Mısır'da darbe yönetimi, daha önceden projelendirilen Yeni Suveyş Kanalı'nı bugün Avrupalı bazı liderlerinde davet edildiği törenle açtı. Yeni kanalla birlikte Akdeniz ile Hint Okyanusu arasındaki ticaret trafiği daha da hızlanacak.
Kanalın açılmasıyla birlikte gözler dünyanın diğer bölgelerindeki kanallara çevirdi. Birçoğu stratejik, bu kanal, su yolu ya da boğazların büyük bir kısmı Müslümanların hakim olduğu devletlerin kontrolünde.
İşte dünyanın diğer su kanalları:
İstanbul Boğazı
Karadeniz ve Akdeniz’i birbirine bağlayan boğaz, tarihten bugüne en önemli boğazlardan biri konumunda. Düz uzunluğu 35 kilometre olan İstanbul Boğazı’ndan yıllık ortalama 90 bin gemi geçiyor. Montrö boğazlar sözleşmesi uyarınca bu gemilerden vergi alınamıyor.
Çalışmalarına başlanan Kanal İstanbul isimli ikinci boğazın 8 milyar dolarlık gelir getireceği tahmin ediliyor. Ayrıca turizme de ciddi katkı sağlayan boğaz her sene kurvaziyer yolcu gemileri ile yüzbinlerce turistin İstanbul’a gelmesini sağlıyor.
Çanakkale Boğazı
Marmara ve Ege denizini birbirine bağlar. En geniş yeri 5,8 kilometre en dar yeri 1.25 kilometre olan boğazın dibinde ters bir akıntı vardır. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne dahil olan boğaz, Akdeniz’e açılan kapısıyla önemli bir stratejik konuma sahiptir.
Cebelitarık Boğazı
İsmini Emevi komutanı Tarık Bin Ziyad’dan alan Cebelitarık Boğazı, Akdeniz’i ve Atlas Okyanusu’nu birbirine bağlamaktadır. Egemenlik hakkı Fas, İngiltere ve İspanya arasında paylaşılıyor. İngiltere Krallığına bağlı Cebelitarık özerk yönetiminin de bulunduğu bölgede sık sık İngiltere ve İspanya arasında siyasi kriz çıkıyor.
İspanya daha geniş egemenlik hakları talep ederken İngiltere 200 yılı aşkın süredir yönettiği bölgede taviz vermiyor. Fas’ın ise hiçbir ciddi iddiası ve girişimi bulunmuyor.
Bering Boğazı
Amerika ve Asya kıtalarını birbirinden ayıran boğaz ABD ve Rusya arasında bulunuyor. Yaklaşık 3-4 senedir Çin, Amerika ve Rusya’yı yeraltından birbirine bağlayacak bir Denizyolu projesi üzerinde çalışılıyor.
Macellan Boğazı
Macellan Boğazı, Güney Amerika'nın en güneyinde Atlas Okyanusu'nu Büyük Okyanus'una bağlayan boğaz. Ana kıta ile Tierra del Fuego Takımadaları'nı ayırır. Bu takımadalar, Arjantin ve Şili arasında paylaşılmıştır. Macellan Boğazı'nın uzunluğu 686 kilometre, genişliği 4 ila 37 kilometre'dir. Boğaz, 1520 yılında Magellan tarafından keşfedildiği için bu isimle anılmaktadır. Sis ve rüzgâr sebebiyle geçilmesi zordur. Boğaz üzerindeki en büyük liman, Punta Arenas'tır.
Panama Kanalı’nın inşasından önce ticaret gemileri açısından çok önemli bir öneme sahip olan boğaz bugün de eskisi kadar olmasa da önemini sürdürmektedir.
Bölgede bulunan Falkland Adaları İngiltere tarafından yönetilmekte olup Arjantin adalar üzerinde hak iddia etmektedir. Yakınlarında petrol bulunan adalar daha önce savaş yaşanan bölgede gerilimi yükseltmektedir.
Hürmüz Boğazı
Sıcak suları Hürmüz Boğazı kanalıyla Umman Denizi ve Hint Okyanusu'na karışır. Kuzeydoğuda Şattülarab (Ervend) ırmağı ağzından başlayan ve Güneydoğuda Hürmüz Boğazı'na kadar uzanan Basra Körfezi'nin uzunluğu yaklaşık olarak 805 kilometre’dir. Genişliği yaklaşık 280 kilometre. derinliği ise ortalama 40-50 m arasında değişmektedir. Derinliğin en fazla olduğu ve 100 metreye ulaştığı yer Hürmüz Boğazı'dır.1980 ile 1988 arasında süren İran-Irak Savaşı'nın odak noktasıdır. 1991 yılında Körfez Savaşı'nda temel olmuştur.
Boğazın kontrolü bölgedeki adaların kendi topraklarına dahil olmasından dolayı İran’a ait, fakat Birleşik Arap Emirlikleri ile İran arasında hakimiyete ilişkin çeşitli tartışmalar da yaşanıyor. Dünyanın en önemli petrol geçiş noktalarından biri kabul edilen boğaz, bugün Hicaz yarımadasındaki gerginliklerinden dolayı güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya.
Messina Boğazı
Messina Boğazı Sicilya adasını İtalya'nın güneyindeki Calabria bölgesinde ayıran boğazdır. En dar noktasında genişliği 3,3 kilometredir. Messina Boğazı' üzerinde bulunan önemli liman şehirleri Sicilya adasındaki Messina ve ana kıtada bulunan Reggio di Calabria'dır.
Bab-ül Mendep Boğazı
Kızıldeniz'i Hint okyanusuna (Aden Körfezi) bağlayan 32 kilometre uzunluğundaki boğaz Yemen ile Somali kıyıları arasındadır.Boğazın Arabistan yarımadası kıyısına düşen bölümü 1. dünya savaşına kadar Osmanlı kontrolünde idi. Stratejik önemi yüksek olan boğaz, Yemen'e ait Perim adasından denetleniyor
Şu sıralar devlet ve Husiler arasında olan iç savaştan dolayı boğazın güvenliği tehdit altında. 2013-2014 yılında, bu boğazdan günde iki milyon varil petrol geçtiği rapor edilmişti.
Malakka Boğazı
Malakka Boğazı, Malezya Yarımadası (Batı Malezya) ve Endonezya'ya bağlı Sumatra adası arasında 805 kilometre uzunluğunda dar bir boğaz.
Ekonomik ve stratejik açıdan bakıldığında Malakka Boğazı, dünyanın en önemli deniz yollarından biri kabul edilen Süveyş Kanalı ile Panama Kanalı'nın bir eşdeğeri durumunda. Boğaz, Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında ana denizyolu pasajını oluşturmakla, aynı anda dünyanın en kalabalık 3 ülkesi olan Hindistan, Endonezya ve Çin'i birbirine denizyoluyla bağlamakta. Bununla kalmayıp yörenin en gelişmiş Ticaret Devlerini; Japonya, Güney Kore ve Tayvan'ı uluslararası ticarete bağlar.
2014 yılında seksen bin’e yakın ticari geminin geçtiği kaydedilen boğaz Asya ve Avrupa arasındaki en önemli geçiş noktalarından birisi. Amerika Enerji Bilgilendirme İdaresi verilerine göre Malakka Boğazı'ndan günde 16 milyon varile yakın petrol geçmekte.
Süveyş Kanalı
Akdeniz ile Kızıldeniz'i birbirine bağlayan yapay suyolu. Sina Yarımadası'nın batısında, 163 kilometre uzunluğunda ve en dar yeri 300 metre genişliğinde. Kanal, Afrika çevresinde dolaşmaya gerek kalmadan Asya ile Avrupa arasında deniz taşımacılığı yapılmasını sağlıyor. Dünyanın önemli kanallarından birisi arasında yer alıyor.
Yıllık 76 bin civarında gemi trafiğine sahip olan Süveyş Kanalı 2014 yılında geçen gemilerden alınan vergilerle Mısır’a beş buçuk milyar dolarlık bir gelir kapısı olmuştu. Bir süredir üzerinde genişletme çalışmaları yapılan yeni Süveyş Kanalı, bugün (8 Temmuz 2015) açıldı.
Kiel Kanalı
Baltık Denizinde ulaşım açısından önem taşır. Kuzey Denizinde Elbe Irmağı ağzındaki Brünsbüttelkoog'dan, doğuda Baltık Denizi kıyısındaki Kiel limanında yer alan Holtenau'ya kadar 98 kilometre uzanır. İki deniz arasındaki en güvenli, kısa ve ucuz ulaşım yoludur. Genişliği 103 m, derinliği 11 m olan kanalın üzerinde yaklaşık 42 m yükseklikte yedi köprü bulunur.
Panama Kanalı
Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'unu birbirine bağlayan su yolu. Kanalın yapımı,tarihin en büyük ve en zor mühendislik projelerinden bir olmuştur. Gemicilik üzerindeki etkileri ise, Güney Amerika kıtasının en güney ucu olan Horn Burnu'ndan dolaşma külfetini ortadan kaldırmış olması nedeniyle çok önemlidir.
Geçtiğimiz sene üzerinde 13 bin gemi taşıyan kanal, yıllık 1.5 milyar dolar gelir kaynağı sağlıyor. Amerika’nın geçmişte işgal ederek yönetimine el koyduğu Panama kanalı Latin Amerika için stratejik açıdan da büyük önem taşıyor. Çin’in Nikaragua’ya yapmayı planladığı kanal Panama kanalı için tehdit oluşturuyor.