutanlığının iki ülke arasındaki kardeşlik, dostluk, dayanışma ve samimiyetin timsali olduğunu vurguladı.
"Üssümüzle ilgili menfi propaganda yayanlar kesinlikle iyi niyetli değildir." ifadelerini kullanan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Türkiye askeri varlığıyla sadece kardeş Katar'ın değil, bütün Körfez bölgesinin istikrarına ve barışına hizmet etmektedir. Kaos hesapları yapanlar dışında hiç kimse, Türkiye'nin ve Türk askerinin Körfez bölgesindeki mevcudiyetinden rahatsız olmamalıdır. Türkiye ve Türk milleti olarak 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra Katar'ın ülkemizle sergilediği dayanışmayı asla unutamayız. Bizler de Katarlı kardeşlerimize yönelik haksız abluka ve yaptırımların boşa çıkarılması için her türlü çabayı gösterdik, gösteriyoruz. Üç yıldır devam eden krizin bir an evvel çözülmesini temenni ediyoruz. Her türlü haksızlığa rağmen Katar'ın ablukadan, güçlenerek çıktığını görmekten de büyük bir memnuniyet duyuyoruz."
"DEAŞ'la göğüs göğüse çarpışan tek ülkeyiz"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Suriye politikası ve terörle mücadele harekatlarına yönelik ise şu değerlendirmede bulundu:
"Türkiye'nin Suriye ile yaklaşık 911 kilometre uzunluğunda sınırı bulunuyor. Suriye'de 2011 yılında başlayan çatışmalardan en fazla etkilenen ülkelerin başında geliyoruz. 1 milyon insanın hayatını kaybettiği, 12 milyon insanın yerlerinden edildiği bir krize biz bigane kalamazdık. Suriye kaynaklı saldırılarda şimdiye kadar yüzlerce vatandaşımız şehit oldu. Türkiye hem insani hem sosyal hem de maddi olarak ağır bir yük üstlendi. Halihazırda 3,7 milyon Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapıyoruz. Hiçbir devlet sınırlarının dibinde bir terör örgütünün palazlanmasına müsaade etmez. Biz de gerek DEAŞ gerekse PKK-YPG terör örgütlerine karşı kararlı bir mücadele yürüttük. Fırat Kalkanı Harekatıyla DEAŞ'lı teröristleri Cerablus, Azez ve El Bab'tan çıkardık."
Türkiye'nin DEAŞ'la göğüs göğüse çarpışan ülke olduğunu söyleyen Erdoğan, aynı şekilde Zeytin Dalı ve Barış Pınarı Harekatlarıyla, PKK'nın Suriye uzantısı YPG-PYD'nin de Türkiye'nin sınır hattından uzaklaştırıldığını hatırlattı.
Erdoğan, DEAŞ ve PKK-YPG'nin işgali altında bulunan 8 bin 300 kilometrekarelik alanı terörden arındırılarak, bu toprakların gerçek sahiplerine teslim edildiğini belirtti.
"Kimsenin toprağında gözümüz yok"
Türkiye'nin ve Özgür Suriye Ordusu'nun çabaları sayesinde bir dönem terörle, zulümle, baskıyla anılan bölgelerin istikrara ve huzura kavuştuğunu ifade eden Erdoğan, şunları kaydetti:
"Şimdiye kadar bu bölgelere 411 bin Suriyeli sığınmacı geri döndü. Türkiye, Suriye topraklarında asla kalıcı değildir. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yok. Kriz kalıcı olarak çözüldüğünde, bizim de Suriye'deki varlığımız sona erecektir. Ancak bu aşamaya kadar, meşru müdafaa hakkımız ve Adana Mutabakatı çerçevesinde terörle ve ülkemize yönelik saldırılara karşı mücadele etmeyi sürdüreceğiz. Ne İdlib'in ne de geri kalan Suriye topraklarının ülkemizin güvenliğini tehdit eden bir boyut kazanmasına müsaade etmeyeceğiz."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-ABD ilişkilerine ilişkin ise "ABD ile köklü, çok boyutlu ve stratejik iş birliğimiz mevcut. Farklı çıkarları olan ülkelerin her konuda aynı düşünmesi, aynı şekilde hareket etmesi uluslararası ilişkilerin tabiatına aykırıdır. Burada asıl mesele görüş ayrılıklarına rağmen, ikili menfaatler temelinde münasebetleri devam ettirebilmektir." değerlendirmesinde bulundu.
Zaman zaman çeşitli meselelerde Amerika ile ayrı konumlarda yer alınsa da aradaki stratejik ortaklığın zedelenmemesine büyük önem verdiklerinin altını çizen Erdoğan, ancak son yıllarda 15 Temmuz kanlı darbe girişiminin faili FETÖ elebaşının Türkiye'ye iadesi ile Suriye'de PKK-YPG terör örgütünün desteklenmesi konusunda Amerikan yönetimi ile bazı sıkıntılar yaşandığını belirtti.
"Ortak çıkarlarımıza odaklanıyoruz"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmede bulundu:
"Sadece ABD de değil, bazı NATO müttefiklerinin de terör örgütü PKK/PYD/YPG ile iş birliğini sürdürmesinin ve FETÖ mensuplarını himaye etmesinin ittifak dayanışmasını zehirlediği ortadadır. Her iki meselede de bir müttefik olarak bizim beklentimiz ülkemizle güçlü bir dayanışmanın sergilenmesiydi, maalesef beklentimiz karşılanmadı. Hatta terör örgütü PKK-YPG Amerikan yönetimindeki bazı çevreler tarafından Suriye'de bir ortak gibi görüldü, desteklendi, himaye edildi. Özellikle eski yönetim bakiyesi kimi askeri ve güvenlik bürokrasisi bu konularda uzlaşmaz bir tutum sergiledi. Öte yandan Sayın Trump'ın göreve gelmesiyle ikili ilişkilerimizde müspet bir hava yakaladık. Hem bölgesel konularda hem de ticaretten yatırımlara kadar pek çok meselede tutumlarımız giderek daha fazla örtüşüyor. Ayrılıklardan ziyade ortak çıkarlarımıza odaklanıyoruz."
ABD Başkanı Trump ile ikili ticareti 100 milyar dolara çıkarma hedefi belirlediklerini anımsatan Erdoğan, "Bu hedefi tutturmakta da kararlıyız. NATO dahil her platformda ABD ile terörle mücadele, demokrasi, istikrarsızlık ve çatışmaların sonlandırılması gibi başlıklarda beraber çalışmaya devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin Libya politikası
Türkiye'nin Libya politikasına yönelik bir soru üzerine, Erdoğan, Fayiz es-Serrac'ın başkanlığını yürüttüğü Milli Mutabakat Hükümeti'nin, Libya'da uluslararası toplum tarafından tanınan tek meşru yapı olduğunu hatırlattı.
Akdeniz'de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye ile Libya'nın, deniz yetki alanlarının belirlenmesi ve askeri iş birliği konularında iki mutabakat imzalandığını belirten Erdoğan, "Bu muhtıranın BM tarafından tescil edilmesi de attığımız adımın uluslararası hukuk ve yerleşik teamüller açısından hiçbir sorun teşkil etmediğinin bir kanıtı olmuştur." değerlendirmesinde bulundu.
Meşru hükümetin talebi doğrultusunda, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Libya'da eğitim ve destek faaliyetleri gerçekleştirdiğini söyleyen Erdoğan, şöyle devam etti:
"Darbeci Hafter'in ise ne bir meşruiyeti ne de uluslararası tanınırlığı var. Lejyonerler ve yabancı milislerle Libya meşru hükümetine karşı kirli ve kanlı bir savaş yürütüyor. Bu zatın kendisi de zaten paralı askerdir. Gerek Moskova'daki gerekse Berlin Konferansı'ndaki uzlaşmaz tavrıyla ateşkes ve çözüm gibi niyetinin olmadığını tüm dünyaya göstermiştir. Libya'da meşruiyet kazanacak, darbeciler kaybedecektir. Gelinen noktada, Türkiye'nin girişimleriyle sahada sağlanan sükunet sayesinde ortaya bir fırsat çıktı. Hem Libya hem de bölge barışını ve istikrarını koruyacak bu fırsatın heba edilmemesi gerekiyor."
"Türkiye'nin asla geri adım atmayacağı bir mesele"
Doğu Akdeniz'de meydana gelen gelişmeler ve Türkiye'nin "Mavi Vatan" yaklaşımı konularında da değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye'nin, her zaman Doğu Akdeniz'in zenginliklerinin kıyı ülkelerince hakkaniyetli şekilde paylaşımından yana olduğunu ifade etti.
Erdoğan, bunu tüm diplomatik girişimlerinde vurguladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Ancak başta Yunanistan olmak üzere Türkiye'nin varlığından rahatsız devletler tek taraflı adımlarla gerginlik çıkarıcı tutum içerisine girdiler. Sömürgeciliğiyle ünlü Fransa'nın Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve şimdi de Ermenistan'ı kışkırtan tavrının altında Türkiye'nin bölgede etkin rol alması bulunuyor. Ege ve Akdeniz meselesi Türkiye'nin asla geri adım atmayacağı bir meseledir. Türkiye'nin ve KKTC'nin yok sayıldığı, kıyılarına hapsedildiği hiçbir çözümü kabul etmediğimizi tüm platformlarda yüksek sesle dile getirdik, getirmeye devam edeceğiz. Hak ve menfaatlerimizi her zaman ve her şartta korumaya, savunmaya kararlılıkla devam edeceğiz.
Doğu Akdeniz'deki kararlılığımızı görenler ve ülkemize içi boş tehditlerle, şantajlarla geri adım attıramayacağını anlayanlar nihayet diyalog çağrılarımıza kulak vermek zorunda kaldı. Oysa biz en başından beri diplomasi kanallarını açık tuttuk. Türkiye, Doğu Akdeniz meselesinde gerginliğin düşürülmesinden ve diyalogdan yana olduğunu sadece söylemleriyle değil, eylemleriyle de açık ve net biçimde ortaya koydu. Biz, uluslararası hukuk açısından haklı olmanın rahatlığı içindeyiz. Bu doğrultuda Akdeniz meselesinde tüm adımlarımızı kendi çıkarlarımızı korumak başta olmak üzere barışa, huzura hizmet edecek ve Akdeniz ülkelerinin hepsinin çıkarına olacak şekilde kazan-kazan prensibi çerçevesinde atıyoruz."
"Yaşadığı sıkışmışlığın ve çaresizliğin ispatı"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan'ın Ermenistan tarafından işgal edilen topraklarını kurtarmak için verdiği mücadeleye ilişkin soru üzerine, Ermenistan'ın katliam gerçekleştirdiği Karabağ başta olmak üzere Azerbaycan'ın topraklarının bir bölümünü işgalinin yaklaşık 30 yıldır devam ettiğini anımsattı.
Uluslararası toplumun bu katliam ve işgallere yıllardır sessiz kalmasından cesaret bulan Ermenistan'ın, mütecaviz adımlarını sivillere yönelik yeni saldırılarla sürdürdüğünü belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Azerbaycan da bunun üzerine işgal altındaki topraklarını kurtarmak için harekete geçti ve şimdi Ermenistan'ın haydutlukla elde tuttuğu bölgeleri bir bir geri alıyor. Türkiye bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da 'tek millet, iki devlet' düsturu içinde haklı davasında Azerbaycan'ın, devletinin, halkının yanındadır. Azerbaycanlı kardeşlerimize desteğimizi bütün imkanlarımızla sürdüreceğiz. Bu bölgesel sorunun çözümü için sözde inisiyatif aldığını öne süren devletler, uluslararası yapılar ne yazık ki bugüne kadar sorunu çözümsüzlüğe mahkum ettiler. Bu devletlerin ve kurumların tutumu Ermenistan'ın şımarmasına, yeni işgal faaliyetlerine girişmesine neden oldu."
Karabağ meselesinin Kafkasya'nın son 30 yıldır en önemli kriz konusu olduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
"Azerbaycan'ın, yıllardır sonuçsuz bırakılan ve Ermenistan'ın artan saldırılarıyla katlanılamaz hale gelen bu sorunu, fiili bir mücadeleyle çözme yoluna gitmesi hem tarihin hem hukukun hem de coğrafyanın gerçeklerinin gereğidir. Bu sorunu kalıcı bir şekilde çözmek için BM kararlarının uygulanması ve uluslararası hukukun gereğinin yerine getirilmesi gerekiyor.
Türk milletine karşı her fırsatta saldırgan ve düşman tutum sergilemekten geri kalmayan Ermenistan, bölgede barışın, istikrarın, huzurun önündeki en büyük engeldir. Ermenistan'ın son işgal teşebbüsünde aldığı ağır hezimetin ardından türlü tezviratlarla Türkiye'yi de çatışmanın içinde gösterme gayretine girmesi, yaşadığı sıkışmışlığın ve çaresizliğin ispatı olmuştur. Ermenistan'ın bu tavrı bile bölgede geniş çaplı bir çatışma alanı yaratmak istediğinin göstergesidir. Yaşanan son süreç de kimin gerçekten barıştan yana olduğunu gözler önüne sermiştir. Uluslararası toplumun bu gerçeği görerek, yıllardır uyguladığı çifte standarttan vazgeçmesi ve Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarındaki işgalini sonlandırma yönünde adım atması çağrımı yineliyorum."
"İslam dünyası olarak potansiyelimizin çok altındayız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İslam ülkeleri arasındaki ilişkiler ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nın fonksiyonu hakkındaki değerlendirmesinde ise "Ticaretten siyasete, dış politikadan savunma sanayi ve teknolojiye kadar hemen her alanda İslam dünyası olarak potansiyelimizin çok altında rakamlarla karşı karşıyayız. İslam ülkelerinin dünya ekonomisindeki toplam payı yüzde 10’u dahi bulmuyor." ifadelerini kullandı.
En zengin İslam ülkesi ile en yoksulu arasındaki gelir farkının 200 kattan daha fazla olduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
"Bugün 350 milyon kardeşimiz aşırı yoksulluk şartlarında hayatta kalma mücadelesi veriyor. İnsanlığın bugünkü gelişmişlik seviyesinin temelleri İslam coğrafyasında atılmış olmasına rağmen Müslümanların günümüzde yaşadığı sıkıntıların sebeplerini iyi düşünmeli, analiz etmeli ve çözüm yolları üretmeliyiz. Sadece oturup konuşmakla problemler çözülemeyeceğinden, haksızlıkları giderecek mekanizmalara ve iradeye ihtiyacımız olduğu açıktır. İslam İşbirliği Teşkilatı, nüfusları Müslümanlardan oluşan tüm ülkeleri bir araya getiren bir yapı olması sebebiyle, bu konuda elimizdeki en önemli araçtır. Şayet İslam İşbirliği Teşkilatı'nı tüm kurumları ve faaliyetleriyle, hayal ettiğimiz düzeye çıkartabilirsek, hep birlikte sıkıntılarımızın üstesinden gelebileceğimize inanıyorum."
Erdoğan, 3 yıllık Zirve Dönem Başkanlıklarında, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın ortak sorunlara çözüm üretmesi noktasında yoğun çaba harcadıklarına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Özellikle İslam ülkeleri arasındaki karşılıklı ticaret ve yatırım imkanlarının artırılması ile yasal prosedürlerin sebep olduğu engellerin ve tıkanıklıkların aşılması için gayret sarf ettik. Aralarında İslam İşbirliği Teşkilatı üyelerinin de bulunduğu birçok ülkeyle, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyleri, Karma Ekonomik Komisyonları ve Yüksek Stratejik Komiteler gibi mekanizmalar tesis ettik. İSEDAK 34'üncü Toplantısı'nda 'Ticaretin Kolaylaştırılması ve Gümrüklerde Risk Yönetimi', 35'inci Toplantısı'nda ise 'Gıda Güvenliği' temaları üzerine kapsamlı oturumlar düzenledik. İstanbul Tahkim Merkezi'nin kuruluş prosedürlerini tamamladık. İslam Ticaret Sanayi ve Tarım Odalarını yeniden yapılandırma sürecinin de kısa sürede başarıyla sonuçlanmasını arzuluyoruz. Tercihli Ticaret Sistemi Anlaşması'nın hayata geçmesi de son derece önemlidir. Aldığımız kararları uygulamaya koyduğumuzda, hiçbir komplekse kapılmadan sorunlarımızı konuşup, çözüm yolları ürettiğimiz teşkilatın etkinliğinin de artacağına inanıyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filistin-İsrail meselesine çözüm bulmak iddiasıyla hazırlanan ve "Yüzyılın Anlaşması" olarak sunulan plana ilişkin de, "Bu plan açıklandığında Türkiye olarak en güçlü tepkiyi veren ülkelerden biri olduk. Filistinli kardeşlerimizin onay vermediği bir planı, hangi ambalajla pazarlanırsa pazarlansın bizim kabul etmemiz mümkün değildir. Filistinlilerin kazanılmış haklarını yok sayan, 1967 sınırları temelinde iki devletli çözümü reddeden, işgal ve ilhak politikalarını meşrulaştıran bir planın başarı şansı da zaten yoktur. Nitekim plan açıklandığı andan itibaren ölü doğmuş bir plandır. Böylesi bir planın uygulanma ihtimalini biz görmüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.