Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'deki olaylara ilişkin Türkiye'nin yapması gerekenin önemli olduğunu belirterek, ''Bir sınır ihlalinin olması halinde Türkiye ne yapmalıdır? Başka ülkeler uluslararası siyasette, uluslararası hukukta ne yaptıysalar tabii ki Türkiye'de sonunda onu yapacaktır. Bu bize uluslararası hukukun da tanıdığı bir haktır'' dedi.
Erdoğan, Pekin'de kaldığı otelde basın mensupları ile bir araya geldi. Gündeme ilişkin açıklamalarda bulunan Erdoğan, gazetecilerin sorularını da yanıtladı.
Bir gazetecinin ''Suriye konusunda Türkiye sanki bir yerlere zorlanıyor gibi kaygı var. Böyle bir kaygı taşıyor musunuz en son sınır ihlali ile birlikte?'' sorusu üzerine Başbakan Erdoğan, şunları söyledi:
''Bunu taşınıyor şeklinde mi değerlendirelim yoksa sınırımızda olan bu olay sebebiyle bize düşen insani bir görevin yerine getirilmesi olarak mı düşünelim. Bazen öyle şeyler olur ki bu hesapta yoktur, planda yoktur ama bu sizin başınıza kalabilir, bunu elinizde bulabilirsiniz. Suriye de, bu olayı ben böyle görmek istiyorum. Birinci şekliyle görmek istemiyorum.
Türkiye olarak da bizim bu noktada velev ki birincisi, velev ki ikincisi olsa dahi bizim ne yapmamız gerekir bu çok önemli. Yani bir sınır ihlalinin olması halinde Türkiye ne yapmalıdır? Başka ülkeler uluslararası siyasette, uluslararası hukukta ne yaptıysalar tabii ki Türkiye'de sonunda onu yapacaktır. Bu bize uluslararası hukukun da tanıdığı bir haktır. Ama bakın biz şu ana kadar yaklaşık 25 bin insanı geçici bir sığınmacı olarak kabul ettik, ediyoruz. Bu rakam nereye kadar gider? 100 bin mi olur, daha fazla mı olur? Biz bu kapıları kapayamayız. Çeşitli uluslararası televizyon kanallarında bu insanların nasıl kaçtığını görüyorsunuz. Herhalde bu insanlar keyfinden kaçmıyor. Burada keyfilik yok, bunlar ölümden kaçıyorlar. Siz bu insanlara kapılarınızı kapayamazsınız. Kapadığınız zaman o insanları gayri insani olarak adeta tost edersiniz. Böyle bir şey de olmaz.''
Suriye'den kaçanların kabul edildiğini belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
''Bu kaçan insanları bile arkadan vuruyorlar. Burada çocuk, kadın böyle bir şeye de bakmıyorlar, acımasızca vuruyorlar. İşte sayın Annan'a söz verdi, söz verdiğinden bu yana yine her gün 60, 70, 80, 100 kişi öldürülmeye devam ediyor. Böyle bir durum var. Bir de tabii çok açık, net bir sınır ihlali artık oluşmuştur, bu da ortadadır. Bu sınır ihlaline yönelik olarak da bizler de son değerlendirmeleri yapacağız, gerek şahsım gerek Dışişleri Bakanımız yoğun bir şekilde çevre ülkelerle diplomasimiz de devam ediyor ondan sonra da atılması gereken adımları tabii ki atacağız.''
-''Bu insanların feryadını duymamazlıktan gelemeyiz''-
Bir gazetecinin uluslararası hukukun tanıdığı bütün hakların kullanacağını söylediğini belirterek, ''Bu tampon bölgenin hayata geçirilmesi anlamına mı geliyor?'' demesi üzerine Başbakan Erdoğan, bu konuda şudur, budur diye kesin bir şey söyleyemeyeceğini belirtti. Erdoğan, şunları kaydetti:
''Masaya yatıracağız. En isabetli olanı neyse, şüphesiz ki en uygun olanı neyse oradan farklı olanına gitme gibi bir adımımız olacaktır. Farklıdan kastım da düşünmek istemediğimizdir. Oraya gitmektir. Ama bizi buna zorlarsa Suriye rejimi zorlar. Zorlamaması için de atılması gereken adımı orası atması gerekir. Biz şimdi Rusya'ya gerekeni söylüyoruz, diyoruz ki; 'Böyle böyle...Şartları görüyorsunuz. Şu anda 25 bin insan benim ülkeme sığındı. Bunların bize şu andaki maliyeti 150 milyon doları buldu, şu ana kadar. Attığımız adımları da durdurmuyoruz. Düşünüyoruz ki bu iş 100 bine doğru giderse. Onlar geldikten sonra ben orada konteyner kent kurayım olmaz. Gelmeden tedbirleri alacaksınız oradaki bütün ön hazırlıkları yapacaksınız ki bunlar geldiği zaman başlarını koyabilecekleri bir yer olsun. Kampların içinde bile 'Türkiye bizi niye kurtarmıyorsunuz' diye bir feryat edenler de var. Çünkü Türkiye'ye öyle bakanlar var. Bir kurtarıcı gözüyle bakıyorlar. Bu insanların feryadını biz duymamazlıktan gelemeyiz. Bizim ne medeniyetimizde bu var, ne kültürümüzde bu var. Sahiplenmek durumundayız.''
Bazılarının buradaki insanları terörist olarak nitelendirdiğini, böyle bir yaklaşımda olduğunu ifade eden Başbakan Erdoğan, ''Bu insanları gidip gördüğünüz zaman bunun saf, samimi Suriye halkı olduğunu görüyorsun zaten. Çocuk, kadın bunlar. Hala orada oyuncakları ile oynayanlar var. Bunlardan terörist olur mu? Bunlara terörist nazarıyla bakacak kadar siyasette maalesef belli bir mahrumiyeti yaşayanlar var. Onlara diyoruz ki, 'Gidin oraları gezin, dolaşın'' diye konuştu.
Kendisinin de orayı göreceğini belirten Erdoğan, ''Gördükten sonra oradaki vatandaşın, halkın bütün arzularını, taleplerini tekrar kendilerinden bizzat dinlemeyi.. Benim ertelenmiş bir ziyaretimdi bunu da yerinde yapacağız'' dedi.
Bir gazetecinin, Suriye'de yaşananlara ilişkin sorusu üzerine Başbakan Erdoğan, konuyla ilgili Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nu belki Çin'den G-8 toplantısına gidebileceğini ya da telekonferans yöntemiyle bir görüşme yapabileceğini bildirdi.
Erdoğan, şunları söyledi:
''Bütün mesele, bunların hiçbiri inanın Suriye'de ne olduğunun hala farkında değiller, çoğu. Bunlar sadece orada kuru bir, ellerinde tüfekle filan insanların öldürülmesi, işte karşısında teröristler onlarla mücadele eden bir yönetim, hala görenler, öyle zannedenler var veya bize bu ifadeyi kullananlar var. Görüştüklerimizden aldığımız ifadeleri ben kullanıyorum. Bu maalesef, muhatap olduklarımız bize bunları söyledikleri için ben bunları söylüyorum. Bunu İran'da da dinledik, Rusya'da da aynı şeyleri dinledik. Biz anlattıktan, neden sonra 'Haklısınız filan...O zaman görüşelim, birlikte çalışalım'. Bu noktaya geliyorlar. Temenni ederiz ki bu safhadan sonra olay böyle yürümez. G-8 ile ilgili çalışmada, artık bu işin su götürür bir yanı kalmıyor. Yani BM Güvenlik Konseyi yeni bir burada paketi bence devreye sokmalı diye düşünürüm. Bunun için de gerekli görüşmeler yapılacak. BM nasıl bir adım atması gerekiyorsa buna göre de kendilerinden bu adımı atmasını talep edeceğiz.''
Suriye'nin Dostları Toplantısı'nın İstanbul'da yapıldığını hatırlatan Erdoğan, bu toplantıya 83 ülke ve kuruluşun katıldığını belirtti.
Erdoğan, ''Bunlarla atılan adım, bunların belki BM'ye müşterek bir müracaatı da söz konusu olabilir. Bunların da çalışmasını yapmak suretiyle BM'nin bu işe müdahalesini isteyeceğiz, çünkü burada asli görev birinci derecede onun'' diye konuştu.
İslam Konferansı Örgütü'nü konuyla ilgili yeteri kadar aktif bulup bulmadığının sorulması üzerine Erdoğan, BM, Arap ligi ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nın bu çalışmanın içinde olduğunu ifade etti.
Erdoğan, şunları söyledi:
''Suriye'nin Dostları Grubu ağırlıklı bunların oluşturduğu bir gruptur. Şu ana kadar yaptıkları çalışma çok çok sadra şifa görünmüyorsa dahi ama bu işin hassasiyeti içindeler. Fakat şu anda havanın daha da gerilmesi inanıyorum onların da bu işe daha farklı yaklaşımını getirecektir. Belli bir hassasiyeti onlar da şu anda gözetiyorlar, kovalıyorlar. Bizler de benim de Suudi Arabistan ziyaretim olacak. Cuma günü inşallah orada olacağız. Orada bazı görüşmelerimiz olacak. Bu ziyaretlerde de zaten bunlar bizim ana gündemimizi oluşturuyor. Temennimiz odur ki inşallah buralardan daha olumlu bir neticeler çıkarırız.''
İslam İşbirliği Teşkilatı'nın konuyla ilgili çalışmalarına yönelik soru üzerine Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın yaptığı bazı çalışmaların olduğunu söyledi.
Erdoğan, şu açıklamalarda bulundu:
''İstanbul'daki çalışma olsun, üçüncü etabında mesela bir Fransa toplantısı olacak. Bu ay içinde de o çalışma var. Bu çalışmalar devam ediyor, ama bizim için illa bu çalışmaları da beklemek şart değil. Şu anda Ulusal Geçiş Konseyi biliyorsunuz İstanbul'da oluştu. İstanbul'da çalışmalarını devam ettiriyor. Bunu katılan ülkelerin zaten hepsi kabul etti. Bir yerde temsil yetkisi almış oldu. Onlar bu çalışmayı takip edecekler, kovalayacaklar biz de elimizden gelen desteği kendilerine sunacağız.''
-''Bir yerden çekse öbür yere tankını, topunu götüren bir zihniyet''-
Başka bir gazetecinin, Suriye konusunun kilitlenmesinin sebepleri arasında BM'deki veto ile İran ve Rusya'nın desteğinin olduğunu belirterek ''Bu konuda Türkiye yalnızlaşıyor değerlendirmeleri var. Bu konuda neler söyleyeceksiniz?'' demesi üzerine Erdoğan, 'Türkiye yalnızlaşıyor' denilmesinin yanlış olacağını vurguladı. Erdoğan, ''Dünya sadece bu üç ülkeden ibaret değil. Çin Halk Cumhuriyeti'nin bakışı ilk andaki gibi değil, çok değişti. Rusya Federasyonu da aynı şekilde bakmıyor. Başta çok daha farklı bu işe bakıyordu, ama şimdi aynı şekilde bakmıyor'' dedi.
Rusya ile görüşüldüğünü hatırlatan Erdoğan, ''Başta farklı yaklaşırken sonradan 'O zaman birlikte çalışalım...' Ama bu yaklaşım Sayın Putin'in de yaklaşımıdır Sayın Medvedev'in de yaklaşımıdır. 'Beraber çalışalım' bunu söylüyorlar'' diye konuştu.
''Fakat BM Güvenlik Konseyi'nde artık eski desteği Suriye'nin bulacağı kanaatinde değilim'' diyen Başbakan Erdoğan, Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı ile de görüşeceğini, onların konuyla ilgili görüşlerinin farklı bir noktaya gelmiş olması yönündeki temennisini de bildirdi. Rusya ile görüşmelerinin de olacağını dile getiren Erdoğan, ''Benim inancım şudur ki: Hak yerini bulacaktır. Çünkü burada çok büyük bir zulmün olduğu açık net ortada. Zulümle sonuna kadar abad olunmaz bir yerde hak yerini bulacak'' dedi.
Bir gazetecinin, ''Diplomatik baskı sonuç vermezse, Esed yönetimi de kalırsa sıcak bir müdahale ihtimali görüyor musunuz?'' sorusu üzerine Erdoğan, ''Niye şeytanın avukatlığına soyunuyorsun?'' dedi.
Olabilecek tarafların söylenmesini olaylara tersten yaklaşılması gerektiğini ifade eden Başbakan Erdoğan, ''Bu konuyla ilgili BM'nin böyle bir kararı almasının neticeleri geçmişte görülmüştür. Dolayısıyla oradan bakarak değerlendirirsek daha isabetli olur'' diye konuştu.
Yaşananların ardından uluslararası kamuoyunda BM-Arap Birliği özel temsilcisi Kofi Annan'ın yaklaşımına bittiği yönünde görüşlerin olduğu belirtilerek değerlendirmesinin sorulması üzerine Erdoğan, Annan'ın yaklaşım tarzına yönelik başından itibaren 'inşallah' dediklerini ancak bunun tutmadığını söyledi. Tutmayacağını gördüklerini de belirten Erdoğan, ''Sayın Annan'a bunu söylediğimiz halde, Annan çok umutluydu. Tutmadığı da ortaya çıktı. Bundan sonraki sürece yönelik bugün yine pek bir şey olacağına ihtimal vermiyorum. Bir yerden çekse öbür yere tankını, topunu götüren bir zihniyet, bir anlayış bu'' dedi.