Rasim Bolbol’un Yeni Akit’te yayımlanan konuyla alakalı yazısı (03 Ekim 2019) şöyle:
Bu Elektrik Zamlarının Sebebi Ödenemeyen Krediler mi?
Malum, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), hafta başında gerçekleştirdiği toplantı sonrası elektriğe zam açıklaması yaptı. Artış konut, sanayi ve ticarethanelerde yüzde 15.
EPDK’nın büyük yankı uyandıran zam kararının gerekçesi ise bir hayli ilginç: Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) toptan satış tarifelerindeki değişimin zamda en önemli etken olduğu belirtiliyor.
¥
Enerji konusunda dışa bağımlı olduğumuz elbette inkar edilemez bir gerçek.
Elektrik özelinde de ya doğrudan ithalatçıyız ya da doğalgaz çevirim santralleriyle üretim yapıyoruz.
Nihayetinde doğalgazı da Rusya ve İran’dan dolarla aldığımızı düşündüğümüzde dolar arttıkça elektrik fiyatlarının da aynı şekilde artması çok ilginç bir durum gibi gözükmüyor ilk etapta.
Ancak kazın ayağı hiç de öyle değil.
Baksanıza, son 14 ayda elektriğe 5 defa (1 Ağustos 2018’de yüzde 9, 1 Eylül 2018’de yüzde 9, 1 Ekim 2018’de yüzde 9, 1 Temmuz 2019’da yüzde 15, 1 Ekim 2019’da yüzde 15) zam yapılmış. Bir de indirim olmuş.
Toplamda yüzde 50’yi aşkın zam söz konusu.
Halbuki değil 14 ay önce, tam 18 ay önce dahi dolar kuru 3,95 seviyelerindeydi. Bugün ise 5,70’lerde. Yani son 18 ayda dolar kurundaki artış yaklaşık yüzde 45 civarında.
Anlayacağınız elektriğe yapılan zam, aynı dönemde dolar kurunda meydana gelen artışı da sollamış vaziyette.
Brent petrol 60 doların altına inmişken, dolarda ise az da olsa bir düşme eğilimi varken bu zam neyin nesi demeden edemiyor insan.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın, yerel seçim öncesinde yaptığı “Hem doğalgazda hem de elektrikte önümüzdeki dönemde herhangi bir tarife değişikliği olmayacak. Vatandaşlarımıza hayırlı olsun” açıklaması da hâlâ hafızalarımızda.
¥
Hükümetin memur ve emekliye yaptığı maaş zammının çok üstünde, elektriğe son 3 ayda yüzde 30 zam gelmesinin asıl sebebi, Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ), 2019 yılını 1.8 ila 2 milyar TL dolayında zararla kapatacak olmasının öngörülmesi aslında. Zam yapılarak, EÜAŞ’ın devasa bir zarar etmesinin önüne geçilmiş oldu böylece. Ezcümle, Elektrik Üretim AŞ’ye vatandaşın cebinden finansal bir “hayat öpücüğü” verildi.
Milyar dolarlık koca koca kurumların doğru yönetilememesinin faturası maalesef vatandaşa çıkarılıyor.
Elektrik üretim/dağıtım şirketlerinin geçmişte bakkaldan ekmek alır gibi aldıkları kredileri bugün ödeyemeyecek duruma gelmesinin sorumlusu sanki milletmiş gibi bir algı oluşturulmaya çalışılıyor.
Türkiye’nin enerji sektörünün 14 milyar doları acil ödenecek faiz olmak üzere 70 milyar dolara yaklaşan borçlarını kurtarma planının parçası olarak bankaların hükümeti elektrik zamlarına ikna etmeye çalıştığı bir süredir kulaktan kulağa konuşuluyordu.
Geldiğimiz nokta işte ortada.